Milinko Đurović

milinko đurović
Milinko Đurović 1942. godine
Lični podaci
Datum rođenja	(1910-04-15)15. april 1910.
Mesto rođenja	Zagrad, kod Nikšića, Knjaževina Crna Gora
Datum smrti	3. decembar 1988.(1988-12-03) (78 god.)
Mesto smrti	Beograd, SR Srbija, SFR Jugoslavija
Profesija	vojno lice
Delovanje
Član KPJ od	1936.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Služba	NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska narodna armija 1941 — 1965.
Čin	general-pukovnik
Heroj
Narodni heroj od	13. jula 1952.
Odlikovanja	jugoslovenska odlikovanja: strana odlikovanja: Orden Grunvaldov krst drugog reda

Milinko Đurović (Zagrad, kod Nikšića, 15. april 1910 — Beograd, 3. decembar 1988) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, general-pukovnik JNA i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija

Rođen je 15. aprila 1910. godine u selu Zagrad, kod Nikšića. Osnovnu školu je završio u rodnom selu, a gimnaziju u Nikšiću. Potom je studirao na Pravnom fakultetu u Beogradu, gde je diplomirao 1938. godine.

Odmah po dolasku na Beogradski univerzitet uključio se u studentski revolucionarni pokret. U toku studija bio je dugo predsednik Opšte studentske menze i predsednik Ekonomskog odbora studenata i član Akcionog odbora Studentskih stručnih udruženja. Zbog svoje aktivnosti u borbi za studentska prava, autonomiju Univerziteta kao i bolje uslove studija siromašnih studenata, brzo je došao u red najzapaženijih aktivista Beogradskog univerziteta. Zbog svoje aktivnosti je 1936. godine bio je primljen u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Takođe njegovu aktivnost je uočila i beogradska policija, pa ga je zbog učešća u demonstracijama na Univerzitetu više puta hapsila i proganjala.

Tokom 1937. godine bio je angažovan u Mesnom komitetu KPJ u Beogradu, gde je u svojstvu instruktora obilazio partijske ćelije sastavljene od radnika i objašnjavao im pitanja iz teorije marksizma i prakse radničkog pokreta. Kad je 1938. godine diplomirao, po partijskom zadatku je ostao u Beogradu. Kako bi imao legalan status u Beogradu, prijavio se kao advokatski pripravnik kod jednog advokata, simpatizera KPJ. Tada je bio angažovan u radu s privatnim nameštenicima i u Udruženju advokatskih pripravnika, u kome je 1939. godine formirana partijska ćelija, čiji je sekretar bio sve do hapšenja 1940. godine.

Na početku 1938. godine biran je za sekretara Rejonskog komiteta KPJ Savski venac, a u proleće 1939. godine, na Mesnoj konferenciji, izabran je za člana Mesnog komiteta KPJ za Beograd. Na toj dužnosti ostao je do hapšenja, sredinom leta 1940. godine. Posle četrdesetodnevnog zatvora i policijske istrage u beogradskom zatvoru „Glavnjača“ i petomesečnog istražnog sudskog zatvora na Adi Ciganliji, izveden je pred Državni sud za zaštitu države, ali je usled nedostaka dokaza bio oslobođen. Kao član Mesnog komiteta KPJ za Beograd, bio je u rukovodstvu demonstracija od 14. decembra 1939. godine. Učestvovao je kao delegat na Kongresu antifašističke omladine Evrope u Parizu, na kome je održao Referat „O socijalnom položaju studenata, o njihovom organizovanju i borbi za poboljšanje ekonomskog položaja“.

Godine 1935. i 1938, u vreme parlamentarnih izbora, politički je radio u Nikšićkom srezu, gde je pomagao u agitaciji za Udruženu opoziciju. Učestvovao je u organizaciji i rukovođenju septembarskih demonstracija u Nikšiću, 1938. godine, protiv Milana Stojadinovića, zbog toga je u odsustvu bio osuđen na mesec dana zatvora.

