Plasido Domingo

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Plasido Domingo
Domingo juna 2019. godine
Lični podaci
Puno imeHose Plasido Domingo Embil
Datum rođenja(1941-01-21)21. januar 1941. (83 god.)[1]
Mesto rođenjaMadrid, Španija
ZanimanjeBariton, Dirigent
Muzički rad
Aktivni period1957—danas

Hose Plasido Domingo Embil (šp. José Plácido Domingo Embil; Madrid 21. januar 1941)[2] je španski operski tenor. Jedan je od najpoznatijih tenora i najproduktivnijih muzičara svoga doba.[3][4]Poznat je po svom jedinstvenom, dramatičnom glasu sa rasponom od više od četiri pune oktave. Sa 136 operskih uloga u svom repertoaru, Domingo je pevao u više uloga nego ijedan drugi tenor u istoriji.[5][6][7] Takođe je poznat po svom prirodnom talentu za glumu, kao i širokog muzičkog znanja. Pored pevanja, još je i dirigent i intendant Vašingtonske narodne opere i opere u Los Anđelesu. 8. decembra 2014. održao je koncert u Kombank areni u Beogradu uz pratnju Simfonijskog orkestra i hora RTS-a.[8] Početkom 2010-ih on je prešao sa repertoara tenora u gotovo isključivo baritonske delove, od kojih je najpoznatiji Sajmon Bokanegra. Prema podacima iz 2020. Domingo je imao 151 različitu ulogu.[9][10]

Domingo je takođe postigao značajan uspeh kao višestrani umetnik, posebno u žanrovima latino i popularne muzike. Osim što je osvojio četrnaest Gremi i Latin Gremi nagrada, nekoliko njegovih ploča je ostvarilo srebru, zlatnu, platinsku i multi-platinsku prodaju. Njegov prvi pop album, Perhaps Love (1981), proširio je njegovu slavu izvan opernog sveta. Naslovna pesma, izvedena u duetu sa kantri i folk pevačem Džonom Denver, prodata je u gotovo četiri miliona primeraka[11] i pomogla je kao uvod u njegove brojne televizijske nastupe za tenor. On je takođe glumio u mnogim bioskopskim i televizijskim operskim filmovima, posebno pod vodstvom Franka Zefirelija. Godine 1990. počeo je da peva sa kolegama tenorima Lučanom Pavarotijem i Hoseom Karerasom u okviru grupe The Three Tenors. Prvi snimak Tri tenora postalo je najprodavaniji klasični album svih vremena.[12][13]

Odrastajući radeći u sarsuela kompaniji svojih roditelja u Meksiku, Domingo je od tada redovno promovisao ovaj oblik španske opere. Takođe sve više diriguje opere i koncerte i bio je generalni direktor Opere u Los Anđelesu u Kaliforniji od 2017–2019.[14][15] U početku je bio umetnički direktor, a kasnije generalni direktor Vašingtonske nacionalne opere od 1996–2011. Učestvovao je u brojnim humanitarnim radovima, kao i u naporima da pomogne mladim operskim pevačima, uključujući pokretanje i vođenje međunarodnog pevačkog takmičenja Operalija.

Nakon optužbi za seksualno uznemiravanje od kasnih 1980-ih, Domingo je u oktobru 2019. dao ostavku na mesto generalnog direktora Opere u Los Anđelesu, a kasnije se izvinio zbog nanošenja povreda nekoliko žena koje su ga optužile.[16]

Biografija[uredi | uredi izvor]

Plasido Domingo je rođen u Madridu 1941. godine. Muzika i pevanje pratili su njegov život od samog početka. Roditelji su mu bili popularni izvođači tradicionalnih narodnih španskih napeva.[17]

Godine 1949, njegova porodica se preselila u Meksiko. Već je kao 20-godišnjak nastupio u ulozi Alfreda u Verdijevoj "Travijati", a 1966. godine zamenio je bolesnog kolegu, operskog pevača u njujorškoj gradskoj operi. Tim nastupom je osvojio i publiku i kritiku i otvorio vrata svetske operske pozornice. U samo nekoliko godina proslavio se vrhunskim interpretacijama Verdijevih opera. Kasnije je pevao Pučinija, Leonkavala, Bizea i Masnea.

Jedan od njegovih najpoznatijih nastupa je onaj iz 1990. godine kada je sa Lučanom Pavarotijem i Hose Karerasom održao koncert povodom otvaranja Svetskog prvenstva u fudbalu u Italiji.

