Lančug

Koordinate: 46° 00′ 18″ S; 18° 37′ 33″ I / 46.00493° S; 18.62576° I / 46.00493; 18.62576
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Lančug
mađ. Lánycsók
Središte Lančuga
Grb
Grb
Administrativni podaci
Država Mađarska
RegionJužna prekodunavska regija
ŽupanijaBaranja
Stanovništvo
Stanovništvo‍
 — 2.426
 — gustina95,51 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate46° 00′ 18″ S; 18° 37′ 33″ I / 46.00493° S; 18.62576° I / 46.00493; 18.62576
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Površina25,40 km2
Lančug na karti Mađarske
Lančug
Lančug
Lančug na karti Mađarske
Poštanski broj7759
Pozivni broj69
Veb-sajt
www.lanycsok.hu

Lančug[1] (mađ. Lánycsók) je selo u Mađarskoj, u južnom delu države. Selo upravo pripada Mohačkom srezu Baranjske županije, sa sedištem u Pečuju.

Prirodne odlike[uredi | uredi izvor]

Naselje Lančug nalazi u južnom delu Mađarske. Najbliži veći grad je Mohač.

Istorijski gledano, selo pripada mađarskom delu Baranje. Područje oko naselja je ravničarsko (Panonska nizija), približne nadmorske visine oko 100 m. Zapadno od naselja se izdiže Viljansko gorje. Oko naselja nema većih vodotoka, a dalje ka istoku protiče Dunav.

Stanovništvo[uredi | uredi izvor]

Prema podacima iz 2013. godine Lančug je imao 2.426 stanovnika. Poslednjih godina broj stanovnika stagnira[2].

Pretežno stanovništvo u naselju čine Mađari rimokatoličke veroispovesti, a manjine su Nemci (oko 15%).

Selo je je nekada imalo brojnu srpsku manjinu (1910. oko 170 žitelja) i pravoslavnu crkvu, koja je srušena posle iseljavanja mesnih Srba.

Popis 1910.[uredi | uredi izvor]

Lančug[3]
Jezik Vera

ukupno: 2.405

  Nemački 1.490 (61,95%)
  Mađarski 694 (28,85%)
  Srpski 170 (7,06%)
  Hrvatski 41 (1,70%)
  Slovački 1 (0,04%)
  ostali 9 (0,37%)
<div style="border:solid transparent;position:absolute;width:100px;line-height:0;<div style="border:solid transparent;position:absolute;width:100px;line-height:0;<div style="border:solid transparent;position:absolute;width:100px;line-height:0;

ukupno: 2.405

  Rimokatol. 2.224 (92,47%)
  Pravoslavci 174 (7,23%)
  Jevreji 7 (0,29%)
  - (-%)
  - (-%)
  - (-%)

Srbi u Lančugu[uredi | uredi izvor]

Srbi su u naselju prisutni još od srednjeg veka, ali je njihov broj posebno narastao posle Velike seobe. Po Bačkoj se sreće prezime "Lančuški" (kao u Sivcu), koje sugeriše na staro poreklo iz tog mesta.

Bilo je 1731. godine u Lančugu 40 pravoslavnih domova. Pominje se 1735. godine pop Ivan iz Lančuga, među ispoveđenim popovima pri manastiru Grabovcu. U tom selu se 1735. godine ispovedilo 110 pravoslavnih Hrišćana. Navode se porodice lančuške te godine: Bijelić, Živkov, Komadina, Teodorov, Ševrljuga, Ćurčić, Čakmak, Lukić, Putnik, Vukov, Ratkov, Vujan, Blagojev, Pavlović, Mali, Kesuklija, Zdelar, Parlijić, Belić, Paunov, Čičajko, Jurišin, Tomić, Filipović, Vukosavljev, Penić, Sekeruš, Zdelarev, Plavčić, Milošević i drugi. Godine 1796. zapisano je u mestu 279 duša, a vek kasnije 1890. godine bilo ih je 191.[4] Pravoslavno parohijsko zvanj je osnovano 1777. godine, od kada se i crkvene matrikule vode. Srpski pravoslavni hram je posvećen prazniku Sv. tri jerarha, početkom 20. veka je u dobrom stanju. Templo crkve je oslikao oko 1870. godine Ilija Dimitrijević ikonopisac iz Srbije. Postoji ograđena porta i srpsko pravoslavno groblje. Crkveno-opštinski posed je samo 9 kj. zemlje. Parohija je filijala one u Litobi, nema parohijske sesije, a paroh dolazi iz Šumberka (1905).[5]

Pop Jovan Komadinović paroh lančuški (1826), bio je kupac jedne srpske knjige u Šumberku.

