Peonija
.svg)
Peonija (lat. Peonia) ili Pajonija (stgrč. Παιονία) je bila antička oblast koja je ime dobila po Peoncima (lat. Peoni) odnosno Pajoncima (stgrč. Παίονες), a nalazila se između antičke Makedonije na jugu, Trakije na istoku i Daradanije na severu. Uključivala je srednji tok reke Aksiosa (Vardara) i okolna područja u današnjoj Severnoj Makedoniji, kao i manji deo današnje zapadne Bugarske.[1][2][3][4]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Peonci se prvi put pominju u Homerovom delu „Ilijada”, gde ih pominje kao saveznike Trojanaca. On je opevao ovaj narod kao narod koji je živeo na teritoriji oko reke Aksij (Vardar), na teritoriji današnje Severne Makedonije, uglavnom u istočnim krajevima. U Pajoniju su ušle istočna Makedonija, reka Bregalnica do Kočana, reka Struma, delovi Bugarske i južne Srbije. Bili su podeljeni na nekoliko plemena: Lajai, Agrijani, Astroi i Aori.
U 6. veku p. n. e., Peonija je bila vojno moćna i napala je tračku obalu i Propontidu. U tom periodu Peonija je imala veliku teritoriju, od juga Srbije do Egejskog mora i od Pirina do Pelagonije. Ali posle pojave makedonskih kraljeva, moć Peonije je opala, izgubila je Solunsko polje i izlaz na Egejsko more, kao i današnju zapadnu Makedoniju. Ratovali su i sa Persijom, koja je posle pobede Siropajone, Pajopole i plemena oko Prasijadskog jezera preselila u Malu Aziju. Za vreme makedonskog kralja Aleksandra I (498-454. p. n. e.) Peonija je izgubila gradove Migdoniju, Krestoniju i Amfaksitidu, kao i oblasti oko Pangeje (Kušnice [mk]). Pajonski kralj Agis (? – 359/8. p. n. e.) je bio prvi pajonski vladar čije postojanje potvrđuju istorijski izvori. Posle njegove smrti 359. p. n. e. Filip II je osvojio Peoniju i nametnuo vazalne odnose. Uprkos formalnoj zavisnosti Peonije od Makedonije, na vlasti je ostala ista kraljevska kuća, na čelu sa Agisovim sinom Likejem (um. 356—d. 340. p. n. e.). Pored istorijskih podataka i epigrafskih spomenika, za Likeja govori i novac koji je izdat u njegovo ime. Likejev sin i naslednik bio je Patrej (340/335—315. p. n. e.), koga je zauzvrat nasledio Avdoleon (315—286/5. p. n. e.). Avdoleon je najviše doprineo da se Pajonsko carstvo približi razvijenom helenskom svetu i kulturi država Aleksandrovih dijadosa. Godine 289. p. n. e. snabdevao je Atinu žitom dok je Antigon Gonat zauzeo njenu glavnu luku, Pirej. Avdoleonov legitimni naslednik bio je Ariston (286—85. p. n. e.), ali ga je Lisimah napao i pobegao u Dardaniju.
Posle najezde Kelta početkom 3. veka p. n. e. Leon (278—250. p. n. e.), verovatno drugi sin Avdoleona, koga je zauzvrat nasledio njegov sin Dropion (250—223. p. n. e.) došao je na pajonski presto. Dropion je poslednji pajonski kralj, a takođe i osnivač pajonskog kojnona (unije). Posle njegove smrti, oblast Peonije je preuzela antička Makedonija, pod vođstvom kralja Filipa V (221—179. p. n. e.), a severni deo je pripao Dardaniji. Pod vođstvom sina Filipa V, Perseja (179—168. p. n. e.), Makedonija se suočila sa ekspanzionizmom Rimske republike. To je rezultiralo porazom Makedonije i slomom makedonskog carstva, koje je 148. p. n. e. potpao pod direktnu rimsku vlast.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Katičić 1977, str. 25-31.
- ^ Papazoglu 1991, str. 271-274.
- ^ Bitrakova-Grozdanova 1992, str. 67-77.
- ^ Vujčić 2017, str. 117-130.
Reference[uredi | uredi izvor]
- Bitrakova-Grozdanova, Vera (1992). „Prilog religiji i umjetnosti u Peoniji” (PDF). Živa antika. 41-42 (1991-1992): 67—77.
- Vujčić, Nemanja (2017). „Antigon Doson i okolnosti osnivanja Antigonije u Peoniji” (PDF). Zbornik Matice srpske za klasične studije. 19: 117—130.
- Katičić, Radoslav (1977). „Peonci i njihov jezik” (PDF). Živa antika. 27 (1): 25—31.
- Papazoglu, Fanula (1991). „O Peoncima u rimsko doba”. Zbornik radova posvećenih akademiku Alojzu Bencu. Sarajevo: ANUBIH. str. 271—274.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ostale | |
