Lekar

Uredi veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Za drugu upotrebu, pogledajte stranicu Doktor medicine.
Lekar
Lekar pregleda pacijentkinju
Zanimanje
Naziv zanimanjaLekar
Područje rada
medicina
Opis
Polja radabolnica, ambulanta, teren, institut, inspekcija, dom za stara lica itd.
Kvalifikacijezavršen medicinski fakultet
Slični poslovi
medicinska sestra, farmaceut, veterinarski lekar

Lekar (često i doktor medicine) je zdravstveni radnik koji leči, odnosno bavi se ljudskim zdravljem i bolešću. U smislu profesije to je osoba koja je završila medicinski fakultet i time ispunila uslove za profesionalno bavljenje medicinom. Osoba koja se bavi zdravljem životinja naziva se veterinar, odnosno pravilnije veterinarski lekar i ima titulu doktor veterinarske medicine. Lekar promoviše, održava, ili obnavlja zdravlje kroz proučavanje, dijagnozu, prognozu i lečenje bolesti, povreda i drugih fizičkih i mentalnih oštećenja. Lekari mogu da usredsrede svoju praksu na određene kategorije bolesti, tipove pacijenata i metode lečenja - poznate kao specijalnosti - ili mogu da preuzmu odgovornost za pružanje kontinuirane i sveobuhvatne medicinske nege pojedincima, porodicama i zajednicama - poznate i kao opšta praksa.[1] Medicinska praksa zahteva i detaljno poznavanje akademskih disciplina, kao što su anatomija i fiziologija, patofiziologija i njihovog lečenja - nauka o medicini - kao i znatnu kompetentnost u njihovoj primeni u praksi - umetnost ili zanat medicine.

Uloga lekara i značenje same reči variraju širom sveta. Stepeni i druge kvalifikacije veoma variraju, ali postoje neki zajednički elementi, kao što je medicinska etika koja zahteva da lekari pokažu pažnju, saosećanje i dobrodušnost za svoje pacijente. U mnogim državama, kao preduslov za dobijanje odobrenja za samostalan rad (licence), od lekara se zahteva polaganje državnog stručnog ispita.

Opis posla[uredi | uredi izvor]

Lekarska torba sa priborom

Lekari se bave unapređenjem zdravlja, sprečavanjem bolesti, otkrivanjem bolesti, lečenjem bolesnika i medicinskom rehabilitacijom. Tokom studija i pripravničkog staža osposobljavaju se za rad u primarnoj zdravstvenoj zaštiti, odnosno za područje opšte medicine. Njihov posao uključuje dijagnostikovanje bolesti i lečenje bolesnika koji traže pomoć u ordinaciji, u kući ili na mestu nesreće. Oni pregledaju svoje pacijente, uzimaju anamnezu pri čemu vode računa o telesnim, psihičkim i socijalnim aspektima bolesti, upućuju na kontrolne analize (laboratorija, rendgen, ultrazvuk itd.), tumače dobijene nalaze i na osnovu toga dijagnostikuju bolesti i povrede. Procenjuju hitnost i težinu bolesnikovog stanja, potrebu upućivanja na specijalistički pregled ili bolničko lečenje, te opasnosti za okolinu. Propisuju lekove i druge načine lečenja i prate tok bolesti i uspešnost lečenja. Radi osiguravanja celokupne zdravstvene zaštite sarađuju sa drugim lekarima, posebno specijalistima kliničkih i drugih struka, patronažnim sestrama i medicinskim sestrama u ustanovama za negu i rehabilitaciju, fizioterapeutima, socijalnim radnicima i drugim stručnjacima.

Moderna značenja[uredi | uredi izvor]

Italijan Frančesko Redi, smatra se osnivačem eksperimentalne biologije. On je prvi prepoznao i korektno opisao detalje mnogih važnih parazita.[2]

Specijalista interne medicine[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Interna medicina

Širom sveta se pojam lekar odnosi na specijaliste interne medicine ili na jednu od njenih mnogobrojnih podspecijalnosti (posebno se pravi razliku od specijaliste hirurgije). Ovo značenje lekara prenosi osećaj stručnosti u lečenju lekovima, a ne hirurškim procedurama.[3]

Henri VIII je odobrio povelju londonskog Kraljevskog koledža lekara 1518. godine. Tek 1540. godine je dodelio Kompaniji berbera-hirurga (preteči Kraljevskog koledža hirurga) zasebnu povelju. Iste godine engleski monarh je osnovao Regijusovo profesorstvo fizike na Univerzitetu u Kembridžu.[4] Noviji univerziteti bi verovatno takvog akademika opisali kao profesora interne medicine. Stoga, u 16. veku fizika je značila otprilike ono što interna medicina čini sada.

