Pajazitovo

Koordinate: 44° 06′ 00″ S; 20° 47′ 00″ I / 44.1° S; 20.783333° I / 44.1; 20.783333
S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Pajazitovo
Administrativni podaci
DržavaSrbija
Upravni okrugŠumadijski
GradKragujevac
Stanovništvo
 — 2011.Pad 187
Geografske karakteristike
Koordinate44° 06′ 00″ S; 20° 47′ 00″ I / 44.1° S; 20.783333° I / 44.1; 20.783333
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina266 m
Pajazitovo na karti Srbije
Pajazitovo
Pajazitovo
Pajazitovo na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj34325
Pozivni broj034
Registarska oznakaKG

Pajazitovo je naseljeno mesto grada Kragujevca u Šumadijskom okrugu, nalazi na 15 kilometara severzapadno od Kragujevca.

Prostire se levoj strani rečice Uglješnice, te po okolnim brdima.[1] Selo je nekada obuhvatalo i zaseoke Mironić, Mali i Veliki Šenj. Prema nadmorskoj visini i položaju u odnosu na rečicu[2] deli se na Donji kraj koji se nalazi na rečici, a obuhvata i južnu stranu Velikog Brda, dok Gornji kraj obuhvata brdo Grabar, severozapadnu stranu Velikog Brda i brdo Kupinjak.[3]

Prema popisu iz 2011. bilo je 187 stanovnika. Naselje je osnovano 1804. godine. Pod njivama se nalazi 351,37 ha, voćnjacima 63,56 ha, vinogradima 3,53 ha, livadama 24 ha, pašnjacima 76,89 ha dok ostalo zemljište zauzima 0,08 ha.

Poreklo naziva[uredi | uredi izvor]

Prema predanju naziv sela potiče po mestu na kome je boravio turski sultan Bajazita, kada je dolazio na pregovore nakon Kosovske bitke.

Nastanak sela[uredi | uredi izvor]

Pajazitovo je osnovano u doba Prvog srpskog ustanka, između 1804. i 1810. godine. Najveći broj rodova doseliko se sa Karađorđem 1809, kada se vraćao sa Sjenice, Doseljavanje je trajalo do 1815. godine. Istovremeno su formirani Gornji i Donji Kraj, a njihove mahale, koje su dobile nazive prema glavnim dosenjanim rodovima[2] su nastale ovim redom: Ivanićka, Pavlovićka, Milojevićka, Stepanovićka i na kraju Panićka. Gornji Kraj je imao tri mahale: Panićku, Milojevićku i Stepanovićku, dok je Donji Kraj imao dve mahale: Ivanovićku i Pavlovićku.[4]

Selo je nekada obuhvatalo i zaselak Mironić, od koga je kasnije formirano posebno naselje.[5]

Pajazitovo se prvi put pominje u „Popisniku sela, kuća, poresnkih obveznika i aračkih lica” iz 1822. godine, zatim 1827. godine u časopisu u Danica, koji je uređivao Vuk Karadžić, gde je zapisano kao Pajazitovo, zatim kao Pojasitovo (Pojasitowo), koje je pomenuo Oto Dubislav Pirh u „Putovanjima po Srbiji” (1829), a pominje se i u „Rečniku geografijsko-statističnom Srbije” Jovana Gavrilovića iz 1846. godine, prema tadašnjem važećem pravopisu kao „Paяzitovo”, i na isti način je ubeleženo na Ruskoj karti iz 1831. godine, na karti Kneževine Srbije Jovana Milenkovića objavljenoj u Beogradu 1850. godine i na karti objavljenoj 1853. godine, takođe u Beogradu, koju je za školske potrebe izradio bečki profesor Konstantin Dažarden.[4]

Selo je naseljeno stanovništvom iz Stare Srbija (7 rodova sa 58 kuća) i Timoka (1 rod sa 11 kuća). Svi rodovi su doseljeni u zbegovima, bežeći od turske najezde i nasilja. U periodu između 1804. i 1814. godine doseljeni su:

  • Arsenijevići (ogranak Petronijevići) iz Sjenice, koji su slavili Jovanjdan.
  • Ivanovići (ogranci Galovići, Vasiljevići, Đorđevići, Janićijevići, Jovanovići, Nikolići, Srećkovići i Rakovići – Rakići), iz Sjenice, koji su slavili Đurđevdan.
  • Milojevići (ogranci Gajići – Gajovići; Milojevići, Blagojevići – Blažići; Vićentijevići, Rakići – Rakovići; Todorovići i Ćirovići) iz Sjenice, koji su slavili Jovanjdan
  • Pavlovići, iz Sjenice, koji su slavili Petrovdan
  • Panići, iz Knjaževca, koji su slavili Nikoljdan.
  • Ristići iz Sjenica, koji su slavili Đurđevdan.
  • Stevanovići (ogranici Stojanovići i Stepanovići) iz Sjenice, koji su slavili Nikoljdan.

