Lada (umetničko udruženje)
Lada, prvo umetničko udruženje osnovano u Beogradu 1904. godine, u čast stogodišnjice Prvog srpskog ustanka. Društvo je osnovano 4. septembra 1904. uoči Prve jugoslovenske umetničke izložbe u Beogradu, to je najstarije društvo umetnika u Srbiji, a prema nekim procenama i u Evropi[1].
Osnivači društva, koje je nazvano po slovenskoj boginji proleća, jesu Petar Ubavkić, Uroš Predić, Đorđe Jovanović, Marko Murat, Beta Vukanović, Rista Vukanović, Simeon Roksandić, a kao osnivač se pominje i Nadežda Petrović koja je dve godine nakon osnivanja istupila iz ovog udruženja.
O Ladi[uredi | uredi izvor]
Lada je udruženje srpskih likovnih umetnika izuzetno značajno u istoriji novije srpske likovne umetnosti.[2][3]
Izložbe[uredi | uredi izvor]
U toku organizovanja Prve jugoslovenske izložbe, umetnici iz južnoslovenskih zemalja formirali su četiri odseka „Lade“ - srpski, hrvatski, bugarski i slovenački, s određenim programom rada i izlaganja. Tada je u Sofiji osnovan (1904) „Savez Lada“, koji je učestvovao na Drugoj, Trećoj i Četvrtoj jugoslovenskoj izložbi. Prvu samostalnu izložbu srpska Lada održala je 1906. Godine 1937. otvorena je izložba slika i vajarskih radova umetničke grupe Lade u Paviljonu Cvijete Zuzorić.[4] Između dva svetska rata društvo je okupljalo minhenske đake i slikare koji su zastupali tradicionalni izraz. Pod okupacijom (1941-45) obustavila je rad, a obnovila ga je 1953. Udruženje je i dalje aktivno u Srbiji.[5]
Umetnici, članovi „Lade“ (nepotpun spisak)[uredi | uredi izvor]
- Nadežda Petrović
- Rista Vukanović
- Beta Vukanović
- Ana Marinković, rođena Lozanić
- Ljubomir Ivanović
- Đorđe Jovanović
- Dragomir Glišić
- Milena Pavlović Barili
- Leposava Bela Pavlović (doživotni počasni predsednik)
- Mario Maskareli
- Marko Murat, jedan od osnivača i član 1904-1910.
- Živorad Nastasijević, član 1920-1921.
- Nikola Vukosavljević, član od 1978.
- Slobodanka Rakić Šefer, član od 1978.
- Milo Dimitrijević
- Ljubica Filipović Lazarević
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Izložba društva umetnika Lada („Danas“, 27. septembar 2005.), Pristupljeno 10. 4. 2013.
- ^ „110 godina postojanja Društva srpskih umetnika "Lada"”. ULUS. Arhivirano iz originala 10. 06. 2016. g. Pristupljeno 28. 1. 2018.
- ^ Jubilarna izložba "Lade" (od 8. do 23. aprila 1940) U: Beogradske opštinske novine, 1. april 1940. (Umetnička hronika)Pristupljeno 28.1.2018.
- ^ Sa otvaranja izložbe Lade. - U: Vreme, 12. april 1937.Pristupljeno 28.1.2018.
- ^ K., A. (17. 11. 2022). „Dela novih članova „Lade””. Politika. Pristupljeno 19. 11. 2022.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Enciklopedija srpskog naroda, Beograd : Zavod za udžbenike, 2008, str. 567.