Meskel (praznik)
| Meskel - praznik pronalaska Istinitog Svetog Krsta Hristovog | |
|---|---|
 | |
| Nematerijalno kulturno nasleđe | |
| Region | Etiopija |
| Svetska baština Uneska | |
| Unesko oznaka | Reprezentativna lista nematerijalnog kulturnog nasleđa čovečanstva |
| Datum upisa | 2013 |
| Lokacija upisa | 00858 |
Meskel je hrišćanski praznik u etiopskoj pravoslavnoj i eritrejskoj pravoslavnoj crkvi kojim se obeležava otkriće Istinskog krsta od strane rimske carice Jelene (Sveta Jelena) u četvrtom veku. Meskel se javlja 17. meskerema po etiopskom kalendaru (27. septembra po gregorijanskom kalendaru ili 28. septembra u prestupnoj godini).[1] "Meskel" (ili "Meskal" ili "Mesqel", postoje različiti načini za transliteraciju sa giz jezika na latinično pismo) znači "krst".
Maskel se slavi širom zemlje bez obzira na starost, pol, jezik ili etničku pripadnost. Festival je takođe vreme kada se porodice okupljaju i radnici migranti vraćaju kućama - okupljanja koja rezultiraju prilivom novca, informacija i novih ideja iz urbanih centara u ruralna područja. Pre slave moraju se rešiti lične svađe i socijalne nesuglasice. Na ovaj način, Maskel je prilika da Etiopljani promovišu svoj duhovni život kroz pomirenje, socijalnu koheziju i miran suživot. Praznik je upisan na UNESKO-vu listu nematerijalne kulturne baštine 2013. godine.[2]
Praznik je poznat kao Praznik Časnog Krsta (Krstovdan) u drugim pravoslavnim, katoličkim ili protestantskim crkvama. Crkve koje slede gregorijanski kalendar slave praznik svake godine 14. septembra.
Festival se održava na trgu Meskel, nazvanom po festivalu, u glavnom gradu Etiopije, Adis Abebi. Verski i civilni lideri predsedavaju proslavom, a javne ličnosti drže govore i pozivaju se na biblijske teme i priče. Mnogi Etiopljani koji žive u gradovima vraćaju se u svoja sela da proslave nacionalni događaj. Kad padne mrak, spaljuje se lomača Demera.[3]
Pregled[uredi | uredi izvor]
Proslava Meskela uključuje paljenje velike lomače, ili Demere, zasnovano na uverenju da je kraljica Jelena, kako je poznato, u snu imala otkrovenje. Rečeno joj je da treba da napravi lomaču i da će joj dim pokazati gde je sahranjen Istinski krst. Zato je naredila narodu Jerusalima da donesu drva i naprave ogromnu gomilu. Nakon dodavanja tamjana, lomača je bila zapaljena, a dim se dizao visoko do neba i vraćao na zemlju, tačno na mesto gde je Krst zakopan.[4]
Prema lokalnim tradicijama, ova Demera - procesija odvija se u ranim večernjim satima dan pre Meskela ili na sam dan. Drva za spaljivanje su ukrašena tratinčicama pre proslave. Stotine hiljada ljudi iz različitih zajednica hrle na trg dok šareno odeveni sveštenici pevaju himne i molitve i izvode svoj jedinstveni ritmički ples ispred lomače. Na vrhuncu patrijarh etiopske pravoslavne crkve Tevehedo pali lomaču. Posle toga ugalj sa ostataka vatre vernici sakupljaju i njime obeležavaju čela oblikom krsta (uporedivo sa Čistom sredom). Edvard Ulendorf beleži brojna verovanja značenja Demere, s tim što neki veruju da ona „označava krajnji čin u poništavanju grehova, dok drugi smatraju da pravac dima i konačno rušenje gomile ukazuju na tok budućnosti događaja - baš kao što je oblak dima koji je Gospod podigao nad tabernaklom pružio smernice deci Izraelovoj (Izl. 40: 34–38)“.[5]
Jedno od objašnjenja visokog ranga koji ovaj festival ima u crkvenom kalendaru je to što se veruje da je deo istinskog Krsta u Etiopiju donesen iz Egipta. Kaže se da se čuva na planini Amba Gešen, koja i sama ima plan u obliku krsta.[traži se izvor]
Prema Etiopskoj pravoslavnoj crkvi, tradicionalno se veruje da je otkriće Istinitog krsta bilo u martu, ali je Meskel premešten u septembar kako bi se izbeglo održavanje festivala tokom Velikog posta i zato što je crkva u Jerusalimu proslavljala istinski krst tokom septembra.[6] Ulendorf pretpostavlja da je Meskel zamenio stariji festival, paganskih i hebrajskih društava, za koja veruje da su dobila hrišćansku zabranu oko vladavine cara Amde Sejona u četrnaestom veku. „Najdrevnije značenje ovih festivala - kao što je to bio slučaj i u Izraelu - nesumnjivo je bilo sezonsko: mesec maskaram označavao je kraj kiša, obnavljanje rada i ponovno otvaranje komunikacija.[5]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Rough Guides (2015). „Festivals”. The Rough Guide to Ethiopia. Rough Guide to... ISBN 9780241181850.
- ^ „Commemoration feast of the finding of the True Holy Cross of Christ”. ich.unesco.org. Pristupljeno 12. 6. 2021.
- ^ Thomas M Landy, "Meskel", Catholics & Cultures updated June 19, 2015
- ^ „Walta Information Center”. Meskel Being Celebrated Across The Nation. Arhivirano iz originala 19. 3. 2006. g. Pristupljeno 14. 9. 2005.
- ^ a b Ullendorff, str. 114
- ^ Amanuel Sahle. „The Byzantine Origin of Meskel”. Shaebia.org. Pristupljeno 14. 9. 2005.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Ullendorff, Edward (1968) Ethiopia and the Bible, Schweich lectures series, Oxford University Press for the British Academy. . ISBN 0-19-726076-4. Nedostaje ili je prazan parametar
|title=(pomoć)
