Nadela
| Nadela | |
|---|---|
 | |
| Vodotok | |
| Izvor | Kanal Dunav-Tisa-Dunav, u Botošu |
| Geografske karakteristike | |
| Država/e |  Srbija |
| Reka na Vikimedijinoj ostavi | |
Nadela je sistem kanala i reka u severnom delu Srbije, na 81 kilometru desne pritoke Dunava u Banatskom regionu Vojvodine.[1]
Tok[uredi | uredi izvor]
Nadela potiče sa Botoške brane na kanalu Dunav-Tisa-Dunav-Tamiš, na nadmorskoj visini od 73 metra. Ovo je samo prva od mnogih brana na rečnim tokovima (Tomaševac, Uzdin, Putnikovo, Kovačica, Debeljača) čiji kanali vode u južnom pravcu.[1]
Blizu Uzdina, Nadeline vode se koriste za Uzindski ribnjak. Dok Debeljača na Nadeli (u ovom delu koji se naziva i Veliki kanal) tok, kao prava reka, ali posle Debeljačkog sliva za potrebe navodnjavanja, reka se smanjuje po obimu i prazni do nivoa potoka, koji u kombinaciji sa korišćenjem vode za industriju u Jabuci i Pančevu nizvodno i blagim nagibom sliva (površine 68 m) znači da bez brane koja gura vodu, reka će prestati da teče.
Nadela nastavlja na jug, u blizini (svako sa svojom branom) Crepaje, Jabuke, Pančeva, Starčeva, Omoljice i Ivanova, gde se uliva u Dunav.[2]
Nadela prima više pritoka i kanala, uglavnom u poslednjoj oblasti: Verovca, Dolovačkog Begeja, Crepajskog kanala, Srednjeg Begeja, Ponjavice, itd. Crepajski kanal pripada slivu Crnog mora i nije plovan.
Hidrosistem[uredi | uredi izvor]
Ceo tok Nadele je organizovan kao jedan hidrosistem. Voda se uglavnom koristi za navodnjavanje oko 45 km² obradivog zemljišta i za korišćenje u industrijskim objektima u Jabuci i Pančevu. Reka se takođe koristi kao drenažni kanal za industrijske vode (posebno sa snažno razvijenim Pančevom), što dovodi do Nadelinog krajnjeg zagađenja u donjem toku.[2]
Niz brana služi za različite svrhe:
- u gornjem delu, da bi se sprečilo prelivanje Tamša u vreme visokog nivoa vode u vlažnim godinama.
- u centralnom delu, da se spreči Nadelino prolivanje, u vreme kiše i obilje podzemnih voda.
- u južnom delu, da bi se sprečilo prelivanje Dunava u vreme visokog nivoa vode i stalno se reguliše povratni tok vode Dunava kao rezultat izgradnje Đerdapske hidroelektrane.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b „Vapaj za čišćenjem Nedala”. Pančevac Online. Arhivirano iz originala 27. 3. 2017. g. Pristupljeno 26. 3. 2017.
- ^ a b Belić S.; Savić R.; Belić Anđelka. „Uticaj aktivnosti u slivu na promenu kvaliteta voda Nadele” (PDF). Scindeks.
