Lučano Laurana

Palata Dukale u Urbinu koju je projektovao Lučano Laurana

Lučano Laurana (ital. Luciano Laurana), kod nas poznat kao Lucijan Vranjanin (Vrana kraj Pakoštana, oko 1420. - Pezaro, 1504) je bio italijanski renesansni arhitekta iz Dalmacije.

Porijeklo

Većina svjetske nauke Laurana priznaje kao Italijana. Međutim, hrvatski istoričari ga smatraju Hrvatom. Kao argument uzimaju činjenicu da su Laurana u Veneciji nazivali schiavone, što je bio mletački termin za slovensko stanovništvo istočnog Jadrana. Zapravo, termin schiavone se odnosio na sve stanovnike istočne obale Jadrana, nevezano sa njihovim etničkim porijeklom. Prva osoba koja je upotrijebila ime Lucijan Vranjanin, bio je Ivan Kukuljević Sakcinski, koji je na osnovu prethodno navedene činjenice kroatizovao Lauranino ime. Postoji mogućnost da je Laurana bio porijeklom Sloven, odnosno romanizovani Ilir, ali se to ne može sa sigurnošću dokazati. Isto tako neki smatraju da je brat Lučana Laurane bio isto poznati italijanski arhitekta i vajar Frančesko Laurana, koji je dolazio iz istog kraja kao i Lučano, ali za tu tvrdnju nema dovoljno dokaza koji bi je potkrijepili.

Biografija

Pretpostavlja se da je Lučano rođen u Vrani kraj Pakoštana na Vranskom jezeru, nedaleko od Zadra, između 1420 − 1425. Upravo je svoj nadimak Vranjanin (Laurana), koji su mu nadjenuli Mlečani, dobio po ime svog rodna kraja (Vrana/Laurana), a tako se i potpisivao. U nekim arhivskim zapisima se pominje kao sin klesara Martina iz Zadra, pa zato neki smatraju da je rođen u Zadru.