Arhimandrit Nikanor (Bogunović Skočić)

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Za drugu upotrebu, pogledajte stranicu Nikanor Bogunović.
Nikanor Bogunović
Nikanor Bogunović Skočić
Lični podaci
Mesto rođenjaSonković (kod Skradina)
, Mletačka republika
Datum smrti27. april 1792.(1792-04-27) (56/57 god.)
Mesto smrtiManastir Krka
, Mletačka republika
Arhimandrit
Godine1779–1792.
PrethodnikNikanor Rajević
NaslednikSavatije Vasiljević
Generalni vikar
Godine1783–1792.
NaslednikGerasim Zelić

Nikanor Bogunović Skočić (1735–1792)[1] bio je generalni vikar (lat. vicаrious – umesto) Dalmacije (1783–1792) i arhimandrit manastira Krka.[2]
U istoriografskoj građi Nikanora pominju još u pod imenima Nikodim[3][4], ili Nikifor[5], odnosno Nikolaj.

Nikanor je kao arhimandrit učinio mnogo na održanju srpskog pravoslavnog nacionalnog korpusa u Dalmaciji.
Od 1781. godine, duhovnu jurisdikciju, nad srpskim pravoslavnim sveštenstvom i narodom u Dalmaciji, Istri i Boki kotorskoj, imao je episkop sa sedištem u Veneciji, prestonici Mletačke republike (ital. Serenissima Repubblica di Venezia: 697–1797).[6]

Poreklo i porodica[uredi | uredi izvor]

Nikanor je rođen u Pljevljima 1735. godine kao pripadnik uglednog srpskog bratstva Bogunovića.
Kako u njegovo vreme tako su i današnji Skočići u Dalmaciji ranije nosili prezime Bogunovići.[7] Skočići su u 18. veku bili najpre svi pravoslavci, a potom je jedan deo (ogranak Bogunovića iz sela Nos Kalik) prešao u katolike.
Potomci Nikole Bogunovića-Skočića, od kojih je najpre u katolicizam prešao njegov sin Simeon Bogunović – Skočić.
On je, uprkos protivljenju roditelja, više puta bežao od kuće u visovački samostan i postao fra Andrija.[8]

U Arhivu Skradinske biskupije sačuvana su svedočenja serdara Josipa Petra Josipa Semonića-Perora (iz Skradina) i Jeronima Pokrajca (prekrštenog Jovana iz Varivoda), da je Simeon kršten u crkvi Sv. Julijana u Šibeniku.[9]

Prezime Skočić je bilo u početku nadimak jednog ogranka porodice Bogunović, a zabeleženo je i porodično predanje kako je do njega došlo:
„Kada je jedan mladi Bogunović na jednom seoskom sajmu pri natjecanju u skakanju nadmašio sve druge momke, dobili su ovi Bogunovići najpre nadimak Skočić, a kasnije im je to ostalo i kao pravo službeno prezime.“[10]

Nikanorovi preci Bogunovići su srpska morlačko-uskočka[11] porodica, koja je iz okoline Dubrovnika 1582. godine[12][13][14][15], migrirala ka severu Dalmacije, da bi se najpre nastanila na području Šibenika (u sam Grad i u njegovo zaleđe), gde ih istoričar dr Dušan Lj. Kašić (1914—1990), nalazi među popisanim znamenitim srpskim porodicama šibenske parohije iz 1652. godine.i konačno su se većina bratstvenika (čitaj: porodica) naselila 1689. godine u Vrelo (Zrmanja, Lika).

Sveštenički poziv i izbor za arhimandrita[uredi | uredi izvor]

Alvize Foskari III (1724-1783), generalni providur Dalmacije.

Nikanor Bogunović je kao sveštenik služio nekoliko godina kao paroh u Skradinu u vreme arhimandrita Nikanora Rajevića (1???–1770).[16]
Kasnije se zamonašio u manastiru Krka (Manastir sv. Arhanđela Mihaila), gde će svojom inteligencijom i radom skrenuti na sebe pažnju srpskog sveštenstva, kako u Dalmaciji, tako i van nje.

