Kukunjevac
Kukunjevac | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država | Hrvatska |
| Županija | Požeško-slavonska |
| Grad | Lipik |
| Oblast | Zapadna Slavonija |
| Stanovništvo | |
| — 2011. | 233 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 26′ 39″ S; 17° 05′ 57″ I / 45.444282° S; 17.099242° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 146 m |
  Kukunjevac Kukunjevac na karti Hrvatske | |
 Kukunjevac Kukunjevac na karti Požeško-slavonske županije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 34551 Kukunjevac |
| Pozivni broj | +385 34 |
| Registarska oznaka | DA |
Kukunjevac je naseljeno mesto u sastavu grada Lipika, u zapadnoj Slavoniji, Republika Hrvatska.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Kukunjevac spada u najstarija srpska naselja - parohije u Pakračkoj dijecezi. To mesto postoji od 1336. godine[1], a naselili su ga Srbi, njih 12 porodica sa 200 duša, u vreme srpskog cara Dušana. Sagradili su crkvu u sredini starodrevnog groblja; oko crkve je oduvek bilo sahranjivanje. Na mestu te nekadašnje crkve ostalo je "crkvište", kao sveto mesto sa velikim kamenom, na mestu oltara. Narod je u 19. veku taj kamen nazivao "časna trpeza", verovatno zbog ranije namene. Nova crkva je podignuta na drugom mestu 1740-1745. godine, a u nju su unete vredne stvari iz srušenog hrama. Osvetio ju je 20, oktobra 1745. godine episkop Pakrački Sofronije Jovanović u spomen Sv. Prepodobne Paraskeve. Pravoslavno parohijsko zvanje je osnovano a tada se i matrikule vode od 1776. godine. Zaveo ih je pri pravoslavnoj crkvi Sv.Petke (Paraskeve) pop Sava Grubnić. Uz crkvu je 1825. godine podignut drveni toranj, kakav je bio i ranije. Novi treći po redu zvonik je od čvrstog materijala dograđen 1866. godine.[1]
Pravoslavni parosi u mestu su bili, pored prvog Grubnića (1776-1777), pop Sava Dedić (1777-1786), pop Petar Mihoković (1786-1787), pop Jovan Marić (1787-1805), pop Jakov Miljatović (1805), pop Jovan Lazić (1805-1809), pop Đorđe Vujić (1809-1812), prota Luka Marković (daruvsrki) (1812-1830), pop administrator Filip Mijačević (1830-1831), pop Antonije Marković (1831-1833), pop Đorđe Ratković (1833-1834), pop Jovan Stanojčić (1834-1849), pop Lazar Grbić (1849-1879), pop Dimitrije Babić (1879-1882) i pop Stanko Teodorović (1882-1896)...
Godine 1842. u Kukunjevcu je bilo 614 duša, 28 učenika. A 1896. godine ih je bilo: 1200 pravoslavaca i 78 učenika - učitelj je tada Đura Jovanović. U mestu je bilo i "inoveraca" - 150 stanovnika.[1] Bilo je to mesto 1885. godine u Novo-gradiškom izbornom srezu za crkveno-narodni sabor u Karlovcima. U njemu je u to vreme zapisano 508 pravoslavnih duša.[2]
Do nove teritorijalne organizacije u Hrvatskoj, nalazio se u sastavu bivše velike opštine Pakrac.
Hram Svete Petke – Kukunjevac (Slavonska eparhija)
Parohijski hram Svete Petke podignut je oko 1782. godine na temelju starije drvene crkve. Ikonostas hrama je oslikan 1896. godine.
Drugi svjetski rat[uredi | uredi izvor]
U toku Drugog svetskog rata hram je oštećen a u njemu je tada stradalo oko 700 ovdašnjih Srba. U crkvi u Kukunjevcu zatvoreno je oko 200 meštana. „Tu su ih najpre svukli, ostavili na njima samo gaće i košulju, i kada je pala noć sve ih poklali”.[3] Oštećen hram u poratnom periodu u celini je obnovljen, a u spomen genocida je nedaleko od njega podignut memorijalni centar.
U blizini crkve posle drugog svetskog rata izgrađen je spomenik za preko 800 streljanih meštana i interniranih Kozarčana i Slovenaca koje su mučki ubili pripadnici Luburićeve Ustaške bojne. Spomenik je delo vajara Stevana Luketića i izrađen je od nerđajućeg čelika. Skulptura je u obliku oktaedra, sa naglašenim vertikalama, koja simbolizuje stradanja i pogibiju stanovnika Kukunjevca.[4]
Rat u Hrvatskoj[uredi | uredi izvor]
Za vreme rata u Hrvatskoj, na pravoslavnom groblju u Kukunjevcu su hrvatske paravojne snage sahranile 19 Srba koji su ubijeni za vreme Masakra u Zapadnoj Slavoniji.[5]
Crkva i Memorijalni centar su minirani i potpuno uništeni 9. oktobra 1991. godine. Mine su postavile snage MUP-a Hrvatske.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Na popisu stanovništva 2011. godine, Kukunjevac je imao 233 stanovnika.[6]
Popis 1991.[uredi | uredi izvor]
Na popisu stanovništva 1991. godine, naseljeno mesto Kukunjevac je imalo 1.082 stanovnika, sledećeg nacionalnog sastava:
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v "Zastava", Novi Sad, 9. januar 1896. godine
- ^ "Zastava", Novi Sad, 1885. godine
- ^ Stranjaković 1991, str. 240.
- ^ Pakrac 1945-1975. Pakrac: Skupština općine Pakrac. 1978. str. 341.
- ^ „Skrivana tela 19 Srba pobijenih u Pakračkoj poljani”. blic.rs. Tanjug. Pristupljeno 5. 1. 2019.
- ^ „Popis stanovništva 2011.”. Državni zavod za statistiku RH. 2011. Pristupljeno 15. 6. 2014.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
http://www.blic.rs/Vesti/Hronika/347337/Komemoracija-zrtvama-ustaskog-terora-u-Kukunjevcu
 | Ovaj članak vezan za sela u Požeško-slavonskoj županiji je klica. Možete doprineti Vikipediji tako što ćete ga proširiti. |
.gif)