Galerija[uredi | uredi izvor]

  • Plasido Domingo, 2008. godine
    Plasido Domingo, 2008. godine
  • Plasido Domingo, 2014. godine
    Plasido Domingo, 2014. godine

Dela[uredi | uredi izvor]

Datum Naslov Izdavač ISBN Strana Autori
septembar 1983 My First Forty Years Alfred A. Knopf ISBN 0-394-52329-6 256 Plasido Domingo
1983 Jacqueline du Pré: Impressions Vanguard Press ISBN 0814908675 141 Vilijam Vordsvort
Plasido Domingo
decembar 1994 Opera 101: A Complete Guide to
Learning and Loving Opera 		Hyperion ISBN 0-7868-8025-2 494 Fred Plotkin
Plasido Domingo
jul 1997 Christmas With Plácido Domingo:
Trumpets Sound And Angels Sing 		Alfred Publishing Company ISBN 0-89524-321-0 80 Plasido Domingo
Milton Okun
jul 1997 Bajo el Cielo Español
(Under the Spanish Sky) 		Warner Brothers Publications ISBN 0-7692-0024-9 84 Plasido Domingo
Karol Kuelar
mart 1999 Plácido Domingo: Por Amor Hal Leonard Corporation ISBN 0-7119-7258-3 104 Plasido Domingo
januar 2003 The Zarzuela Companion Scarecrow Press ISBN 0810844478 352 Kristofer Veber
Plasido Domingo
mart 2003 Plácido Domingo: My Operatic Roles Baskerville Publishers, Incorporated ISBN 1-880909-61-8 319 Helena Mateopulos
Plasido Domingo
mart 2007 Leoncavallo: Life and Works Rowman & Littlefield Publishers, Inc ISBN 0-8108-5873-8
ISBN 0-8108-5880-0 		349
351 		Konrd Klod Drajden
Plasido Domingo
decembra 2007 So When Does the Fat Lady Sing? Hal Leonard Corporation ISBN 1-57467-162-6 173 Majkl Volš
Plasido Domingo

Napomene[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Plasido Domingo na sajtu Enciklopedija Britanika
  2. ^ Encyclopædia Britannica, Encyclopedia of World Biography, Thomson Gale, 2006, The Concise Grove Dictionary of Music, Oxford University Press, 1994, Warrack, J. and West, E. The Oxford Dictionary of Opera, Oxford University Press, 1992 all give the year of birth as 1941.
  3. ^ „| Awards/ Grammy”. Placidodomingo.com. Arhivirano iz originala 2015-06-12. g. Pristupljeno 2015-06-10. 
  4. ^ „| Awards/ Special Honours”. Placidodomingo.com. Arhivirano iz originala 2015-06-11. g. Pristupljeno 2015-06-10. 
  5. ^ Macy, Laura Williams (2008). The Grove Book of Opera Singers. Oxford University Press. str. 127—8. ISBN 978-0195337655. 
  6. ^ Matheopoulos & Domingo 2003, str. 19: "Otello is a dramatic part and Domingo a lirico spinto tenor. But from the beginning it was clear that this was an ideal role for him..."
  7. ^ Michener, Charles (4. 10. 2004). „Heppner Now Reigning Otello As Domingo Relinquishes Role”. New York Observer. Pristupljeno 7. 8. 2015. 
  8. ^ „Plasido Domingo oduševio publiku u Beogradu”. Blic. 9. 12. 2014. Pristupljeno 18. 7. 2019. 
  9. ^ „Review: In his 151st role, Plácido Domingo plays the ‘wild cat’ as old lion”. Los Angeles Times. 6. 5. 2019. Pristupljeno 24. 8. 2021. 
  10. ^ „OperaChaser: Domingo's 151st role accompanies zarzuela's great appeal in a passionately presented El Gato Montés ("The Wildcat") at L.A. Opera”. Operachaser.blogspot.com. 20. 5. 2019. Pristupljeno 24. 8. 2021. 
  11. ^ Butler, Susan (21. 6. 2008). „Milt Okun: Music Legend Milt Okun Honored for a Lifetime of Vision”. Billboard: 34. 
  12. ^ Gareth Malone (28. 4. 2011). Music for the People: The Pleasures and Pitfalls of Classical Music. HarperCollins Publishers. str. 34—. ISBN 978-0-00-739618-4. Pristupljeno 30. 7. 2013. 
  13. ^ Classical Music Magazine, volume 17, p. 39 (1994). "And then there's the three tenors phenomenon: The London recording from the 1990 concert became the biggest-selling classical album of all time, having now topped 10-million units throughout the world."
  14. ^ „Los Angeles Opera homepage, accessed 2017-07-01”. Arhivirano iz originala 2019-04-10. g. Pristupljeno 2017-07-01. 
  15. ^ Singh, Maanvi (2. 10. 2019). „Plácido Domingo resigns from Los Angeles Opera amid sexual harassment claims”. The Guardian. Pristupljeno 2. 10. 2019. 
  16. ^ „Plácido Domingo apologises to women who accused him of sexual harassment”. BBC News. 25. 2. 2020. 
  17. ^ Klaus Gehrke, Željka Telišman, 70 rođendan multitalenta svjetskog glasa, Deutsche Welle, 21. siječnja 2011., preuzeto 4. listopada 2013.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Plasido Domingo na Vikimedijinoj ostavi.

Biografija, intervjui i profili

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Пласидо_Доминго&oldid=27673579”