Montgomeri (Alabama)

Za drugu upotrebu, pogledajte stranicu Montgomeri.

Montgomeri engl. Montgomery
Kolažni prikaz gradskih znamenitosti Montgomerija
Zastava
Administrativni podaci
Država	Sjedinjene Američke Države
Federalna jedinica	Alabama
Okrug	Montgomeri
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
— 2010.	205.764
— gustina	508,65 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate	32° 21′ 42″ S; 86° 16′ 45″ Z
Vremenska zona	UTC-6, leti UTC-5
Površina	404,53 km2
— kopno	402,43 km2
— voda	2,09 km2
Montgomeri Montgomeri na karti SAD
Ostali podaci
Pozivni broj	334
ZIP kod	360/361/367/36800
FIPS kod	51000
Veb-sajt
www.montgomeryal.gov

Montgomeri (engl. Montgomery) je glavni grad i drugi po veličini američke savezne države Alabama. Po popisu stanovništva iz 2010. u njemu je živelo 205.764 stanovnika.

Geografija

Panorama Montgomerija

Montgomeri je smešten u središnjem delu Alabame, na jugu SAD, na nadmorskoj visini od 73 m. Nalazi se na reci Alabami, nedaleko od mesta gde ona nastaje spajanjem reka Kusa i Talapusa. Reljef je nizijski (deo nizije uz obalu Meksičkog zaliva). U blizini su jezera Kobs i Krescent.

Klima

Klima je vlažna suptropska. Leta su vruća, a zime blage i cele godine ima mnogo padavina.

Istorija

Pre dolaska Evropljana je prostor grada bio naseljen Alabama Indijancima. Na prostoru današnjeg Montgomerija su postojala indijanska naselja Ikanathati i Tovasa. Prvi Evropljanin koji je došao na taj prostor je bio španski istraživač Ernando de Soto koji je 1540. posetio Tovasu. Prvi Evropljanin koji se naselio na tom prostoru je bio škotski trgovac Džejms Makvin koji je stigao 1716. godine. Godine 1717. Francuzi su sagradili trgovačku stanicu Fort Tuluz severoistočno od današnjeg Montgomerija. Britanci su tu teritoriju stekli nakon rata protiv Francuza i Indijanaca 1764. Evropljani su se na taj prostor vrlo sporo doseljavali.

Okrug Montgomeri je osnovan 1816. godine. Prvu grupu naseljenika je vodio general Džon Skot. On je osnovao grad Alabama Taun u blizini današnjeg Montgomerija. Kasnije je Endru Dekster osnovao grad Nju Filadelfija. Ta dva grada su ujedinjena 1819. i tako je stvoren grad Montgomeri. Grad je nazvan po generalu Ričardu Montgomeriju koji je poginuo u Američkom ratu za nezavisnost. U njemu se razvila trgovina pamukom, pa je brzo rastao. Od 1821. parobrod Herijet je počeo saobraćati po reci Alabami. Godine 1832. je sagrađena železnička pruga do države Džordžije.

Sedište vlade Alabame

Montgomeri je brzo rastao i postao najznačajniji u Alabami. Zbog toga je 1846. glavni grad Alabame premešten iz Tuskaluse u Montgomeri. Montgomeri je bio jedan od najznačajnijih gradova na jugu SAD, pa je u njemu 1861. održan sastanak na kojem su se Alabama, Džordžija, Florida, Luizijana, Misisipi i Južna Karolina odvojile od SAD i formirale Konfederativne Američke Države. Time je počeo Američki građanski rat. Montgomeri je postao glavni grad Konfederativnih Država Amerike i u njemu je inaugurisan njihov predsednik Džeferson Dejvis. Kasnije je glavni grad premešten u grad Ričmond u Virdžiniji koji je bio bliže liniji fronta. Montgomeri nije preterano stradao u građanskom ratu.

Montgomeri je 1886. bio prvi grad u SAD koji je uveo električni tramvaj. Nakon toga se stanovništvo počinje više naseljavati u predgrađima, a manje u centru. 1910. su braća Rajt osnovala letačku školu.

Nakon Drugog svetskog rata na jugu SAD ojačao je pokret američkih crnaca za veća prava, a Montgomeri je bio jedan od centara tog pokreta. Negov vođa, Martin Luter King, je bio pastor u jednoj crkvi u Montgomeriju i tamo počeo svoje delovanje. Jedan od značajnih simbola tog pokreta je bila crna krojačica Rosa Parks koja je 1955. odbila u autobusu u Montgomeriju ustupiti mesto belcu, te je zbog toga uhapšena, što je izazvalo masovne proteste crnaca koji su doveli do ukidanja segregacije u autobusima, što je bila prva veća pobeda crnaca. Godine 1965. martin Luter King je organizovao marš na Montgomeri s ciljem postizanja glasačkih prava crnaca.

Demografija

Prema popisu stanovništva iz 2010. u gradu je živelo 205.764 stanovnika, što je 4.196 (2,1%) stanovnika više nego 2000. godine.

Sastav stanovništva – Montgomeri
	2010.	2000.
Ukupno	205 764 (100,0%)	201 568 (100,0%)
Afroamerikanci	116 524 (56,63%)	100 048 (49,63%)
Belci	74 227 (36,07%)	94 868 (47,07%)
Hispanoamerikanci	7 998 (3,887%)	2 484 (1,232%)
Azijati	4 609 (2,240%)	2 146 (1,065%)
Ostali	2 406 (1,169%)	2 022 (1,003%)

Znamenitosti

Najpoznatija zgrada u gradu je zgrada Skupštine države Alabama u kojoj je centar vlasti države Alabame. Zgrada Prve bele kuće Konfederacije je u doba Građanskog rata bila sedište vlade južnih država i spada u Američki nacionalni registar istorijskih mesta. Poznata je baptistička crkva u aveniji Dekster u kojoj je delovao Martin Luter King. Najznačajniji oblakoder u gradu je RSA Tauer. U starom gradu postoji 50 obnovljenih zgrada iz 19. veka. U Montgomeriju se održava Alabama Šekspir Festival koji je jedan od najvažnijih Šekspirovih festivala u svetu.

Partnerski gradovi

• Pjetrasanta
• Parintins

Vidi još

• Spisak gradova u SAD po broju stanovnika
• Najveći gradovi u SAD po decenijama

Literatura

• Morris, Richard B. (1996). Encyclopedia of American History (Seventh izd.). Collins Reference. ISBN 0062700553. 
• Peter C. Mancall; Gary B. Nash; Allan M. Winkler; Charlene Mires; John W. Jeffries, ur. (2009). Encyclopedia of American History. Facts on File. ISBN 0816071365. 
• Stanley I. Kutler (2002). Dictionary of American History (Third izd.). Charles Scribners & Sons. ISBN 0684805332. 
• Paul S. Boyer (2001). The Oxford Companion to United States History. Oxford University Press. ISBN 0195082095. 
• Michael Kazin; Rebecca Edwards; Adam Rothman, ur. (2011). The Concise Princeton Encyclopedia of American Political History. Princeton University Press. ISBN 0691152071. 

Spoljašnje veze

• Zvanični veb-sajt