Nina Foš

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Datum rođenja(1924-04-20)20. april 1924.
Mesto rođenjaLejden, Holandija
Datum smrti5. decembar 2008.(2008-12-05) (84 god.)
Mesto smrtiLos Anđeles, Kalifornija, SAD
Zanimanjeglumica
Aktivni period1943–2007
Visina5 ft 9 in (1,75 m)[1]

Nina Foš (rođena Nina Konsuelo Maud Foš; 20. aprila 1924 – 5. decembra 2008) bila je holandska američka glumica i režiserka koja je kasnije postala instruktor u oba predmeta. Njena karijera trajala je šest decenija, sastojala se od preko 50 igranih filmova i preko 100 televizijskih nastupa. Dobitnica je brojnih priznanja, uključujući nominaciju za Oskara za najbolju sporednu glumicu i Nagradu Nacionalnog odbora za reviju za najbolju sporednu glumicu. Foš se afirmisala kao dramatična glumica krajem 1940-ih, često igrajući hladne, udaljene sofisticirane žene.[2]

Rođena u Lejdenu u Holandiji 1924. godine, Foš je sa majkom imigrirala u Sjedinjene Države još kao dijete, a odrasla je u Njujorku. Nakon potpisivanja ugovora sa kompanijom Kolumbija Pikčers u 19. godini, Foš je postala stalni član horor filmova i noar filmova u studiju, glumeći u filmovima kao što su Povratak vampira (1943), Beg u maglu i Zovem se Džulija Ros (1945). Istovremeno je započela scensku karijeru, debitujući na Brodveju u ulozi Marije 1947. godine sa radnim nazivom Džon voli Mariju. Posle toga glumila je u nekoliko brodvejskih produkcija drama Vilijama Šekspira, uključujući 12 noći (1949), Kralj Lir (1950) i Mjera za mjeru (1955).

Foš je stekla široku pažnju o svojoj ulozi Majlo Roberts u mjuzikl filmu Amerikanac u Parizu (1951); drami Roberta Vajza Executive Suite (1954), koja joj je donela nominaciju za Oskara za najbolju sporednu glumicu; Deset zapovesti Sesila B. Demil (1956); i Spartak Stenlija Kjubrika (1960). Godine 1967. u pozorišnom režiji debitovala je na brodvejskoj produkciji u Noela Hauarda. Foš je takođe intenzivno radila na televiziji počev od 1950-ih, sa zapaženim ulogama, uključujući žrtvu u prvom filmu Kolumbo Petera Falka 1968. godine, kao i u glavnim ulogama u Divljem zapadu (1969), F.B.I. (1970) i Havaji (1973). Godine 1980. nominovana je za nagradu Emi za izvanrednu sporednu glumicu za gostujuću ulogu u epizodi Lou Granta.

Počev od šezdesetih godina prošlog veka, Foš je započela istovremenu karijeru pedagoga, držeći kurseve dramske i filmske režije na Američkom filmskom institutu i na Školi filmske umetnosti Univerziteta Južne Kalifornije, gdje je bila član fakulteta više od 40 godina. Među njenim učenicima bili su reditelji Randal Kleiser, Edvard Zvik i Ejmi Hekerling, te izvođačica Džuli Endruz. Foš je nastavila da predaje do kraja svog života, sve do svoje smrti u decembru 2008. godine od mijelodisplastičnog sindroma. [3]

Biografija[uredi | uredi izvor]

1924–1942:Rani život[uredi | uredi izvor]

Nina Foš rođena je 1924. godine [4] kao Nina Konsuelo Maud Foš u Lejdenu, Holandija, od američke glumice i pevačice Konsuelo Floverton i holandskog dirigenta klasične muzike Dirka Foša.[traži se izvor] Njeni roditelji su se razveli kada je bila dete, a ona i njena majka preselili su se u Sjedinjene Države nastanivši se u Njujorku. [5]

Tokom Nininog djetinjstva, majka je podsticala njene umetničke talente; naučila je klavir i uživala u umetnosti, ali više je zanimala gluma. [1] Po završetku škole u Linkolnu, Foš je pohađala Američku akademiju dramskih umjetnosti, studirajući glumu metoda kod Lee Strasberg i Stele Adler.

