M1 Garand

,,M1 Garand"
,,M1 Garand"
	M1 Garand.
Vrsta	Poluautomatska puška
Poreklo	SAD
Upotreba
Upotreba u	SAD i mnogi drugi
Bojno delovanje	Drugi svetski rat; Korejski rat; Prvi indokineski rat; Suecka kriza; Kubanska revolucija; Vijetnamski rat; Građanski rat u Kambodži; Turska invazija Kipra; Iračko-iranski rat;
Proizvodnja
Proizvođač	Springfield Armory,Winchester,Harrington & Richardson,International Harvester,Beretta
Proizvedeno	oko 6.025.000 komada
Specifikacije
Masa	4.31 kg
Dužina	1.100 mm
Dužina cevi	609.6 mm
Kalibar	7.62x63 mm
Brzina paljbe	40-50 met/min
Brzina zrna	760-890 m/s
Maks. ef. domet	500 m
Magacin	5 metaka metaka

M1 Garand je američka poluautomatska puška, koju je Američka vojska uvela u naoružanje 1936. godine. M1 Garand je bila prva poluautomatska puška uvedena u naoružanje i masovno proizvođena. Koristila se masovno tokom Drugog svetskog i Korejskog rata, a ograničenu primenu je videla i tokom Vijetnamskog rata. Poslednji put M1 Garand je masovno korišćen 1980-ih tokom Iračko-Iranskog rata.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Pušku M1 Garand je 1929. konstruisao Kanađanin francuskog porekla Džon Garand. Prvi prototip je bila puška „T3 ” sa odvodom barutnih gasova. Tokom ispitivanja 1930-ih puška je dobijala oznake „T3E2”, „T1E1”.

Poboljšana verzija „T1E2” je dobila službenu oznaku „M1”, a 1936. nakon uspešnih ispitivanja, odlučeno je da puška M1 Garand bude uvedena u naoružanje Američke vojske pod oznakom «US rifle, .30 caliber, M1». Bilo je predloženo da nova puška dobije okvire kapaciteta 10 metaka međutim general Daglas Makartur se žestoko usprotivio pa je odlučeno da puška koristi klip kapaciteta 8 metaka koji se ubacuje odozgo. Prva partija pušaka M1 Garand je stigla u jedinice tek septembra 1937. zbog problema sa proizvodnjom. Međutim vojnici su se žalili da je ta puška nepouzdana i da municija zaglavljuje uglavnom kod šestog metka pri ispaljenju. O toj temi se raspravljalo i u Kongresu SAD nakon čega je odlučeno da se formira komisija koja će ukloniti nedostatke. Komisija je utvrdila da je potrebno prepraviti sistem odvođenja gasova koji je i bio glavni uzrok nepouzdanosti.

Poboljšana verzija puške je ušla u proizvodnju 1941. godine. Tokom 1937. nivo proizvodnje je bio 10 pušaka dnevno, a dve godine kasnije se povećao na 100 komada, da bi se do početka 1941. proizvodnja povećala na 600 komada dnevno.

Ratna upotreba[uredi | uredi izvor]

Puška M1 Garand je masovno proizvođena tokom rata. M1 su korišćene na svim frontovima gde je bilo američke vojske. Po svim karakteristikama, puška M1 Garand je bila najbolje oružje Drugog svetskog rata, u toj meri da je general Džordž S. Paton izjavio je M1 „najbolje borbene oružje ikad napravljeno”. Većina pušaka M1 su nakon rate prošle popravku od pretrpljenih oštećenja i bivale su ponovo farbane kako bi se zaštitile.

Puške M1 su takođe korišćene tokom Korejskog rata. Ministarstvo SAD je 1952. obustavilo kupovinu novih pušaka jer se smatralo da ih ima dovoljno. Springfild je obustavio proizvodnju, ali dva nova ugovora su potpisana tako da od 1953-56 puške Garand su proizvođene od strane „International Harvester” i „Harrington & Richardson”. Kompanija „International Harvester” je sama proizvela 337.623 pušaka Garand. Springfild je početkom 1957. obnovio proizvodnju ali je ovog puta proizveden veoma mali broj. Italijanska Bereta je proizvela 100.000 komada po licenci. Britanska vojska je testila puške Garand kao moguću zamenu za njihove repetirke Li Enfild ali su puške Garand odbijene navodno jer su nepouzdane prilikom izloženosti blatu.

SAD su veliki broj pušaka M1 Garand isporučile svojim saveznicima kao što su Južna Koreja, Turska, Zapadna Nemačka, Grčka, Iran, Južni Vijetnam kao i mnogim drugim zemljama. Ove puške su u američkoj kopnenoj vojsci ostale sve do 1965. u vreme Vijetnamskog rata uprkos tome što je prethodno uvela pušku M14. Vojska Južnog Vijetnama je koristila puške Garand i to masovno. Američki snajperisti i rezervni sastav su koristili Garand sve do 1970-ih.

Iranska carska vojska je do 1964. dobila 165.490 pušaka Garand koje su u aktivnoj službi bile do sredine 1970-ih, a tokom Iračko-Iranskog rata bile su podeljene rezervnom sastavu i paravojnim jedinicama dok je regularna armija bila naoružana puškama Hekler i Koh G3.

Danas se mnogim armija sveta, puške M1 Garand koriste kao svečano oružje počasne garde.