U maju 1778. godine, dogovorili su se Sava, iguman manastira Krupa (manastir je osnovan 1317. godine), Nikifor, iguman manastira Krka (manastir je osnovan 1350. godine) i Gavril, iguman manastira Dragović (manastir je osnovan 1395. godine), zajedno sa sveštenstvom Dalmacije da izaberu Nikanora Bogunovića, „da budetъ vlastnыЙ arhimandritъ i cerkovnыЙ upravitelь“ za svu Dalmaciju.[17][18][19]
Ovaj izbor potvrdio je 16. avgusta 1778. godine mlečanin Alvize Foskari III (1724–1783), tj. ital. Alvise Foscari, generalni providur za Dalmaciju i Albaniju, tj. ital. Provveditore generale in Dalmazia e Albania (vladao: 1777–1780), a 27. januara 1779. godine Nikanor je imenovan za arhimandrit a od strane Petra Petrovića (1774–1784), episkopa gornjokarlovačkog (izabaranog 1774. godine, a ustoličenog u Plaškom 1775. godine).

Nikanor Bogunović je bio prvi arhimandrit, koji je pri obnovi zdanja manastira Krke 1783. godine odredio posebnu sobu za biblioteku.[20]

U svom radu za nacionalnu stvar nije samo morao da se bori protiv katoličkog klera i njegovog prozelitizma, već i protiv neobuzdanog i plahog Gerasima Zelića (1752-1828) iz redova njemu podređenog sveštenstva.[21]

Sa izborom Bogunovića za generalnog vikara saglasio se 27. maja 1783. godine i filadelfijski arhiepiskop Sofronije Kutovali (ital. Sofronio Kutovali), uz odobrenje mletačkog Senata.
Na ovoj funkciji, arhimandrit Bogunović, ostaće sve do svoje smrti 27. juna 1792. godine (u manastiru Krka).[22]

Filadelfijski arhiepiskopi Dalmatinske dijeceze (1616–1790)[uredi | uredi izvor]

Levo:
Izgled pečata Filadelfijskog arhiepiskopa (18. vek).
Desno:
Izgled pečata manastira Krka, sa likom Sv. arhistratiga Mihajla (18. vek).

Deo Dalmacije koji je bio od 1578. godine pod Mlečanima, on je bio potčinjen u crkvenom pogledu pod filadelfijskom arhiepiskopijom.

Spisak arhiepiskopa koji su upravljali srpskom pravoslavnom crkvom u Dalmaciji iz Venecije (Mletačke republike) sa vremenom vladanja:[23]

  • Gavril Severo (ital. Gabriele Severo) –– (vladao: 1616)
  • Teofan Ksenaki (ital. Teofano Ksenaki) –– (vladao: 1617–1632)
  • Nikodim Metaksa (ital. Nicodemo Metaksa) –– (vladao: 1632–1635)
  • Atanasia Valeriano (ital. Atanasio Valeriano) –– (vladao: 1635–1656)
  • Meletije Kortazio (ital. Melozio Cortazio) –– (vladao: 1657–1677)
  • Metodi Moroni (ital. Metodio Moroni) –– (vladao: 1677–1679)
  • Gerasim Vlak (ital. Gerasimo Vlak) –– (vladao: 1679–1685)
  • Meletije Tipaldi (ital. Melezio Tipaldi) –– (vladao: 1685–1713)
  • Sofronije Kutovali (ital. Sofronio Kutovali) –– (vladao: 1770–1790)

Nikanor Bogunović i rekonstrukcija manastira Krka (1778–1790)[uredi | uredi izvor]

Natpis iz 1789. godine na biblioteci manastira „Krka“.

Zaslugom arhimandrita Bogunovića 1778. godine započelo se sa rekonstrukcijom delova manastira i izgradnja novih.

U sklopu ovih aktivnosti, on je oltarski prostor (završen 1783. godine) izdigao za dva stepenika od naosa, a isti postupak može se pratiti i na časnoj trpezi, takođe nadzidanoj.
Na relativno uskom (geometrijski nepravilnom) zidanom delu, gde su se nalazile mošti, postavljena je prva ploča oltarske menze, koja ne može sakriti sa oblikom imposta oba para pilastera.
U vreme obnove arhimandrita Nikanora Bogunovića, poprečnim postavljanjem cigli omogućeno je preko svega polaganje jednog ogromnog belog monolita, koji danas služi kao časna trpeza.

Takođe, arhimandrit Bogunović je preoblikovao i prvobitnu apsidu, koja je probijena osamdesetih godina 18. veka, čime je obezbeđena velika prostorna jedinica u oltaru.
U ovoj rekonstrukciji manastira iza istočnog para pilastera izdubljeni su u masi zida liturgijski neophodni prostori proskomidije i đakonikona, a prostori srodne namene od tada se nalaze i u dubini oltara.

