Paragvaj (reka)
| Paragvaj Rio Paraguai, Río Paraguay | |
|---|---|
 Rio Paragvaj kraj grada Asunsiona. | |
 Mapa basena Rio de la Plata | |
| Opšte informacije | |
| Dužina | 2.621[1] km |
| Basen | 365.592 km2 |
| Pr. protok | 4.300[1] m3⁄s |
| Sliv | Parana → Rio de la Plata → Atlantski okean |
| Plovnost | oko 2.200 km uzvodno od ušća |
| Vodotok | |
| Izvor | Država Mato Groso (Brazil) 14° 19′ 12″ S 56° 44′ 08″ W / 14.32000° J; 56.73556° Z |
| V. izvora | 300 m |
| Ušće | u reku Paranu 27° 17′ 24.1″ S 58° 36′ 26.11″ W / 27.290028° J; 58.6072528° Z |
| V. ušća | 50 m |
| Uk. pad | 250 m |
| Pro. pad | 10,484 m⁄km toka |
| Geografske karakteristike | |
| Država/e |  Brazil,  Bolivija, Paragvaj,  Argentina |
| Naselja | Asunsion, Konsepsion, Formosa |
| Pritoke | Pilkomajo, Bermeho, Cuiabá River, Taquari River, Apa River, Miranda River, Rio Negro, Tebicuary River, Jauru River, Salado River, Aquidabán River, Cabaçal River, Confuso River, Manduvirá River, Jejuí Guazú River, Jejuy River, Monte Lindo River, Río de Oro, São Lourenço River, Ypané River, Río Negro |
| Reka na Vikimedijinoj ostavi | |
Paragvaj (port. Rio Paraguai, šp. Río Paraguay, gvar. Ysyry Paraguái) jedna je od najvećih i najvažnijih reka koja protiče preko centralnih i južnih delova Južne Amerike. Protiče preko teritorija Brazila, Paragvaja, Bolivije i Argentine, i deo je basena najvećeg estuara na svetu Rio de la Plate, odnosno basena Atlantskog okeana.
Izvire u južnom delu brazilske savezne države Mato Groso, i nakon 2.625 km toka uliva se u reku Paranu nedaleko od grada Korijentesa.
Geografsko-fizičke karakteristike[uredi | uredi izvor]
Reka Paragvaj svoj tok počinje severno od najvećeg močvarnog područja na svetu Pantanala, na jugu brazilske savezne države Mato Groso, nešto južnije od nekada slavnog rudarskog naselja Dijamantino, odnosno severozapadno od grada Kujabe. Izvorište se nalazi na nadmorskoj visini od oko 300 m. U gornjem delu toka kroz brazilske države Mato Groso i Mato Groso do Sul teče u meridijanskom pravcu od severa ka jugu. Na delu toka kroz centralni Paragvaj blago skreće ka zapadu, pri tome razdvajajući sušni i retko naseljeni Gran Čako na zapadu od dosta vlažnijih i šumovitijih područja na istoku zemlje.[2] Nizvodno od grada Asunsiona prima sa desne strane reku Pilkomajo, a potom i Bermeho. Uliva se u reku Paranu na oko 30 km severnije od argentinskog grada Korijentesa.
Od ukupno 2.625 km toka najveći deo je preko teritorije Brazila (1.308 km). Dužina reke na teritoriji Paragvaja je 537 km, odnosno 390 km je na teritoriji Argentine. Reka Paragvaj je i pogranična reka između Brazila i Bolivije (57 km), Brazila i Paragvaja (328 km) i Paragvaja i Argentine (390 km).
Paragvaj je tipična ravničarska reka veoma sporog toka i sa koritom u vidu brojnih meandara. Kako je ukupan pad na celoj dužini toka svega 250 m, odlikuje je ekstremna sporost u protoku vode, tako da je prema procenama potrebno oko 6 meseci da bi voda iz gornjih delova toka u Brazilu stigla do ušća.[1]
Ukupna površina slivnog područja Paragvaja (uključujući basene svih njegovih pritoka) je 1.168.540 km². Rečni režim je dosta konstantan i iznosi u proseku oko 4.300 m³/s.[1]
Najvažnije priotke su Negro, Miranda i Apa sa leve, te Žauru, Pilkomajo i Bermeho sa desne strane.
Privreda[uredi | uredi izvor]
Paragvaj je druga po dužini toka reka u slivnom području estuara Rio de la Plate (posle Parane) i području južno od reke Amazon. Iako reka raspolaže stabilnim vodnim režimom i ogromnim hidropotencijalom, na njenim obalama ne postoje hidroenergetski objekti. Plovna je za veće brodove od ušča pa do oko 2.200 km uzvodno i važna je trgovačka i plovna veza kontinentalnih južnoameričkih država poput Paratgvaja i Bolivije sa Atlantskim okeanom.
Voda iz Paragvaja se iskorištava za navodnjavanje poljoprivrednih područja duž rečnih obala, ali i za snabdevanje vodom većih gradova. Zbog značajnog bogatstva u ribljem fondu razvijen je i ribolov kao jedna od primarnih delatnosti.
Ekosistem[uredi | uredi izvor]
Reka Paragvaj predstavlja jedinstven i veoma bogat ekosistem u kojem dominira oko 350 vrsta riba, od čega je više od 80 vrsta endemskog karaktera.[3]
Najbrojniji su somovi i ribe iz reda Characiformes (u koje se ubrajaju i pirane). Vode Paragvaja naseljava i velika populacija aligatora čiji kapitalni primerci mogu da narastu i do 4,2 m.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g Varis, Tortajada & Biswas 2008, str. 271
- ^ Paraguay River na Encyclopædia Britannica.
- ^ Hales, J., and P. Petry (2013). Paraguay. Freshwater Ecoregions of the World. Pristupljeno 11. decembra 2013.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Varis, Olli; Tortajada, Cecilia; Biswas, Asit K. (2008). Management of Transboundary Rivers and Lakes. Springer. str. 271—. ISBN 978-3-540-74928-8.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- "Case Study of Transboundary Dispute Resolution: the La Plata basin," Aaron T. Wolf and Joshua T. Newton Arhivirano na sajtu Wayback Machine (2. april 2015)
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