Trenutno se lekar specijalista u Sjedinjenim Državama može opisati kao internista. Drugi termin, bolnički lekar, uveden je 1996,[5] kako bi se opisali specijalisti interne medicine u SAD koji uglavnom ili isključivo rade u bolnicama. Takvi lekari sada čine oko 19% svih američkih opštih internista,[6] koji se u zemljama Komonvelta često nazivaju lekarima opšte prakse.

Ova originalna upotreba, za razliku od hirurga, uobičajena je u većem delu sveta, uključujući Ujedinjeno Kraljevstvo i ostale države Komonvelta (kao što su Australija, Bangladeš, Indija, Novi Zeland, Pakistan, Južna Afrika), Šri Lanka i Zimbabve), kao i na nizu drugih mesta poput Brazila, Hongkonga, Indonezije, Japana, Irske i Tajvana. Na takvim mestima preovladavaju opštiji engleski pojmovi doktor ili lekar opšte prakse, koji opisuju svakog praktičara (koga bi Amerikanci u širem smislu verovatno nazvali lekarom).[7] U zemljama Komonvelta, specijalisti pedijatrije i gerijatrije se takođe opisuju kao lekari specijalisti koji su specijalizovani za starosno doba pacijenta, pre nego za specifični sistem organa.

Lekar i hirurg[uredi | uredi izvor]

Kombinovani termin „lekar i hirurg” se širom sveta koristi za opis lekara opšte prakse ili bilo kog drugog lekara bez obzira na specijalnost.[3][8] Ova upotreba i dalje pokazuje izvorno značenje lekara i očuvava staru diferencijaciju između lekara, kao praktičara fizike i hirurga. Ovaj termin mogu da koriste državni medicinski odbori u Sjedinjenim Državama i ekvivalentna tela u provincijama Kanade za opisivanje bilo kog lekara.

Severna Amerika[uredi | uredi izvor]

Ogromna većina lekara koji se školuju u Sjedinjenim Državama imaju zvanje doktora medicine i koriste inicijale M.D. Manji broj pohađa osteopatske škole i stiče zvanje doktora osteopatske medicine i oni koriste inicijale D.O.[9] Po završetku medicinske škole lekari završavaju rezidenciju u specijalnosti u kojoj će praktikovati. Specijalnosti zahtevaju kompletiranje stažnog perioda nakon rezidencije.

Vrste[uredi | uredi izvor]

U okviru medicine, postoje lekari opšte prakse i specijalisti. Ovo su nazivi značajnijih lekara specijalista:[10]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ World Health Organization: Classifying health workers. Geneva, 2010.
  2. ^ Roncalli Amici R (2001). „The history of Italian parasitology” (PDF). Veterinary Parasitology. 98 (1–3): 3—10. PMID 11516576. doi:10.1016/S0304-4017(01)00420-4. Arhivirano iz originala (PDF) 23. 10. 2013. g. 
  3. ^ a b H.W. Fowler (1994). A Dictionary of Modern English Usage (Wordsworth Collection). NTC/Contemporary Publishing Company. ISBN 978-1-85326-318-7. 
  4. ^ „University of Cambridge: History of the School of Clinical Medicine”. University of Cambridge. Arhivirano iz originala 9. 12. 2012. g. Pristupljeno 5. 2. 2008. 
  5. ^ Wachter R; Goldman L (1996). „The emerging role of "hospitalists" in the American health care system”. N Engl J Med. 335 (7): 514—7. PMID 8672160. doi:10.1056/NEJM199608153350713. 
  6. ^ Kuo, YF; Sharma, G; Freeman, JL; Goodwin, JS (2009). „Growth in the care of older patients by hospitalists in the United States”. N Engl J Med. 360 (11): 1102—1112. PMC 2977939 Slobodan pristup. PMID 19279342. doi:10.1056/NEJMsa0802381. „See also editorial by Hamel M. B. et al. on pp. 1141–1143 of same issue” 
  7. ^ „The Royal Australasian College of Physicians: What are Physicians?”. Royal Australasian College of Physicians. Arhivirano iz originala 6. 3. 2008. g. Pristupljeno 5. 2. 2008. 
  8. ^ Brown, Lesley (2002). The New shorter Oxford English dictionary on historical principles. Oxford [Eng.]: Clarendon. ISBN 978-0-19-861271-1. 
  9. ^ Plus, Medline (2012). „Doctor of Osteopathic Medicine”. U.S. National Library of Medicine of National Institutes of Health. Pristupljeno 22. 12. 2012. 
  10. ^ Vrste zdravstvenih specijalizacija, Medicinski fakultet Univerziteta u Nišu

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Лекар&oldid=27631653”