Nikanoru Bogunoviću pripadaju zasluge i za izgradnju novih objekata-celina u okviru manastira.
On je podigao nove ćelije (1780). a potom trpezariju (1782), biblioteku (1789) i zvonik (1790).
U vreme gradnje zvonika, Bogunović je podigao i sabornu ili arhimanditsku ćeliju na drugi tavan.

Na spoljnom zidu manastirske biblioteke uklesan je sledeći natpis:
„Otєc arhimandrita Nakanor Bogȣnovič, Otєc proigȣmєn Gєorgiє Milѣvič sozidaša ot svoєgo truda. Pomilȣi ih Gospodi 1789.“

Nikanor je uspeo da uredi i unapredi crkveni život u Dalmaciji, izbegavajući unijatske zamke, koje mu je postavljao katolički kler, doprinoseći svojim ugledom i vrednoćom napretku svog matičnog manastira – manastira Krka.
Ne samo da je obnovio ovaj manastir, ne žaleći sredstva i truda, već je i podigao i obnavljao druge crkve u svojoj crkvenoj jurisdikciji.
Bogunović je već 1784. godine započeo izgradnju crkve Sv. arhangela Mihala u Otišiću, a crkvu u Dalmatinskom Kosovu obno vioje 1790. godine.[24]

Borba za očuvanje pravoslavlja[uredi | uredi izvor]

Nikanor Bogunović je ceo svoj radni vek posvetio jačanju pravoslavlja, kao i borbi protiv unijaćenja i uopšte odbrani pravoslavnog srpskog stanovništva Dalmatinskoj dijecezi u okviru Mletačke republike (ital. Serenissima Repubblica di Venezia: 697–1797) od (u to vreme) izrazito agresivnim katoličkim klerom, odnosno prozelitizmom koji je isti propagirao.
S obzirom na ograničene resurse koji su mu stojali na raspolaganju, on je postao nepremostiva brana za pokatoličenje preostalog pravoslavnog stanovštva u Dalmaciji, jer je u katoličku veru preveden znatan deo Srba u 16. i 17. veku, koji su sebe vremenom (naročito nešto kasnije, u 19. veku ) počeli smatrati Hrvatima.
Sve do 20. vek Srbi katolici su pružali otpor pohrvaćenju, pri čemu su u toj borbi prednjačili gradski centri kao što je Dubrovnik i Zadar.

Saradnja sa poglavarima Srpske pravoslavne crkve[uredi | uredi izvor]

U svom nacionalnom radu on se oslanjao na pomoć vlasti Ruske imperije (rus. Россійская Имперія: 1721–1917), kao i Ruske pravoslavne crkve (rus. Русская Православная Церковь), a posebno je obraćao pažnju na koordinaciju svojih postupaka sa vodećim ličnostima Srpske pravoslavne crkve (skr. SPC ).

Iz gorenavedenih razloga, Bogunović je imao veoma živu korespondenciju sa Vićentijem Jovanovićem Vidakom (1730–1780), mitropolit karlovački (vladao: 1774–1780), Mojisijem Putnikom (1728–1790), mitropolit karlovački (vladao: 1781–1790) i Stefanom Stratimirovićem (1757–1836), mitropolitom karlovačkim (vladao: 1790–1836). Srbi u austrijskom carstvu, gde su se i nalazili gore pomenuti mitropoliti bili su takođe u nezavidnom položaju, a možda čak i u gorem od onih koji su vladali u Dalmaciji. Kao podanici moćnih država poput Svetog rimskog carstva (lat. Imperium Romanum Sacrum: 962–1806), odnosno njenog lokalnog reprezenta Austrijskog carstva (nem. Österreichische Monarchie: 1526–1804) i vatrenog zagovornika katolicizma, Srbi su se našli u prilično nezavidnoj situaciji. Njihov formalin suveren bio je Jozef II Habzburški (1741–1790), tj. nem. Joseph Benedikt Anton Michael Adam, car Svetog rimskog carstva (vladao: 1765–1790), koji je doneo odluku o zatvaranju 700 pravoslavnih manastira sa 20.000 monaha.