1943–1950:Rani filmovi i pozorište[uredi | uredi izvor]

Foš kao Hariet Hosbon u Johnny O'Clock (1947)

Nakon što je u 19. godini potpisala ugovor sa kompanijom Kolumbija Pikčers, Foš je debitovala u dugometražnom horor-filmu Povratak vampira (1943) sa Belom Lugosi. Uslijedila je uloga u biografskom djelu Pjesma za pamćenje (1945), drami Volim misteriju (1945); i niz filmova noir, uključujući Escape in the Fog (1945), u kojima je glumila ženu koja predoseća da će biti kidnapovana. Iste godine imala je naslovnu ulogu u Moje ime je Džulija Ros, misterija o ženi koja se, nakon što je prihvatila novi posao radeći kao domar u seoskom domu, jednog jutra probudi da bi se našla na novom mestu i sa različitim identitetom. [6]

Dalje, Foš se pojavila u Johnny O'Clock (1947), The Dark Past (1948), The Undercover Man (1948) i Johnny Allegro (1949)

1951–1980: Kritičko prepoznavanje[uredi | uredi izvor]

Nina sa Džin Kelijem

Foš se 1951. godine pojavila sa Džin Kelijem u mjuziklu Amerikanac u Parizu, koji je te godine nagrađen Oskarom za najbolji film. Foš se takođe pojavila u Scaramouche (1952) kao Marija Antoaneta. Dalje, Foš je glumila sa Sesil B. Demil u Deset zapovesti (1956) kao Bitija, faraonovu ćerku. Foš je 1957. godine Državno veće američkog Jevrejskog kongresa odlikovalo posebnom nagradom za glumu u Deset zapovesti. [7]

Foš je nominovana za Oskara za najbolju sporednu glumicu za ulogu sekretarice u drami odbora Executive Suite (1954) Iste godine kada je objavljena drama, Foš se udala za svog prvog supruga, glumca Džejmsa Liptona; njihov brak trajao je pet godina pre nego što se završio razvodom 1959. [8] Iste godine udala se za televizijskog pisca Denisa de Britoa, sa kojim je dobila jednog sina Dirka. [9]

U Spartaku (1960), u kojoj su glumili Kirk Daglas i Lorens Olivije, glumila je ženu koja bira gladijatore koji će se boriti do smrti u ringu samo zbog svoje zabave. 1961. gostovala je u NBC seriji o porodičnim podelama iz Američkog građanskog rata pod naslovom Amerikanci. Godine 1964. godine Foš se razvela od svog drugog supruga De Brita. 1967. godine Nina se udala za svog trećeg supruga, Majkla Devela, 1967.

Takođe počev od 1960-ih, Foš je počela da radi kao instruktor, predajući časove režije u Školi filmske umjetnosti Univerziteta Južne Kalifornije (USC), kao i na Američkom filmskom institutu.

Nina kao Bitija u filmu Deset zapovesti (1956)

Naknadno je izabrana za prvu žrtvu ubistva misteriozne serije Kolumbo u kojoj glumi Peter Falk, pojavljujući se u pilot filmu, Recept za ubistvo (1968), sa Džen Barijem kao suprugom, psihijatrom ubicom. 1975. godine pojavila se u filmu Mahagoni, sa Dajanom Ros u glavnoj ulozi, a potom i sporednim ulogama u horor filmu Dženifer i televizijskom filmu Volt Diznija. 1980. Foš je nominovana za nagradu Emi za izvanrednu sporednu glumicu za gostujuću ulogu u epizodi Lou Grant. [10]

1981–2008: Kasniji rad i nastava[uredi | uredi izvor]

Kasnije u svojoj karijeri, Foš se pojavila u filmu Rat i sjećanje (1988) kao američka kolaboracionistkinja iz Drugog svetskog rata u Parizu, koja koristi lik Džejn Seimor. Još jedna zapažena televizijska uloga bila je kao komandant nadzornika u prvom od TV filmova o Alien Nation: Dark Horizon (1994).

U poslednjim godinama, Foš se pojavila u televizijskoj seriji Just Shoot Me!,Bull, Darma i Greg i Mornarički istražitelji. Imala je i manje uloge u nezavisnom dramskom filmu Bundevko (2002) i romantičnom komediografskom filmu Kako postupiti (2003).

Foš je takođe nastavila da radi kao instruktor u USC tokom ovog perioda, a takođe je radila i kao nezavisni savetnik za raščlanjivanje scenarija za mnoge holivudske režisere.

