Moklište

Koordinate: 43° 15′ 15″ S; 22° 17′ 16″ I / 43.254166° S; 22.287833° I / 43.254166; 22.287833
S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Moklište
Administrativni podaci
DržavaSrbija
Upravni okrugPirotski
OpštinaBela Palanka
Stanovništvo
 — 2011.492
Geografske karakteristike
Koordinate43° 15′ 15″ S; 22° 17′ 16″ I / 43.254166° S; 22.287833° I / 43.254166; 22.287833
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina448 m
Moklište na karti Srbije
Moklište
Moklište
Moklište na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj018
Registarska oznakaPI

Moklište je naselje u Srbiji u opštini Bela Palanka u Pirotskom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 492 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 704 stanovnika).

Istorija[uredi | uredi izvor]

Prvi pomen Moklišta je iz 1448. godine. Već tada je Moklište bilo jedno od najrazvijenijih sela Belopalanačke kotline: 60 domaćinstava i 6 neoženjenih domaćina, koji su davali prihod od 5672 akče. U 16. veku Moklište je važilo za razvijeno stočarsko naselje, sa posebno razvijenim ovčarstvom. Prema osmanskom popisu danaka iz 1576/1577. godine, Moklište je imalo tri domaćinstva sa više od 25 ovaca.[1] Zbog razvijenog stočarstva, Moklište je spadalo u sela koja su kao danak davala po 1 ovcu na 25 grla kao porez.[2] Iz 16. veka potiče i latinsko crkvište Sv. Vaznesenja (Spasovica).[3]

Srpska osnovna muška škola u mestu radi od 1868. godine.[4] Godine 1889-1892. u selu radi učitelj Nedeljko Jugović, koji je završio Učiteljsku školu i ima učiteljski ispit. Dimitrije Mišić predaje 1893. godine u mokliškoj školi. Dimitrije Mijalković je od 1893. godine jedini učitelj, za sva četiri razreda narodne škole u Moklištu. Iste 1903. godine pominje se u mestu i treći po redu učitelj Vitomir Jestrović. Otišao je 1895. godine iz Moklišta u Brzan, učitelj Viktor Jelisijević. Učitelj u školi je 1896-1899. godine bio Kosta Nikolić. Učitelj mokliški je 1903. godine sam izradio nastavna srestva računaljku i slovaricu. Tada je u narodnoj školi učitelj Jovan Bošković (1903-1908), pripravnik sa završenom Učiteljskom školom.[5] Učitelj Bošković se u međuvremenu oženio pa je 1908. godine sa suprugom, takođe učiteljicom Milevom, prešao u selo Livadicu. To je 1908. godine četvororazredna škola, sa dve učiteljske snage. U nju su prešli po molbi te godine učitelji supružnici Petrovići, Nedeljko i Natalija. Sledeće 1909. godine rade u Moklištu učitelji supružnici Popovići, Milan i Nadežda. U Kraljevini SHS se nastavlja praksa stalnog premeštanja učitelja. Godine 1920. otišao je iz sela učitelj Stanimir Đokić. A 1921. godine postavljen je za novog učitelja Dušan M. Stojanović iz tog mesta.

Godine 1901. u Pirotskom okrugu, Belopalanačkom srezu, opštini Mokliškoj su naselja: Moklište (kao sedište), Bukurovac, Dol, Donji Rinj i Klenje.[6] Kada su sprovedeni skupštinski izbori 1903. godine u Moklištu je bilo glasačko mesto sa okolne opštine: Ljubatovačku, Vrandolsku i Miranovačku.[7]

Moklište je dobilo svoju kreditnu zadrugu posle 1900. godine (Mokliška zemljoradnička kreditna zadruga). Zadruga se ugasila već 1906. godine.[8] Da bi se zaštitilo od trgovačke eksploatacije i zelenaštva, do 1930. godine je Moklište osnovalo sopstvenu zemljoradničku nabavno-prodajnu zadrugu.[8]

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Moklište živi 457 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 58,1 godina (55,3 kod muškaraca i 61,0 kod žena). U naselju ima 227 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,17.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija[9]
Godina Stanovnika
1948. 2.200
1953. 2.132
1961. 1.720
1971. 1.374
1981. 1.024
1991. 704 704
2002. 492 498
Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[10]
Srbi
  
 485 98,57%
Romi
  
 3 0,60%
Hrvati
  
 1 0,20%
nepoznato
  
 2 0,40%


Stanovništvo prema polu i starosti[11]
m
ž
? 0
  
  
 0
80+ 18
  
  
 24
75—79 19
  
  
 39
70—74 33
  
  
 36
65—69 33
  
  
 30
60—64 37
  
  
 26
55—59 12
  
  
 19
50—54 14
  
  
 14
45—49 13
  
  
 11
40—44 10
  
  
 4
35—39 13
  
  
 9
30—34 16
  
  
 5
25—29 5
  
  
 4
20—24 7
  
  
 3
15—19 3
  
  
 4
10—14 9
  
  
 8
5—9 4
  
  
 3
0—4 5
  
  
 2
Prosek : 55,3 61,0
Domaćinstva
Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 341 365 389 386 361 286 227
Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek
Broj domaćinstava 71 104 25 10 6 9 2 0 0 0 2,17
Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol Ukupno Neoženjen/Neudata Oženjen/Udata Udovac/Udovica Razveden/Razvedena Nepoznato
Muški 233 40 155 35 3 0
Ženski 228 9 150 65 4 0
UKUPNO 461 49 305 100 7 0
Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija
Muški 68 6 0 0 32
Ženski 22 2 0 0 15
UKUPNO 90 8 0 0 47
Pol Proizvodnja i snabdevanje Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 1 7 4 0 3
Ženski 0 0 2 0 0
UKUPNO 1 7 6 0 3
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad
Muški 1 1 3 1 1
Ženski 0 0 0 2 1
UKUPNO 1 1 3 3 2
Pol Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 6 0 0 2
Ženski 0 0 0 0
UKUPNO 6 0 0 2

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Kostić, Mihajlo (2007). Belopalanačka kotlina. Gradovi i naselja. Beograd: Geografski institut "Jovan Cvijić". str. 138. 
  2. ^ Stoйkov, R. (1960). „Seliщni imena v zapadnata polovina na Bъlgariя prez XVI vek”. Ezikovedsko-etnografski izsledvaniя v pamet na akademik Stoяn Romanski: 444. 
  3. ^ Kostić, Mihajlo (1970). Belopalanačka kotlina. Gradovi i naselja. Beograd: Geografski institut "Jovan Cvijić". str. 28. 
  4. ^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1900. godine
  5. ^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1903. godine
  6. ^ "Policijski glasnik", Beograd 1901. godine
  7. ^ "Pilicijski glasnik", Beograd 1903. godine
  8. ^ a b Kostić, Mihajlo (2007). Belopalanačka kotlina. Gradovi i naselja. Beograd: Geografski institut "Jovan Cvijić". str. 50. 
  9. ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9. 
  10. ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9. 
  11. ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Моклиште&oldid=26943113”