Kao predani nacionalni radnik, Nikanor Bogunović je ličnim primerom demonstrirao sposobnost, mudrost i diplomatske veštine, pokazujući budućim pokolenjima Srba da i u nemogućim uslovima dobro osmišljeni rad uvek donosi uspeh.

Važnije ličnosti koje su uticale na rad i položaj Nikanora Bogunovića Skočića[uredi | uredi izvor]

  • Opis slike: Vićentije Jovanović Vidak (1730-1780), mitropolit karlovački (vladao: 1774-1780) Srpske pravoslavne crkve.
    Opis slike:
    Vićentije Jovanović Vidak (1730-1780), mitropolit karlovački (vladao: 1774-1780) Srpske pravoslavne crkve.
  • Opis slike: Mojsije Putnik (1728-1790), mitropolit karlovački (vladao: 1781-1790) Srpske pravoslavne crkve.
    Opis slike:
    Mojsije Putnik (1728-1790), mitropolit karlovački (vladao: 1781-1790) Srpske pravoslavne crkve.
  • Opis slike: Stefan Stratimirović (1757-1836), mitropolit karlovački (vladao: 1790-1836) Srpske pravoslavne crkve.
    Opis slike:
    Stefan Stratimirović (1757-1836), mitropolit karlovački (vladao: 1790-1836) Srpske pravoslavne crkve.
  • Opis slike: Platon Levšin (1737—1812), mitropolit moskovski (vladao: 1775-1811) i arhiepiskop Ruske pravoslavne crkve (vladao: 1787-1811).
    Opis slike:
    Platon Levšin (1737—1812), mitropolit moskovski (vladao: 1775-1811) i arhiepiskop Ruske pravoslavne crkve (vladao: 1787-1811).
  • Opis slike: Italijan Đovani Anđelo Braski (1717-1799), tj. papa Pije VI (vladao: 1775-1799).
    Opis slike:
    Italijan Đovani Anđelo Braski (1717-1799), tj. papa Pije VI (vladao: 1775-1799).
  • Opis slike: Mlečanin Alvize IV Đovani Moćengo (1701—1778), dužd Mletačke republike (vladao: 1763-1778).
    Opis slike:
    Mlečanin Alvize IV Đovani Moćengo (1701—1778), dužd Mletačke republike (vladao: 1763-1778).
  • Opis slike: Mlečanin Paolo Renijer (1710—1789), dužd Mletačke republike (vladao: 1779-1789).
    Opis slike:
    Mlečanin Paolo Renijer (1710—1789), dužd Mletačke republike (vladao: 1779-1789).
  • Opis slike: Mlečanin Ludoviko Đovani Manin (1725—1802), dužd Mletačke republike (vladao: 1789-1797).
    Opis slike:
    Mlečanin Ludoviko Đovani Manin (1725—1802), dužd Mletačke republike (vladao: 1789-1797).
  • Opis slike: Nemac Jozef II Habzburški (1741-1790), car Svetog rimskog carstva (vladao: 1765-1790).
    Opis slike:
    Nemac Jozef II Habzburški (1741-1790), car Svetog rimskog carstva (vladao: 1765-1790).