Početak Aprilskog rata, 1941. godine ga je zatekao u Beogradu. Istog dana, po odluci KPJ, s većom grupom komunista, peške je krenuo prema Avali. Sve do Lazarevca bezuspešno su se javljali vojnim komandama za dobrovoljce, ali su bili odbijani. Posle nekoliko dana, stigao je s desetak drugova u Nikšić, gde ga je zatekla kapitulacija Jugoslovenske vojske.

Posle okupacije Jugoslavije, ostao je u Crnoj Gori gde se stavio na raspolaganje Pokrajinskom komitetu KPJ za Crnu Goru i Boku. Po odluci Pokrajinskog komiteta bio je upućen je u Nikšićki srez, kao instruktor u partijskim i vojno-političkim pripremama oružanog ustanka. Polovinom juna 1941. godine, bio je upućen u Beograd radi dobijanja uputstava za rad po liniji Narodne pomoći. U Beograd je stigao 22. juna, i povezao se sa Svetozarom Vukmanovićem Tempom, od koga je, za PK KPJ za Crnu Goru, dobio dva primerka Proglasa CK KPJ od 22. juna 1941. godine.

Kada su jula 1941. godine pri PK KPJ za Crnu Goru formirani Okružni komiteti, imenovan je za člana Okružnog komiteta KPJ za Nikšić, čija je teritorija obuhvatala Nikšićki i Šavnički srez i zapadno područje Boka kotorske. U toku Trinaestojulskog ustanka radio je na stvaranju ustaničkih jedinica koje su za kratko vreme oslobodile čitavu teritoriju OK KPJ za Nikšić, izuzev uskog primorskog pojasa, grada Nikšića i Vilusa.

Posle sloma ustanka i prodora jakih okupatorskih snaga u Nikšić, Šavnik, Žabljak i Grahovo, krajem jula 1941. godine, radio je na sprečavanju panike među ustaničkim snagama i među narodom. Ovo je rezultiralo ponovnim pokretanjem oružane borbe tokom septembra, a već u oktobru je bio formiran Durmitorski partizanski odred, za čijeg je političkog komesara bio imenovan Milinko. Na Okružnoj izbornoj partijskoj konferenciji KPJ za Nikšić, 15. oktobra 1941. godine, podneo je politički referat. Na toj konferenciji je bio izabran Okružni komitet od sedam članova, među kojima i Milinko. U toku oktobra i novembra 1941. godine ponovo je bila oslobođena skoro čitava teritorija nikšićkog okruga, osim uskog primorskog pojasa, Grahova i Nikšića. Brojno stanje Durmitorskog odreda naglo je raslo, pa je bio podeljen na Nikšićki i Durmitorski odred. Milinko je tada postao politički komesar Nikšićkog partizanskog odreda.

U jesen i zimu 1941/42. godine jedinice nikšićkog odreda su postigle velike uspehe u borbama oko Nikšića, Grahova i u Boki kotorskoj. Odred je davao stalnu pomoć susednim i drugim jedinicama u Crnoj Gori, a posebno onim u istočnoj Hercegovini. Kada je počela ozbiljna kriza na području Komskog partizanskog odreda, Milinko je kao iskusan vojni i politički rukovodilac, postavljen je za političkog komesara Udarnog bataljona, prve partizanske udarne jedinice u Crnoj Gori. Ovaj bataljon je, za nekoliko dana, energičnim dejstvima očistio od četnika teritoriju Rovaca i Prekobrda, i izbio na Štavanj, na pravcu Lijeve Rijeke. Početkom aprila, vraćen je na dužnost političkog komesara Nikšićkog odreda, a krajem meseca postavljen je za političkog komesara Durmitorskog odreda. Na ovoj dužnosti ostao je do povlačenja partizanskih snaga s durmitorskog područja i ponovo se vratio u Nikšićki odred.

