Kuća Čitakovića
| Kuća Čitakovića | |
|---|---|
| Opšte informacije | |
| Mesto | Gornji Mušić |
| Opština | Mionica |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | kuća |
| Vreme nastanka | kraj 18. veka |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture od velikog značaja |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| www | |
Kuća Čitakovića se nalazi u selu Gornji Mušić, nedaleko od Mionice i nalazi se na spisku spisku spomenika kulture od velikog značaja. U kući su živele poznate ličnosti iz vremena Karađorđevog ustanka Jovan i njegov sin Petar. [1][2]
Izgled kuće[uredi | uredi izvor]
Kuća Čitakovića je jedna od najstarijih u Mioničkom kraju. Svrstava se u red većih, starih zgrada s podrumom isod jednog dela osnove. Kuća je gabarita 10,89h11,20 metra. Obzirom da talpe jedne bočne strane kuće čine središnji pregradni zid, može se pretpostaviti da je prvobitna građevina bila dvodelna, pa se dogradnjom došlo do petodelne kuće, a tom prilikom je rekonstruisan krov, koji je pokriven ćeramidom, a na čijem vrhu je drveni završetak kruškolikog oblika. U prilog ovoj pretpostavci govori i položaj dvoja vrata na kući. Ognjište je pomereno prema sredini u odnosu na pregradni zid sobe a sačuvana je i posebna piramidalna konstrukcija za odvođenje dima iznad ognjišta prema dimnjaku koji je zidan na vrhu konstrukcije.
Ovde se pojavljuje jedno rešenje koje nije uobičajeno, dva konstruktivna stuba u prostoru kuće koji su neposredno uz ognjište. levo idesno od ulaznih vrata, a iznad dva reda horizontalnih talpi izvedeni su celom dužinom dolapi. Postavljeni su u "polje" van osnovne ravne površine spoljnog zida a poduprti su drvenim kosnicima. Dolap na kraćoj strani, prema zidu sobe je jednodelan i imao je funkciju "vodnice" (police za držanje vidrica) koga vlasnici zovu vodeni dolap. Na dužoj strani je niz od tri spojena dolapa sa malim krilima. Ostali deo zgrade građen je u bondručnoj konstrukciji.
Podrum je zidan kamenom i sastoji se iz dva dela koji su podeljeni bondručnom pregradom sa ispunom od čatme. U oba dela se ulazi dvokrilnim, širokim vratima a dovratnici su zidani od posebno obrađenog kamena i završeni lučnom konstrukcijom. Konstrukcija iznad podruma je od masivnih drvenih greda sa navlakama koje skraćuju raspone. Kuća je izuzetno vredan primer narodnog graditeljstva na kome se jasno sagledava horizontalni razvoj staambenog prostora, Od dvodelne ka složenoj osnovi nastaloj kasnoj fazi korišćenja zgrade. Posebnu vrednost joj daju izuzetni dolapi.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Zavod za zaštitu spomenika kulture Valjevo
- ^ „Zavod za proučavanje kulturnog razvitka”. Arhivirano iz originala 04. 11. 2013. g. Pristupljeno 01. 11. 2013.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Zavod za zaštitu spomenika kulture Valjevo: "Spomeničko nasleđe Kolubarskog i Mačvanskog Okruga" . . Ваљево. 2006. ISBN 978-86-904745-2-3. COBISS.SR 131307532
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
Napomena: Sadržaj ovog članka je jednim delom ili u celosti preuzet sa http://vaza.co.rs. Nosilac autorskih prava nad materijalom je dao dozvolu da se isti objavi pod slobodnom licencom. Dokaz o tome se nalazi na OTRS sistemu, a broj tiketa sa konkretnom dozvolom je 2013110510010149.
