Opština Vrnjačka Banja

Opština Vrnjačka Banja;
	; Zgrada skupštine opštine Vrnjačka Banja
	; Grb
Osnovni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Raški
Sedište	Vrnjačka Banja
Stanovništvo
Stanovništvo	25.065 (2022)
Geografske karakteristike
Površina	239 km2
	;
Ostali podaci
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Predsednik opštine	Boban Đurović (SNS)
Veb-sajt	vrnjackabanja.gov.rs

Opština Vrnjačka Banja je opština u Republici Srbiji u Raškom okrugu. Najviša tačka opštine je vrh Ljukten na nadmorskoj visini od 1216 metara. Po podacima iz 2004. opština zauzima površinu od 239 km² (od čega na poljoprivrednu površinu otpada 10.273 ha). Po podacima iz 2008. godine teritorija pod šumom u opštini Vrnjačka Banja iznosi 12.949 ha (od toga je 9.078 ha u državnom i 3.871 ha u privatnom vlasništvu).^[1]

Sedište opštine je gradsko naselje Vrnjačka Banja. Opština Vrnjačka Banja pored grada Vrnjačka Banja obuhvata još 13 sela. Prema podacima sa poslednjeg popisa 2022. godine u opštini je živelo 25.065 stanovnika^[2] (prema popisu iz 2011. bilo je 27.527 stanovnika).^[3] U opštini se nalazi 12 osnovnih i 2 srednje škole.

Naseljena mesta[uredi | uredi izvor]

U opštini Vrnjačka Banja ima jedno gradsko naselje:

Vrnjačka Banja

i 13 seoskih:

Stanovništvo[uredi | uredi izvor]

Položaj opštine Vrnjačke Banje u Raškom okrugu

U opštini Vrnjačka Banja živi 26.492 stanovnika, od kojih je velika većina srpske nacionalnosti. Od ukupnog broja stanovnika 37,3% čini gradsko stanovništvo dok 62,7% čini seosko stanovništvo^[4]. Gustina naseljenosti u opštini iznosi 111 stanovnika po kvadratnom kilometru^[4]. U poslednjih 40 godina primetno je povećanje broja stanovnika u opštini^[4]. Opština Vrnjačka banja postaje monocentrična opština (1961. godine u centru opštine živelo je 26% od ukupnog broja stanovnika, dok je 2002. godine u centru opštine živelo 37% stanovništva)^[4].

Za opštinu Vrnjačka Banja je karakteristično da ima mehanički priliv stanovništva sa prostora van opštine, negativan prirodni priraštaj i da se stanovništvo iseljava sa brdsko-planinskih prostora^[4]. Prirodni priraštaj je negativan počev od 1991. godine sa izuzetkom 1992. (1,8 promila) i 1996 (0,1 promil) godine, dok je 2000. godine prirodni priraštaj iznosio čak -4,2 promila^[4]. U opštini je primetan porast broja stanovnika u pojedinim naseljima (najviše u samoj Vrnjačkoj Banji sa 2.335 stanovnika 1948. na 9.877 stanovnika 2002. godine), dok je u nekim drugim naseljima primetan pad broja stanovnika. Tako je od 1971. do 2002. godine zabeležen pad broja stanovnika u selima Goč (za 70%), Stanišinci (za 49%), Otroci (za 29%) i Vrnjci (za 26%)^[4]. Od ukupno 22.374 stanovnika opštine koji imaju preko 15 godina 10.716 su muškarci, a 11.658 žene^[4].

Popis 2011.[uredi | uredi izvor]

Opština je prema popisu iz 2011. godine ima 27527 stanovnika i uglavnom je naseljena Srbima.

Etnički sastav prema popisu iz 2011.‍^[5]

Srbi	26.482	96,20%
ostali	1.045	3,79%

Prema narodnosti velika većina stanovništva su Srbi (95,52%) a zatim slede Romi (0,79%), Crnogorci (0,61%) i Jugosloveni (0,30%). Između popisa iz 1991. i 2002. godine, broj nekih etničkih grupa se smanjio.

Prema jezičkoj strukturi 97% stanovništva se izjasnilo da im je maternji srpski jezik, a posle srpskog najveći broj stanovnika se izjasnio da govori romskim jezikom (163 stanovnika)^[4]. (popis 2002)

Prema veroispovesti oko 95% stanovništva su pravoslavci, zatim slede ateisti sa oko 4,7%, potom rimokatolici sa 69 stanovnika, vernici islamske veroispovesti sa 15 stanovnika, protestanti sa 13 stanovnika i jedan pripadnik Hari Krišne^[4].