Pop Lazar Katić, rodom iz Šatorišta, bio je 31 godinu paroh u Lančugu, počev od 1852. godine, da bi prešao 1883.godine u Lipovu.[6] Prenumerant jedne knjige bio je 1846. godine Sava Petrović učitelj. Dobroljub Katić iz Lančuga je 1866. godine napustio somborski učiteljski tečaj, kao ponavljač. U mestu Lančugu je 1867. godine zapisano 175 Srba stanovnika.[7] Po državnom popisu iz 1900. godine bilo je u mestu popisano 133 Srba. Crkvena opština je u mestu početkom 20. veka; skupština je redovna pod predsedništvom Nedeljka Stankovića.

Opština Lančug je 1745. godine izdvajala godišnje po 20 f. za izdržavanje srpske škole.[8] Za pravoslavni Školski fond priložila je opština Lančug 1867. godine 2 f. 70 novčića. Učiteljska plata je te godine bila 40 f. i u naturi - po 18 požunskih merova žita i kukuruza, tri hvata drva, pet akova vina, jedan lanac oraće zemlje, frtalj lanca livade i slobodan stan.[9] Učitelj novi u mesnoj školi imao je te 1897. godine da dobije 52 f. od opštine i 100 f. eparhijske dotacije plati. Bio je to 1897. godine srpski učitelj N. Pešić. Godine 1901. postavljena za privremenu učiteljicu u Lančugu, Zorka Brzak.[10] Početkom 20. veka u mestu je srpska veroispovedna škola sa jednim zdanjem, a ima i školski vrt. Školski upravitelj je bio Steva Parlić a školski staratelj Jovo Vuković. A 1905-1907. godine tu je učiteljica Katica Kosovac, rodom iz Beške. u školu je polazilo 15 đaka na redovnu nastavu i još deset u nedeljnu školu.[5]

Godine 1905. Lančug je mala opština u Mohačkom srezu. Tu živi 2171 stanovnik u 397 domova. Nemci dominiraju, a Srba je malo; ima ih 165 pravoslavnih duša (ili 8%) sa 30 kuća. Od srpskih javnih zdanja tu je pravoslavna crkva i narodna škola. Od komunikacijskih sredstava u mestu je samo pošta.[11]

Posle Prvog svetskog rata i podele Baranje na dva dela — danas mađarski (severni, veći) i hrvatski (južni, manji), Lančug se našao u sasvim drugačijem, nepovoljnijem položaju. Nova granica između Kraljevine Mađarske i Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, našla se na nekoliko kilometara od naselja. U sledećim godinama veći deo Srba (oko 200 duša) se iselio u srpske delove novoobrazovane Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca[12].

Godine 1962. srušena se srpska pravoslavna crkva u Lančugu.[13] Ostalo je srpsko pravoslavno groblje udaljeno 200 metara od naselja. Vlasništvo je srpske crkvene opštine, ali do njega ne ide put jer je preoran. Zapušteno je, zaraslo, sa polovinom pokradenih spomenika. Četiri sačuvana kamena spomenika su iz 18. veka. Stariji su sa epitafima na crkveno-slovenskom jeziku, a noviji na srpskom. Groblje je konačno 2014. godine sanirano, i evidentirano preostalih 50 spomenika.[14]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ www.poreklo.rs/2014/04/14/optiranje-iseljavanje-srba-u-madjarskoj-1920-1931
  2. ^ Baranya (Hungary): County, Towns and Villages - Population Statistics in Maps and Charts
  3. ^ „Jezički i verski sastav stanovništva Kraljevine Ugarske po naseljima, Popis 1910. godine”. Arhivirano iz originala 13. 01. 2018. g. Pristupljeno 07. 04. 2019. 
  4. ^ "Srpski sion", Karlovci 1895. godine
  5. ^ a b Mata Kosovac, navedeno delo
  6. ^ "Srpski sion", Karlovci 1892. godine
  7. ^ "Glasnik društva srpske slovesnosti", Beograd 1872. godine
  8. ^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1886. godine
  9. ^ "Školski list", Sombor 1867. godine
  10. ^ "Srpski sion", Karlovci 1901. godine
  11. ^ Mata Kosovac: "Srpska pravoslavna mitropolija Karlovačka po podacima iz 1905", Karlovci 1910. godine
  12. ^ Optiranje i iseljavanje Srba u Mađarskoj 1920-1931. - Poreklo
  13. ^ "Nin", specijalni dodatak Dinka Davidova, Beograd 1990. godine
  14. ^ Srpski institut, internet baza podataka, Budimpešta

Izvori[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Lančug na Vikimedijinoj ostavi.


Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ланчуг&oldid=26915121”