Pećka liga
Pećka liga (alb. Lidhja e Pejës; alb. Besa-Besë) je politička organizacija osnovana u Peći (tada na teritoriji Kosovskog vilajeta Osmanskog carstva) 29. januara 1899. godine [1]. Vodeću ulogu u osnovanju i funkcionisanju ove organizacije je imao Hadži Zeka, jedan od pripadnika Prizrenske lige.
| Ovaj članak je deo serije o istoriji Albanije |
| Istorija Albanije |
|---|
 |
Osnivanje Pećke lige[uredi | uredi izvor]
Prizrenska liga, osnovana uz podršku Osmanskog carstva, je u aprilu 1881. godine prestala da postoji zbog toga što su je vlasti Osmanskog carstva uništile i raspustile jer su se njeni članovi, nezadovoljni odredbama odluka Berlinskog kongresa, suprotstavili vlastima Osmanskog carstva i podigli ustanak 1879. godine. Hadži Zeka je želeo da se stavi na čelo novog udruženja Albanaca, lojalnog Osmanskom carstvu, i 1886. godine odlazi u Istanbul da bi za ovu nameru dobio podršku Porte. On je tokom boravka u Istanbulu 1886. godine dobio podršku Porte da organizuje novo udruženje koje bi objedinilo Albance u zaštiti interesa Osmanskog carstva na Balkanu. On tada počinje aktivan rad na stvaranju novog udruženja i zajedno sa svojim istomišljenicima organizuje teror nad srpskim hrišćanskim stanovništvom Kosovskog vilajeta, za šta je imao delimičnu podršku Porte. Zajedno sa svojim sledbenicima 29. januara 1899. godine je osnovao novo udruženje pod nazivom Pećka liga. Osnivači ove organizacije su grupa od oko 450 stanovnika Kosovskog vilajeta albanske nacionalnosti koji su dali besu prilikom formiranja lige i izabrali Hadži Zeku za predsednika.
Odmah po formiranju lige, okupljeni su poslali sultanu Abdulu Hamidu II sporazum u kojem ga obaveštavaju da su dali besu u zaštitu svete vere, nacije i države (din, devlet, vatan). Dopis poslat sultanu je potpisalo četrdeset potpisnika. Po osam potpisnika su bili iz Peći i Rogovišta, sedam iz Tetova, šest iz Đakovice, četiri iz Prizrena, tri iz Sjenice, Mitrovice dva i Vučitrna i Novog Pazara po jedan [2] .
Ciljevi pećke lige[uredi | uredi izvor]
Pećka liga je imala slične ciljeve kao i Prizrenska liga koji se ukratko mogu svesti na zalaganje da se objedine svi vilajeti Osmanskog carstva naseljeni Albancima u jedan vilajet sa većim stepenom autonomije. Za razliku od Prizrenske lige koja je imala za cilj objedinjavanje četiri vilajeta u kojima je bilo naseljeno stanovništvo albanske nacionalnosti (Kosovski, Skadarski, Bitoljski i Janjinski), Pećka liga se zalagala da se u sastav jedinstvenog, tzv. Albanskog vilajeta uključi i peti, Solunski [3]
U svom prvom dopisu poslatom sultanu Abdulu Hamidu II liga je navela 11 tačaka kojima se obaveštava sultan [2] :
1) da su svi spremni da brane svoju državu do poslednjeg daha
2) da izražavaju zabrinutost zbog bandi odmetnika koji u Makedoniji i u njihovoj državi (verovatno se misli na Kosovski vilajet) ugrožavaju javni red i bezbednost.
3) da je 15.000 fidajena spremno da se bori protiv napadača na domovinu
4) da u svakoj kazi postoje centralni komiteti koji su zajedno sa islamskim komitetima zaduženi za mobilizaciju trupa
5) da će komiteti sarađivati sa osmanskim vlastima u uspostavljanju javnog reda
6) da se neće mešati u vladanje državom
10) da će se besa proširiti i na ostale vilajete u kojima postoji naseljeno albansko stanovništvo, t. j. Skadarski, Janjinski, Bitoljski i Solunski. Upozorava se osmanlijska vlast da su članovi organizacije dali besu da će se, u slučaju da osmanlijske vlasti pokušaju da kazne nekoga od njenih članova, članovi svih organizacija udružiti u odbrani
11) da su Albanci lojalni građani koji neće žaliti da prolivaju svoju krv za dobrobit otadžbine i države
Hadži Zeka je poslao pozive za učlanjenje u ovu organizaciju u sve krajeve Osmanskog carstva naseljene Albancima. Osim deklarativne podrške organizaciji, Albanci iz ostalih vilajeta Osmanskog carstva su bili više opredeljeni ka rešavanju svojih lokalnih problema tako da je izostala ozbiljna realna podrška ovoj organizaciji.
Odnos Pećke lige i Osmanskog carstva[uredi | uredi izvor]
Ovo udruženje je, slično Prizrenskoj ligi, stvoreno uz podršku Osmanskog carstva jer je trebalo da doprinese da Albanci (većinski islamske veroispovesti) u balkanskim vilajetima Osmanskog carstva stvore „snažni zid islama prema hrišćanskim državama - Srbiji, Crnoj Gori, Grčkoj i Bugarskoj".[4]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ [1] The crescent and the eagle: Ottoman rule, Islam and the Albanians, 1874-1913, pp. 125, Autor: George Walter Gawrych
- ^ a b [2] The crescent and the eagle: Ottoman rule, Islam and the Albanians, 1874-1913, pp. 126, Autor: George Walter Gawrych
- ^ Tekst objavljen u časopisu Pres, Pripremio Miloš Garić, Pristupljeno 23. 4. 2013.
- ^ „Prepiska o arbanaskim nasiljima u Staroj Srbiji od 1898. do 1899.“ - reprint Izdavačko preduzeće „Nikola Pašić“, podnaslov „Snažni zid prema hrišćanskim državama“, priredila Biljana Živković, objavljeno na internet sajtu „Srpska Politika“