Lav Kamenjev
| Lav Kamenjev | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Lav Kamenjev | |||||||||||||
| Lični podaci | |||||||||||||
| Datum rođenja | 18. jul 1883. | ||||||||||||
| Mesto rođenja | Starije Gromijki, Ruska Imperija | ||||||||||||
| Datum smrti | 25. avgust 1936. (53 god.) | ||||||||||||
| Mesto smrti | Moskva, Sovjetski Savez | ||||||||||||
| Religija | nema (ateist) | ||||||||||||
| Politička karijera | |||||||||||||
| Politička stranka | Svesavezna komunistička partija (boljševika) | ||||||||||||
| |||||||||||||
Lav Borisovič Kamenjev (rus. Лев Бори́сович Ка́менев, rođen kao Lav Borisovič Rozenfeljd; 18. jul 1883 — 25. avgust 1936) je bio boljševički revolucionar jevrejskog porekla i uticajni sovjetski političar, poznat kao prvi predsednik Sovjetske Rusije, jedan od najmoćnijih političara u prvim godinama sovjetske države, ali i jedna od prvih istaknutih žrtava Velike čistke.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je u porodici jevrejskog železničkog radnika koji je, uprkos skromnog porekla, zaradio dovoljno novaca da sinu obezbedi studije na Moskovskom univerzitetu. On je prekinut zbog njegovog hapšenja od strane carskih vlasti 1902. godine; godinu dana ranije se Kamenjev priključio RSDRP,[1] te oženio Olgu Bronštajn, sestru Lava Trockog sa kojom je imao dva sina. U emigraciji je zajedno sa Grigorijem Zinovjevim postao bliski saradnik Vladimira Lenjina. Početkom 1914. se vratio u Rusiju kako bi rukovodio boljševičkom frakcijom u Dumi, ali je nakon izbijanja Prvog svetskog rata uhapšen i prognan u Sibir. Odatle je pušten nakon Februarske revolucije 1917. godine.
Kamenjev i Zinovjev su se pred Oktobarsku revoluciju sukobili sa Lenjinom, protiveći se planu oružanog preuzimanja vlasti.[2] Uprkos tome, Kamenjev je neposredno nakon revolucije proglašen prvim predsednikom Sovjetske Rusije, a potom je za vreme građanskog rata vodio niz državnih funkcija. Tada se, uprkos porodičnim vezama, posvađao sa Trockim, te je krajem 1923. zajedno sa Zinovjevim i Staljinom stvorio tzv. trijumvirat koji je sprečio Trockog da preuzme Partiju i državu nakon Lenjinove smrti. Kamenjev je od 1923. do 1924. vršio dužnost sovjetskog premijera. Godine 1925. se trijumvirat raspao, pri čemu se Kamenjev opredelio za Zinovjeva i delio njegovu političku sudbinu. Staljin je u toj borbi pobedio, iskoristivši frakciju Nikolaja Buharina, tako da su Zinovjev i Kamenjev 1927. godine izbačeni iz Centralnog komiteta nakon što su bez uspeha sa Trockim pokušali stvoriti tzv. Ujedinjenu opoziciju. Za razliku od Trockog, koji je izbačen iz Partije i otišao u egzil, Kamenjev je priznao svoje "pogreške" te zadržao članstvo u Partiji te sledećih nekoliko godina obavljao niže administrativne dužnosti. Iz Partije je krajem 1932. izbačen nakon tzv. Rjutinove afere, ali je u njeno članstvo vraćen u decembru 1933. godine.
Nakon što je 1. decembra 1934. ubijen popularni lenjingradski partijski vođa Sergej Kirov, Kamenjev je uhapšen i izbačen iz Partije. Sledeće je godine na suđenju priznao "moralno saučesnistvo" u ubistvo, a na zatvorenom suđenju za tzv. Kremaljsku aferu bio osuđen na 10 godina zatvora. Tokom izdržavanja kazne je u leto 1936. godine doveden u Moskvu gde mu se zajedno sa Zinovjevim sudilo u tzv. Prvom moskovskom procesu. Na njemu je bio optužen za zaveru sa Trockim, tokom koje je trebalo da organizuje atentate protiv Staljina i drugih sovjetskih vođa. Kamenjev je priznao krivnju, navodno delom motivisan i time što mu je Staljin lično obećao milost. Uprkos tome je osuđen na smrt i pogubljen sledeći dan. Njegov proces se smatra početkom Velike čistke u kojoj su stradali i članovi njegove porodice; sinovi Jurij i Aleksandar su bili pogubljeni 1938. i 1939. godine, a supruga Olga (od koje se bio razveo krajem 1920-ih) nešto kasnije, u tzv. Medvjedjevskom pokolju za vreme Drugog svetskog rata 1941. godine.
Njegova druga supruga Tatjana Gljebova,[3] sa kojom se bio oženio 1928. godine je umrla u logorima; preživeo je jedino njihov sin Vladimir Gljebov (1929—1994), koji je posle postao profesor istorije na Novosibirskom univerzitetu.[4]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ For a summary of Kamenev's revolutionary activities between 1901 and 1917, see Vladimir Lenin's Collected Wêorks, Volume XX. . International Publishers. 1929. pp. 353. ISBN 978-1-4179-1577-4.
- ^ Evans & Jenkins 2001, str. 221.
- ^ Conquest 1991, str. 76.
- ^ Geert Mak, In Europa, 2009. Episode "1933, Russia"
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Conquest, Robert (1991). The Great Terror: A Reassessment. Oxford University Press. str. 76. ISBN 978-0-19-507132-0.
- Evans, David; Jenkins, Jane (2001). Years of Russia and the USSR, 1851-1991. Hodder & Stoughton. str. 221. ISBN 978-0-340-78949-0.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Akademske | |
| Ljudi | |
| Ostale | |