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Aleksijević, Spiridon (Milorad): „Žitije Blaženopočivšeg Nikanora Bogunovića Skočića, Arhimandrita manastira Krke, hrama Sv. Arhistratiga“, Srpsko-dalmatinski magazin za 1840 (Zadar: Georgiй Nikolaєvićь/Đorđe-Georgije Nikolajević, 1840, str. 148-171)
  2. ^ Zelić, Gerasim: „Žitie sirѣčъ roždenie, vospitanie, stranstvovaniя, i različna po svѣtu i u otečestvu priklюčeniя i stradaniя Gerasima Zelića...“ (Buda: pismenы Kralevskago Unїversїteta Ungarskago, 1823, str. 166)
  3. ^ Marjanović, Čedomir: „Istorija Srpske crkve“ (Beograd: Ars Libri, 2001, str. 350)
  4. ^ Dučić, Nićifor: „Istorija Srpske pravoslavne crkve od prvijeh desetina VII v. do naših dana“ (Beograd: Državna štamparija Kraljevine Srbije, 1894, str. 305)
  5. ^ Peričić, Šime: „Dalmacija uoči pada Mletačke Republike“, Monografije Knjiga 10 (Zagreb: Sveučilište u Zagrebu, Odjel za hrvatsku povijest, 1980, str. 56)
  6. ^ Milaš, Nikodim: „Pravoslavna Dalmacija: istorijski pregled“ (Novi Sad: Izdavačka knjižarnica, A. Pajevića, 1901, str. 441)
  7. ^ Sreten Petković,Manastir Sveta Trojica u Pljevljima,str.123)
  8. ^ Arhiv Franjevačke provincije Presvetoga Otkupitelja u Splitu, S/14 (Acta Marianovic) f. 66r postoji zabeleška „Die 19 Novembris an. 1757 in Conventu Sanctae Mariae Visovatii admissi fuerunt et induti habitu seraphico: Simon Skočić de parentibus ritus graeci progenitus qui saepe ab eisdem parentibus abductus, saepe et semper e domo aufugiens, ac nostrae Religionis ingressum exoptans, hodie tandem indutus, et fr(ater) Andreas est nominatus. Domus Parentum id aegre ferentium exstat in Suburbio Sibenicensi Terrae-Firmae ultra (?) altera vero in promontorio subtus villam Miglievci, ubi torrens Cicoila in Carcam influit. (...)“
  9. ^ Arhiv Šibenske biskupije, Skradinska biskupija, vol. 21, f. 15r-15v.
  10. ^ „Zbornik Matice srpske za književnost i jezik“, Knjige 16-17 (Novi Sad: Matica srpska, 1968, str. 314)
  11. ^ „U svojoj relaciji podnesenoj mletačkom kolegiju god. 1572. generalni providur Dalmacije i Albanije Foscarini opisuje susjedne turske krajeve. Dakle, u doba dok rat između Venecije i Turske još uvijek traje. Na tom teritoriju vidi on samo dvije vrste stanovništva - Turke u manjini i kršćane u većini. Kršćane on naziva bez razlike Morlaci, i dodaje »ovi su kršćani narod srpske vjere.«“ i u fusnoti 70: „Sono questi popoli christiani de fede serviana.“; Novak, Grga: „ Morlaci (Vlasi) gledani s mletacke strane“ (Zagreb: Jugoslavenska akademija znanosti i umjetnosti, 1971, str. 594)
  12. ^ „La famiglia Nemagna trahe origine da Pleuglie terra nel ducato di Herzegovina“: Arhiv Istorijskog instituta SANU (Beograd), Ispisi 1300-1500, kutija 7. (Genealogia Cingria, L'origini e genealogie dei citadini Ragusei che furono delle confraternita di S. Antonio, str. 98-99)
  13. ^ Sindik, Ilija: „Dubrovnik i okolina“, Naselja i poreklo stanovništva, knjiga 23, Srpski etnografski zbornik, knjiga 38 (Beograd: Srpska kraljevska akademija, 1926, str. 138-139, 141, 148, 152, i 220-224)
  14. ^ Ćuk, Ruža: „Glasnik zavičajnog muzeja“, knjiga 2, tema broja: Društvo i kulturni identitet pljevaljskog kraja (Pljevlja: Zavičajni muzej, 2001, str. 37-46)
  15. ^ Kljajević, Božidar: „Potomci Nemanjića po muškoj liniji: Dubrovačko bratstvo Bogunovići sa ograncima Zurovci i Zurovići u Hercegovini; Bogunovići u Šibenskom zaleđu (Cvjetičani, Miljuši, Škundrići, Kovačevići i Grmuše)“, (Beograd: Luma Print, 2012, str. 5-8)
  16. ^ Zelić, Gerasim: „Žitie sirѣčъ roždenie, vospitanie, stranstvovaniя, i različna po svѣtu i u otečestvu priklюčeniя i stradaniя Gerasima Zelića...“ (Buda: pismenы Kralevskago Unїversїteta Ungarskago, 1823, str. 316)
  17. ^ Milaš, Nikodim: „Pravoslavna Dalmacija: istorijski pregled“ (Novi Sad: Izdavačka knjižarnica, A. Pajevića, 1901, str. 438)
  18. ^ Istorijsko društvo NR Srbije: „Istorijski glasnik“ (Beograd: Naučna knjiga, 1955, str. 110)
  19. ^ Jelić, Ratko: „Almanah: Srbi i pravoslavlje u Dalmaciji i Dubrovniku“ (Zagreb: Savez udruženja pravoslavnog sveštenstva SR Hrvatske, 1971, str. 23)
  20. ^ „Srpska štampana knjiga 18. veka: Katalog“ (Novi Sad: Matica srpska, 1963, str. 21)
  21. ^ Jelić, Ratko: „Almanah: Srbi i pravoslavlje u Dalmaciji i Dubrovniku“ (Zagreb: Savez udruženja pravoslavnog sveštenstva SR Hrvatske, 1971 str. 246)
  22. ^ Samardžić, Radovan: „Istorija srpskog naroda IV-1 - Srbi u XVIII veku“ (Beograd: Srpska književna zadruga, 1986, str. 55)
  23. ^ Maschek, Luigi: „Manuale del Regno di Dalmazia, per l' anno 1872 compilato da Luigi Maschek... “ (Zadar: G. Wodtzka, 1872, str. 227)
  24. ^ Čolović, Branko M.: „Manastir Krka“ (Zagreb: Srpsko kulturno društvo „Prosvjeta“, 2006, str. 46)