Obrazovna struktura[uredi | uredi izvor]

U opštini Vrnjačka Banja se nalazi 12 osnovnih i 2 srednje škole. Prema stepenu obrazovanja stanovništva najviše je stanovnika sa završenom srednjom školom (43%), potom slede oni sa završenom osnovnom školom (23%, uglavnom starije stanovništvo) i na kraju sa višom i visokom stručnom spremom (10%)^[4]. Na teritoriji opštine ima 709 nepismenih stanovnika starijih od 10 godina, posebno ženskog pola^[4].

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[6]
Godina	Stanovnika
1948.	15.916
1953.	17.394
1961.	18.820
1971.	21.940
1981.	24.768
1991.	25.875	25.275
2002.	26.492	27.592

Turizam[uredi | uredi izvor]

U 2007. godini u Vrnjačkoj Banji je zabeleženo 162.452 turista, od čega je bilo 151.569 turista iz Srbije i 10.883 iz inostranstva. Ovi turisti su ostvarili 607.603 noćenja, od čega su turisti sa područja Srbije ostvarili 572.273, a inostrani turisti 35.330 noćenja. U odnosu na 2006. godinu broj posetilaca je porastao za 8% (12.329 posetilaca), a broj noćenja za 6% (34.482 noćenja više)^[7]. Prosečna dužina boravka u Vrnjačkoj banji je iznosila 3,8 dana za goste iz Srbije, a 2,6 dana za goste iz inostranstva^[7].

**Turistički promet 2007. godine^[7]**
-	Jan.	Feb.	Mart	Apr.	Maj	Jun	Jul	Avg.	Sep.	Okt.	Nov.	Dec.	Ukupno
broj posetilaca iz Srbije	6.889	4.434	10.733	12.729	21.403	21.390	19.667	15.246	12.889	14.528	6.204	5.457	151.569
broj noćenja domaćih posetilaca	26.115	16.491	29.952	46.717	58.507	74.102	78.878	83.240	58.144	52.796	26.590	20.743	572.273
broj inostranih posetilaca	247	225	543	457	2.163	1.211	1.217	1.216	1.364	806	742	692	10.883
broj noćenja inostranih posetilaca	2.631	933	1.326	1.070	4.417	3.678	4.973	5.442	4.058	3.161	1.842	1.799	35.330

Od 2000. do 2007. godine svake naredne godine je rastao broj posetilaca iz Srbije, sem 2001. i 2004. godine, kada je broj posetilaca opao^[7].

**Broj turista od 2000. do 2007. godine^[7]**
-	2000.	2001.	2002.	2003.	2004.	2005.	2006.	2007.
broj posetilaca iz Srbije	87.286	81.975	96.370	125.630	93.394	97.368	142.223	151.569
broj noćenja posetilaca iz Srbije	467.446	395.193	457.087	481.907	439.594	429.065	551.807	572.273
broj posetilaca iz inostranstva	4.236	3.680	3.690	6.397	5.396	4.983	7.969	10.883
broj noćenja posetilaca iz inostranstva	14.422	14.898	12.256	17.656	14.405	15.226	21.426	35.330

Izvori[uredi | uredi izvor]

^ Teritorija pod šumom — Republički zavod za statistiku, Pristupljeno 17. 4. 2013.
^ „Konačni rezultati popisa stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. (knjiga 1, nacionalna pripadnost opštine i gradovi)”. popis2022.stat.gov.rs. Pristupljeno 9. 7. 2023.
^ „Uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002. i 2011.” (PDF). Beograd: Republički zavod za statistiku. 2014.
^ ^a ^b ^v ^g ^d ^đ ^e ^ž ^z ⁱ ^j ^k *Vrnjačke novine, Broj 12, Jul 2008, „Demografski potencijali Vrnjačke Banje“, str. 45, 46, 47. Autor: Bojan Miladinović; ISSN 0350-9966
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ ^a ^b ^v ^g ^d *Vrnjačke novine, Broj 6, Januar 2008, „O turističkom prometu za 2007. godinu“, str. 28, 29, 30; ISSN 0350-9966

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] Teritorija pod šumom — Republički zavod za statistiku, Pristupljeno 17. 4. 2013.

[Попис2022-2] „Konačni rezultati popisa stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. (knjiga 1, nacionalna pripadnost opštine i gradovi)”. popis2022.stat.gov.rs. Pristupljeno 9. 7. 2023.

[3] „Uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002. i 2011.” (PDF). Beograd: Republički zavod za statistiku. 2014.

[Врњачке_новине-12-4] v ^g ^d ^đ ^e ^ž ^z ⁱ ^j ^k *Vrnjačke novine, Broj 12, Jul 2008, „Demografski potencijali Vrnjačke Banje“, str. 45, 46, 47. Autor: Bojan Miladinović; ISSN 0350-9966

[5] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[6] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[Врњачке_новине-6-7] v ^g ^d *Vrnjačke novine, Broj 6, Januar 2008, „O turističkom prometu za 2007. godinu“, str. 28, 29, 30; ISSN 0350-9966

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]