Natalija Dugošević

natalija dugošević
Natalija kao učenica Učiteljske škole u Negotinu
Lični podaci
Datum rođenja	(1910-00-00)1910.
Mesto rođenja	Negotin, Kraljevina Srbija
Datum smrti	5. mart 1942.(1942-03-05) (31/32 god.)
Mesto smrti	Jajinci, kod Beograda, Srbija
Profesija	učiteljica
Porodica
Supružnik	Veljko Dugošević
Delovanje
Član KPJ od	1941.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba

Natalija Nata Dugošević (rođ. Nikolić; Negotin, 1910 – Jajinci, kod Beograda, 5. mart 1942), učiteljica i učesnica Narodnooslobodilačke borbe.

Biografija

Rođena je 1910. godine u Negotinu. Poticala je iz siromašne građanske porodice. Osnovnu školu i gimnaziju je završila u Negotinu, a 1932. je završila i Učiteljsku školu. Zajedno sa svojim suprugom, takođe učiteljem Veljkom Dugoševićem, službovala je u selima Makedonije. Pored rada sa đacima, Natalija i Veljko su radili na političkom i kulturnom uzdizanju meštana u selima u kojima su radili. Osnivali su narodne čitaonice, a Natalija je bila posebno nagažovana na radu sa ženama i omaldinom. Organizovala je analfabetske i domaćičke kurseve, kao i školske kuhinje.

Godine 1936. Natalija i Veljko su počeli da čitaju čist „Učiteljska staraža“, a potom su počeli da čitaju izdanja učiteljske kulturno-prosvetne izdavačke kuće „Vuk Karadžić“. Godine 1937. otišli su u Beograd, gde su se do 1939. godine školovali na Višoj pedagoškoj školi. Tokom 1939. godine, njen muž je postao član tada ilegalne Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Po završetku Više škole, Veljko i Natalija su taržili da službu dobiju ponovo u selu, kako bi mogli da nastave politički rad među narodom. Tada su dobili službu u selu Turiji, kod Kučeva.

I u ovom mestu su uspeli da ostavre politički uticaj na meštane sela. Natalija je okupljala žene i omladinu i u saradnji sa Udruženjem studenata iz Požarevca, organizovala je politička predavanja. Pošto je njen suprug bio jedan od rukovodilaca Učiteljske zadruge „Vuk Karadžić“, ona mu je pomagala u organizovanju kurseva za učitelje, koji su organizovani u vreme letnjih raspusta. Aktivno je učestvovala i u Ženskom pokretu. Posebno je delovala među učiteljicama u požarevačkom kraju i radila na njihovom uključivanju u revolucionarni pokret. Aprila 1941. godine primljena je u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).

Posle okupacije Jugoslavije, 1941. godine, zajedno sa suprugom, aktivno je pomagala partijskoj organizaciji u Požarevcu, na organizovanju ustanka. Ona je tada najviše politički delovala među ženama, pozivajući ih da se uključe u Narodnooslobodilački pokret (NOP). Kada je polovinom jula 1941. godine formirana prva partizanska četa u požarevačkom kraju, ona je bila njen prvi ženski borac. Nalazila se najpre na dužnosti bolničarke, a potom je postala politički komesar Druge čete u Zviškom odredu. Bila je učesnik mnogih borbi, od kojih se izdvajaju – napad na železničku stanicu u Dobri, oslobođenju Kučeva, Velikog Gradišta, Golupca, Petrovca, Malog Crnića i dr.

Natalija Dugošević

Krajem oktobra 1941. godine, Nemci su uz pomoć ljotićevaca i nedićevaca, pokrenuli veliku ofanzivu protiv partizana u istočnoj Srbiji. Njen suprug, koji se nalazio na dužnosti komandanta Požarevačkog partizanskog odreda, poginuo je polovinom novembra, u borbama oko Kučeva. Natalija je i posle ovoga nastavila sa borbom. Predvodila je svoju četu u ponovnom zauzimanju Malog Crnića, a učestvovala je i u borbama kod Krivače i Brežana. Krajem novembra je sa trojicom drugova bila upućena po zadatku u mesto Dobru, na Dunavu. Tu su svo troje, izdajom, bili uhvaćeni od strane četnika, koji su ih sproveli najpre u Petrovac, a potom u Požarevac, gde su predati Nemcima. U požarevačkom zatvoru su bili mučeni i maltretirani, ali nikoga nisu izdali. Natalija je polovinom decembra prebačena je u logor na Banjici.

Okupatorska štampa je tada pisala o „učiteljici vođi jedne komunističke bande” s njenom fotografijom, opisujući njeno uporno držanje i izgled. U logoru na Banjici je tokom isleđivanja, bila podvrgnuta strašnim mučenjima, ali je to nije slomilo. Iako se nalazila u sobi broj 13, koja je nazivana „soba smrti“, ona je uoči Nove 1942. godine priredila „maskenbal“ na kome su zatvorenice sa papirnim maskama, koje su predstavljale karikature njihovih mučitelja i oponašale scene iz njihovog zatvorskog života. Zajedno sa Zagom Malivuk, koja je bila organizator „proslave“ u svojoj sobi, sutradan je odevedena na saslušanje kod upravnika logora Svetozara Toze Vujkovića, gde su obe bile pretučene.

Početkom marta, Nata je otpočela pripreme za organizovanje „proslave“ Dana žena 8. marta, ali je 5. marta 1942. godine izvedena na streljanje u Jajincima, kod Beograda. Tog dana, streljana je veća grupa zatvorenika-komunista, među kojima je bio i veliki broj žena, a neke od njih su bile – Aleksandra Cana Marjanović, Radmila Jović Malecka, Danica Minić, Natalija Nedeljković Nana i dr.

Njeno ime danas nosi jedna ulica u Negotinu, kao i Ženski rukometni klub iz Kučeva.

Literatura

• Zorkić, Sretenije (1974). Veljko Dugošević. Ruma: Osnovna škola „Dušan Jerković”. 
• Žene Srbije u NOB. Beograd: Prosveta. 1975.