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Sreten, Petković: Manastir Sveta Trojica u Pljevljima
  • Zelić, Gerasim: „Žitie sirѣčъ roždenie, vospitanie, stranstvovaniя, i različna po svѣtu i u otečestvu priklюčeniя i stradaniя Gerasima Zelića...“ (Buda: pismenы Kralevskago Unїversїteta Ungarskago, 1823)
  • Aleksijević, Spiridon (Milorad): „Žitije Blaženopočivšeg Nikanora Bogunovića Skočića, Arhimandrita manastira Krke, hrama Sv. Arhistratiga“, Srpsko-dalmatinski magazin za 1840 (Zadar: Georgiй Nikolaєvićь/Đorđe-Georgije Nikolajević, 1840)
  • Čingrija, Pero: „Genealogia Cingria, L'origini e genealogie dei citadini Ragusei che furono delle confraternita di S. Antonio“ (Arhiv Istorijskog instituta SANU, Beograd)
  • Dučić, Nićifor: „Istorija Srpske pravoslavne crkve od prvijeh desetina VII v. do naših dana“ (Beograd: Državna štamparija Kraljevine Srbije, 1894)
  • Milaš, Nikodim: „Pravoslavna Dalmacija: istorijski pregled“ (Novi Sad: Izdavačka knjižarnica, A. Pajevića, 1901)
  • Sindik, Ilija: „Dubrovnik i okolina“, Naselja i poreklo stanovništva knjiga 23, Srpski etnografski zbornik knjiga 38 (Beograd: Srpska kraljevska akademija, 1926)
  • Istorijsko društvo NR Srbije: „Istorijski glasnik“ (Beograd: Naučna knjiga, 1955)
  • „Srpska štampana knjiga 18. veka: Katalog“ (Novi Sad: Matica srpska, 1963)
  • „Zbornik Matice srpske za književnost i jezik“, Knjige 16-17 (Novi Sad: Matica srpska, 1968)
  • Jelić, Ratko: „Almanah: Srbi i pravoslavlje u Dalmaciji i Dubrovniku“ (Zagreb: Savez udruženja pravoslavnog sveštenstva SR Hrvatske, 1971)
  • Novak, Grga: „ Morlaci (Vlasi) gledani s mletacke strane“ (Zagreb: Jugoslavenska akademija znanosti i umjetnosti, 1971)
  • Peričić, Šime: „Dalmacija uoči pada Mletačke Republike“, Monografije Knjiga 10 (Zagreb: Sveučilište u Zagrebu, Odjel za hrvatsku povijest, 1980)
  • Ćuk, Ruža: „Glasnik zavičajnog muzeja“, knjiga 2, tema broja: Društvo i kulturni identitet pljevaljskog kraja (Pljevlja: Zavičajni muzej, 2001)
  • Marjanović, Čedomir: „Istorija Srpske crkve“ (Beograd: Ars Libri, 2001)
  • Čolović, Branko M.: „Manastir Krka“ (Zagreb: Srpsko kulturno društvo „Prosvjeta“, 2006)
  • Kljajević, Božidar: „Potomci Nemanjića po muškoj liniji: Dubrovačko bratstvo Bogunovići sa ograncima Zurovci i Zurovići u Hercegovini; Bogunovići u Šibenskom zaleđu (Cvjetičani, Miljuši, Škundrići, Kovačevići i Grmuše)“, (Beograd: Luma Print, 2012)
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Архимандрит_Никанор_(Богуновић_Скочић)&oldid=26814257”