Opština Kupres (Kanton 10)
| Opština Kupres | |
|---|---|
 Zgrada opštine Kupres
| |
| |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Bosna i Hercegovina
|
| Entitet |  Federacija BiH
|
| Kanton |  Kanton 10
|
| Sjedište | Kupres |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo |  5.057
|
| Geografske karakteristike | |
| Površina | 571,6 km2 |
|
| |
| Ostali podaci | |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Načelnik opštine | Milan Raštegorac (HDZ 1990) |
| Pozivni broj | (+387) 34 |
| Veb-sajt | www |
Opština Kupres je jedinica lokalne samouprave na jugozapadu Bosne i Hercegovine, u sastavu Federacije BiH. Pripada Kantonu 10. Sjedište opštine je u istoimenom gradiću.
Današnja opština Kupres zahvata površinu od oko 572 km² (87,5% površine predratne opštine), dok 45 km² pripadaju opštini Kupres u Republici Srpskoj.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Kupreški kraj obuhvata osim Kupreškog polja još dvije znatno manje kraške visoravni: Vukovsko polje i Ravno. Nalaze se na oko 1135 m nad morem i imaju po oko 20 km². Vukovsko polje dele od Kupreškog polja Lupoglav, Crni vrh i Osoje, a od Ravnog Ravašnica (1565 m). Između Vukovskog polja i Ramske kotline izdiže se visoka Raduša s oštrim šiljkom Idovcem (1956 m), koju opet sa Stožerom povezuje Siver (1562 m). Ravanjsko polje od Duvanjskog deli vodom oskudna planina Pakline (1503 m) i Ljubuša (1797 m). Između Kupreškog i Glamočkog polja leži jednako tako bezvodna visoravan Hrbine, ispresecana s više gorskih lanaca.
Kupreško polje je velika kraška visoravan smeštena istočno od Livanjskog i Glamočkog polja, a sjeverno od Duvanjskog polja. Pruža se od sjeverozapada prema jugoistoku, dugačko je 24 km, široko 10 km i površine 93 km2.
Kupreška visoravan sa svih strana je okružena planinama. To su na sjeveroistoku Mosor (1371 m), Stražbenica (Vučkovac 1504 m), Velika Plazenica (Demirovac 1766 m), Mala Vrata, Mala Plazenica (1556 m), pa sedlo Kupreška ili Velika Vrata (1384 m) i planina Stožer (1758 m); na jugoistoku Lupoglava (1448 m), Crni Vrh (1506 m), Osoje (1439 m), Javorni Vrh (1468 m); na jugu i jugozapadu Batoglav (1272 m), Kozja Glava (1482 m), Malovan (1828 m), Jaram (1662 m) i Kurljaj (1593 m); na zapadu i sjeverozapadu Krvajac (1662 m) i Mali Vitorog (1748 m). Sve su uglavnom pokrivene šumom i livadama, koje daju izvrsnu stočnu hranu. Severoistoče planine su razvodno, pa im s jedne strane vode teku u Jadransko, a s druge strane u Crno more.
Najveće jezero u Kupreškoj opštini je Kukavičko jezero kod sela Kukavice. To je glacijalno jezero površine 3750 m², bogato je raznim ribama i rakom. Uz dva manja glacijalna jezera, Turjača površine 2500 m² i Rastičevo površine 1900 m², u kupreškom kraju je preko 20 vrtača glinenog podnožja, u kojima se voda zadržava čineći jezerca sa 100-200 m. Neka od njih imaju svoje izvore.
Klima[uredi | uredi izvor]
Klima je planinsko-alpska, oštra, s prosečnom godišnjom temperaturom od 5,7 °C. Zbog snažnih planinskih vjetrova hladnoća je velika i česte su snežne vijavice.
Politika[uredi | uredi izvor]
Sastav Opštinskog vijeća nakon lokalnih izbora 2016. godine činile su Hrvatska demokratska zajednica BiH sa osvojenih 797 glasova (48,5%) i 8 mandata, Hrvatska demokratska zajednica 1990 sa osvojenih 343 glasova (20,9%) i 4 mandata, Nezavisna lista „Za Kupres” sa osvojenih 312 glasova (19%) i 3 mandata, Savez nezavisnih socijaldemokrata sa osvojenih 79 glasova (4,8%) i 1 mandat i Stranka demokratske akcije sa osvojenih 51 glasom (3,1%) i 1 mandatom.[1]
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Po službenom popisu stanovništva iz 1991. godine, opština Kupres je imala 9.618 stanovnika, raspoređenih u 36 naseljenih mjesta. Poslije potpisivanja Dejtonskog sporazuma, najveći dio opštine Kupres ušao je u sastav Federacije BiH. U sastav Republike Srpske ušli su dijelovi naseljenih mjesta Mrđanovci, Novo Selo, Rastičevo i Šemenovci. Od ovog područja formirana je nova istoimena opština.
| Sastav stanovništva – opština Kupres | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013.[2] | 1991.[3] | 1981.[4] | 1971.[5] | ||||
| Ukupno | 5 057 (100,0%) | 9 618 (100,0%) | 10 098 (100,0%) | 11 496 (100,0%) | |||
| Hrvati | 4 474 (88,47%) | 3 813 (39,64%) | 3 947 (39,09%) | 4 425 (38,49%) | |||
| Srbi | 318 (6,288%) | 4 864 (50,57%) | 5 169 (51,19%) | 6 252 (54,38%) | |||
| Bošnjaci | 255 (5,043%) | 802 (8,339%)1 | 745 (7,378%)1 | 763 (6,637%)1 | |||
| Neizjašnjeni | 4 (0,079%) | – | – | – | |||
| Ostali | 4 (0,079%) | 72 (0,749%) | 13 (0,129%) | 25 (0,217%) | |||
| Crnogorci | 1 (0,020%) | – | 6 (0,059%) | 13 (0,113%) | |||
| Nepoznato | 1 (0,020%) | – | – | – | |||
| Jugosloveni | – | 67 (0,697%) | 214 (2,119%) | 18 (0,157%) | |||
| Slovenci | – | – | 2 (0,020%) | – | |||
| Makedonci | – | – | 1 (0,010%) | – | |||
| Mađari | – | – | 1 (0,010%) | – | |||
- 1 Na popisima od 1971. do 1991. Bošnjaci su popisivani uglavnom kao Muslimani.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „Lokalni izbori 2016: Kupres”. izbori.ba.
- ^ „Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013 – Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik”. popis.gov.ba. Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. Arhivirano iz originala 7. 4. 2021. g. Pristupljeno 7. 4. 2021.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva Republike Bosne i Hercegovine 1991. (str. 68/9)” (PDF). fzs.ba. Pristupljeno 15. 2. 2016.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 15. 2. 2016.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 15. 2. 2016.