Smrt[uredi | uredi izvor]

Nina Foš je umrla 5. decembra 2008. godine, u 84. godini, u medicinskom centru Ronald Regan UCLA. Njen sin jedinac Dirk de Brito rekao je za Los Anđeles Tajms da je umrla od komplikacija od mijelodisplazije krvnog poremećaja. Ona se razbolela dan ranije, dok je držala kurs na USC. [11]

Nasleđe[uredi | uredi izvor]

Foš ima zvijezdu na holivudskoj stazi slavnih, smeštenom na holivudskom bulevaru 6300 i 7000 holivudskom bulevaru. [12] Među njenim učenicima koji su radili sa njom su Rod Stjuart, Džuli Endruz,[13] Ejmi Hekerling, Rendal Klejser, Edvard Zvik, Ron Andervud[14] i Maršal Herskovit. Andrevs se prisetio Fošove: "Bila je stroga učiteljica, ali u najboljem smislu. Uvek je bila brutalno iskrena, tražila je da se pređe još jedan kilometar i nije dozvolila da se čovek izvuče sa nečim." Klejser, koja je 1965. studirala sa Ninom, rekla je: „Uzimala je ideje koje je naučila radeći sa rediteljima poput Vinseta Minelija i Stanlija Kubrika i da ih kombinuje sa svojim stilom.“

Filmografija[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Spisak nastupa Nine Foš

Priznanja[uredi | uredi izvor]

Institucija Kategorija Godina Nominovani rad Rezultati Ref.
Oskar Najbolja sporedna glumica 1954 Executive Suite Nominacija [15]
Nacionalni odbor za pregled Najbolja sporedna glumica 1954 Osvojeno
Nagrada Emi Nagrada za najbolju sporednu glumicu u drami 1980 Lou Grant
Epizoda: "Holivud" 		Nominacija [10]
Filmski festival u Veneciji Velika nagrada žirija (Venecijanski filmski festival) 1954 Executive Suite Osvojeno [15]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b LoBianco, Lorraine. „Starring Nina Foch: 10-22”. Turner Classic Movies. Pristupljeno 18. 4. 2015. 
  2. ^ Gates, Anita (8. 12. 2008). „Nina Foch, Actress in Sophisticated Roles, Dies at 84”. The New York Times. Pristupljeno 20. 4. 2014. 
  3. ^ Bergan, Ronald (5. 12. 2008). „Obituary: Nina Foch”. The Guardian. Pristupljeno 4. 3. 2020. 
  4. ^ Bernstein, Adam (12. 12. 2008). „Nina Foch; 'Executive Suite' Role Earned Actress Oscar Nomination”. The Washington Post. 
  5. ^ „Nina Foch”. The Telegraph. 8. 12. 2008. Arhivirano iz originala 5. 5. 2013. g. Pristupljeno 2. 4. 2018. 
  6. ^ Blottner 2015, str. 158–159.
  7. ^ „DeMille Honored For Bible Movie”. Spokane Daily Chronicle. Spokane, Washington. Associated Press. 19. 3. 1957. Pristupljeno 12. 9. 2015. 
  8. ^ „At Home with Nina Foch”. New York Daily News. New York City, New York. 6. 12. 1959. str. 916 — preko Newspapers.com. 
  9. ^ Woo, Elaine (6. 12. 2008). „Nina Foch, actress and influential coach and teacher, dies at 84”. Los Angeles Times. Pristupljeno 4. 3. 2020. 
  10. ^ a b „Nina Foch”. Primetime Emmy Awards. Academy of Television Arts & Sciences. Arhivirano iz originala 4. 3. 2020. g. 
  11. ^ https://www.latimes.com/local/obituaries/la-me-foch7-2008dec07-story.html
  12. ^ Woo, Elaine. „Nina Foch”. Los Angeles Times. Hollywood Star Walk. Pristupljeno 4. 3. 2020. 
  13. ^ „Acting for Singers - Julie Andrews and Barry Manilow talking about Nina Foch”. The Nina Foch Course. 1. 8. 2011. Pristupljeno 4. 3. 2020 — preko YouTube. 
  14. ^ „How Did This Get Made: A Conversation With Ron Underwood, Director of 'Tremors,' 'City Slickers,' and 'The Adventures of Pluto Nash'”. /Film (na jeziku: engleski). 24. 7. 2020. Pristupljeno 27. 7. 2020. 
  15. ^ a b Keenan 2007, str. 185.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Нина_Фош&oldid=27438909”