Kada je juna 1942. godine formirana Peta crnogorska brigada, kratko vreme je bio zamenik političkog komesara, a potom član Politodela brigade. U borbama na Tromeđi, i u vreme boravka Pete crnogorske brigade i Hercegovačkog odreda u rejonu donjeg toka Sutjeske, radio je sređivanju jedinica i partijskih organizacija brigade. U vreme proboja Pete crnogorske brigade, Hercegovačkog odreda, bolnice i zbega od Vrbnice do Prozora, dao je znatnu pomoć Štabu brigade i štabovima bataljona. Kao politički komesar Operativne grupe bataljona, imao je značajnu ulogu u prvom oslobođenju Fojnice, septembra 1942. godine.

Početkom oktobra 1942. godine, s Blažom Jovanovićem i grupom od 14 partijskih radnika, CK KPJ ga je uputio na partijski rad u Crnu Goru. Do proleća 1943. godine, u izuzetno teškim uslovima, radio je ilegalno na nikšićkom području, kao član OK KPJ za Nikšić. Tokom Pete neprijateljske ofanzive imenovan je za rukovodioca Politodela Druge dalmatinske udarne brigade. U jesen 1943. godine imenovan je za rukovodioca Politodela Druge proleterske divizije, a za njenog političkog komesara komesara juna 1944. godine. Na ovoj dužnosti ostao je do oslobođenja Kraljeva. Tada je od CK KPJ imenovan za instruktora Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju. Kada je polovinom januara 1945. godine počela balistička pobuna na Kosovu i Metohiji, bio je upućen tamo kao delegat CK KPJ. Kada je ubijen sekretar Oblasnog komiteta KPJ za Kosovo i Metohiju Miladin Popović, Milinko je do Izborne konferencije vršio dužnost sekretara Oblasnog komiteta.

Posle rata, najpre je na dužnosti pomoćnika načelnika Političke uprave JA, a od aprila 1947. do 1949. politički komesar armije i Sarajevske vojne oblasti. Od 1949. do 1953. godine zamenik je načelnika Glavne političke uprave JA. Od 1955. do 1965. bio je načelnik je Vojno-izdavačkog zavoda. Završio je Višu vojnu akademiju JNA. U čin general-pukovnika unapređen je 1963, a penzionisan je 1965. godine.

Bio je član Opunomoćstva CK KPJ za JNA od njegovog osnivanja do 1953. godine. Na Šestom i Sedmom kongresu SKJ biran je za člana Revizione komisije SKJ.

Napisao je više tekstova i rasprava s tematikom iz NOR i o radu partijskih organizacija. Bio je urednik Zbornika — Sutjeska, Četrdeset godina KPJ i Peta proleterska. Dva njegova teksta nagrađena su od Sekretarijata za narodnu odbranu, a kao urednik Zbornika sećanja Sutjeska nagrađen je od Saveznog odbora SUBNOR Jugoslavije. Od 1962. bio je predsednik Redakcije Istorija Crne Gore. U dva saziva Skupštine SR Crne Gore bio je narodni poslanik.

Umro je 3. decembra 1988. godine u Beogradu i sahranjen je u Aleji narodnih heroja na Novom groblju.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su – Orden ratne zastave, Orden partizanske zvezde sa zlatnom zvezdom i dr. Ordenom narodnog heroja je odlikovan 13. jula 1952. godine.

Literatura

• Ko je ko u Jugoslaviji — biografski podaci o jugoslovenskim savremenicima. Beograd: Sedma sila. 1957.  COBISS.SR 4864263
• Ko je ko u Jugoslaviji — jugoslovenski savremenici. Beograd: Hronometar. 1970.  COBISS.SR 4897031
• Vojna enciklopedija tom II. Beograd. 1971.  COBISS.SR 72915207
• Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982.  COBISS.SR 48700167