Škola[uredi | uredi izvor]

U Pajazitovu se nalazi istureno odeljenje OŠ „Sreten Mladenović” iz Desimirovca. Zgrada škole je izgrađena 1962. godine. Školu pohađa svega nekoliko đaka.

Crkva[uredi | uredi izvor]

Crkva brvnara u Pajazitovu

U Pajazitovu se nalazi crkva brvnara posvećena Svetoj trojici, a nosi i naziv crkva Trećeg srpskog ustanka. Crkvena slava je Drugi dan Trojica 12. jun. Podignuta je 1944. godine, preko puta seoskog groblja na inicijativu Ravnogorskog pokreta, koji je tokom Drugog svetskog rata u Pajazitovu imao svoje čvrsto uporište. Pripreme za podizanje crkve započele su marta 1943. godine,[6] a radovi su završeni krajem maja 1944. godine. Za podizanje crkve priloge su dali meštani Pajazitova i okolnih sela, a u njenoj izradi učestvovalo je oko pedeset majstora. Crkveni krov je prvobitno bio prekriven šindrom, koji je 1957. godine zamenjen limenim plehom.[1]

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Pajazitovo živi 194 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 45,5 godina (43,0 kod muškaraca i 48,4 kod žena). U naselju ima 83 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,90.

Ovo naselje je u potpunosti naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Demografija[7]
Godina Stanovnika
1948. 534
1953. 503
1961. 473
1971. 389
1981. 351
1991. 286 270
2002. 241 263
2011. 187
Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[8]
Srbi
  
 241 100,0%
nepoznato
  
 0 0,0%


Stanovništvo prema polu i starosti[9]
m
ž
? 0
  
  
 0
80+ 4
  
  
 4
75—79 5
  
  
 9
70—74 7
  
  
 13
65—69 10
  
  
 12
60—64 11
  
  
 6
55—59 9
  
  
 11
50—54 7
  
  
 9
45—49 11
  
  
 3
40—44 8
  
  
 3
35—39 9
  
  
 9
30—34 8
  
  
 8
25—29 5
  
  
 5
20—24 7
  
  
 1
15—19 5
  
  
 1
10—14 9
  
  
 9
5—9 7
  
  
 5
0—4 6
  
  
 5
Prosek : 43,0 48,4
Domaćinstva
Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 108 103 105 95 93 85 83
Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek
Broj domaćinstava 23 22 12 7 6 11 2 0 0 0 2,90
Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol Ukupno Neoženjen/Neudata Oženjen/Udata Udovac/Udovica Razveden/Razvedena Nepoznato
Muški 106 23 72 7 4 0
Ženski 94 2 65 26 1 0
UKUPNO 200 25 137 33 5 0
Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija
Muški 79 66 0 0 8
Ženski 54 48 0 0 3
UKUPNO 133 114 0 0 11
Pol Proizvodnja i snabdevanje Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 0 0 0 0 0
Ženski 0 0 0 0 0
UKUPNO 0 0 0 0 0
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad
Muški 0 0 1 1 0
Ženski 1 0 0 1 0
UKUPNO 1 0 1 2 0
Pol Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 1 0 0 2
Ženski 1 0 0 0
UKUPNO 2 0 0 2

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b Mićić 1997, str. 17.
  2. ^ a b Radivojević 1930, str. 179.
  3. ^ Radivojević 1930, str. 178.
  4. ^ a b Radivojević 1930, str. 180.
  5. ^ Radivojević 1930, str. 174.
  6. ^ Mićić 1997, str. 176.
  7. ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9. 
  8. ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9. 
  9. ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7. 

Izvori[uredi | uredi izvor]

  • Radivojević, Todor (1930). Erdeljanović editor-first=Jovan, ur. Naselja i poreklo sanovništva II. Beograd: Srpska kraljevska akademija. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Пајазитово&oldid=26971560”