Manastir Praskvica

Manastir Praskvica
Manastir Praskvica
Osnovni podaci
Jurisdikcija	Srpska pravoslavna crkva
Osnivanje	11. vijek
Osnivač	Jovan Vladimir
Upravnik	arhimandrit Dimitrije Lakić
Mesto	Sveti Stefan (ostrvo)
Država	Crna Gora

Manastir Praskvica je muški manastir Srpske pravoslavne crkve. Posvećen je Svetom Nikoli. Predstavljao je duhovni i politički centar Paštrovića. Ime je dobio po obližnjem potoku Praskvici, koji je imao ukus praskve - breskve.

Starešina manastira je arhimandrit Dimitrije (Lakić), sa bratstvom na čelu od 7. juna 1971. godine.^[1]

Srednji vijek[uredi | uredi izvor]

Godine 1307. manastir se pojavljuje u pisanim izvorima (kada je kralj Milutin svraćao na svom putu za Kotor). Kralj Milutin je manastiru tom prilikom potvrdio posjede koje mu je već poklonila kraljica Jelena Anžujska. Sa svojom vlastelom Paštrovićima, gospodar Zete Balša III Balšić^[2] je ovdje sagradio crkvu Svetog Nikole Čudotvorca, 1413. godine poklanjajući joj dio svojih posjeda.

Francuzi pljačkaju manastir i ruše crkvu[uredi | uredi izvor]

Od druge polovine XVIII vijeka, ruska carica Katarina II, stalno je novčano pomagala ovaj manastir (dalju pomoć potvrđuju ruski carevi Pavle i Aleksandar Prvi). Paštrovići su pružili otpor Napoleonovim vojnicima (u vrijeme njihove okupacije Primorja) zbog ukidanja privilegija koje su imali pod Mletačkom republikom, pa im je od strane Francuza manastir opljačkan 1812. godine (i uništen dio arhive) i porušena crkva svetog Nikole. Francuzi su u Budvi strijeljali ("mušketirali") kaluđere Dionisija Ljubišu i Petronija Mikovića.

Obnavljanje[uredi | uredi izvor]

Arhimandrit Sinesije Davidović i jeromonah Josif Mitrović su, zahvaljujući prilozima naroda ovoga kraja, 1847. godine, obnovili crkvu svetog Nikole. U manastiru je pohranjena bogata arhiva i biblioteka. Najvrednije je rukopisno jevanđelje Gavrila Cetinjca (dar vladike Danila Petrovića) zbirka Paštrovskih isprava i prepiska uprava manastira sa crnogorskim vladikama. U manastiru je krajem 19. veka živela pobožna i učena kaluđerica, koju pominje pripovedač Vuk Vrčević.

Nastojateljica manastira 1930-tih bila je majka Paraskeva, u vreme ratova četnik Leposava Dedić-Kučanka. Manastir je pomogao kralj, tu su dolazili kraljica Marija sa decom.^[3]

Zanimljivosti[uredi | uredi izvor]

U ovom manastiru venčali su se 12. jula 2014. srpski teniser Novak Đoković i Jelena (rođena Ristić), posle devet godina zabavljanja.^[4]^[5] Iguman manastira je nekada bio arhimandrit Sava Ljubiša, djed kasnijeg mitropolita cetinjskog Visariona Ljubiše. U manastiru počivaju posmrtni ostaci akademika prof. Radoslava Anđusa, utemeljivača moderne srpske fiziologije.