Pokrštavanje Bugarske

Pokrštavanje Bugara

Pokrštavanje Bugarske je proces pokrštavanja stanovništva na području Prve bugarske države tokom 9. veka. Hristijanizacijom tih prostora bili su obuhvaćeni prvobitni Bugari (Prabugari) i njima potčinjeni deo Južnih Slovena. Pokrštavanje je vršeno napuštanjem prabugarske i staroslovenske vere i prihvatanjem hrišćanstva.

Počeci hristijanizacije

Posle hristijanizacije Moravske nije mogla ni Bugarska dugo da odlaže da primi hrišćanstvo i time da postavi svoj politički i kulturni život na čvršću osnovu. Dok se moravska bila obratila Vizantiji, bugarski knez Boris I uputio je izaslanstvo u Franačku, zbog čeka je vizantijska vlada brzo intervenisala, jer nije mogla da dopusti da se susedna Bugarska duhovno priključi Franačkoj, pa prema tome i Rimu. Dolazak vizantijske flote na bugarsku granicu, praćen demonstracijom carske flote pred bugarskom obalom, primorao je Borisa da zadovolji vizantijske zahteve. 864. godine bugarski knez primio je hrišćanstvo iz Vizantije i tom prilikom dobio ime vizantijskog cara koji mu je kumovao - Mihailo. Grčko sveštenstvo odmah je počelo sa pokrštavanjem bugarskog naroda i organizacijom bugarske crkve.

Pokrštena Bugarska

Krštenje Borisa I

Hristijanizacija je za Bugarsku značila veliki napredak ne samo u kulturnom razvitku već i u procesu slovenizacije zemalja, a prema tome i političkog i etničkog ujedinjenja. Opoziciju bugarskih velikaša, koji su ustali u odbranu svog povlašćenog položaja vezanog za staru religiju i etničku podvojenost, Boris - Mihailo je ugušio pogubivši 52 boljara. Međutim i pored svih prednosti koje je pokrštavanje imalo za kulturni razvitak i unutrašnje ujedinjenje Bugarske, Boris-Mihailo je bio razočaran. Vizantija je išla za tim da stavi bugarsku crkvu pod upravu grčkog sveštenstva i da je potčini carigradskoj patrijaršiji. Bugarski knez želeo je, naprotiv, da njegova mlada crkva dobije potpunu samostalnost pod upravom vlastitog patrijarha. I pošto su njegove želje ostale nezadovoljene, on je okrenuo leđa Vizantiji i obratio se papi. Za papu Nikolu I ovo je bila jedinstvena prilika da odvoji Bugarsku od Carigrada i da je dovede pod rimsku jurisdikciju. On je poslao u Bugarsku svoje legate, i izgledalo je da će bugarska potpuno podleći rimskom uticaju. Vizantija je posmatrala kako joj susedna slovenska zemlja izmiče. Tada je sukob između Rima i Carigrada dostigao vrhunac. Kao protivnik Rima, Fotije je postao branilac ne samo nezavisnosti vizantijske crkve nego i životnih interesa vizantijske države. Cezar Varda i car Mihailo III su bili uz njega. Car je uputio papi pismo puno ponosa i samopouzdanja i tražio je opozivanje papske presude protiv Fotija a patrijarh je otišao još dalje i prebacio je rimskoj crkvi zablude u pitanjima liturgike i crkvene discipline pre svega pobijao je zapadnu nauku o proishođenju Svetoga Duha od Oca i Sina. U leto 867. godine na saboru pod carevim predsedništvom bačena je anatema na papu Nikolu I, rimska nauka o filiokve osuđena kao jeretička, a mešanje Rima u pitanja vizantijske crkve proglašeno nezakonitim.

Vidi još

• Pokrštavanje Slovena
• Pokrštavanje Srba
• Bugarska pravoslavna crkva
• Ohridska arhiepiskopija

Literatura

• Vlasto, Alexis P. (1970). The Entry of the Slavs into Christendom: An Introduction to the Medieval History of the Slavs. Cambridge: Cambridge University Press. 
• Komatina, Predrag (2014). Crkvena politika Vizantije od kraja ikonoborstva do smrti cara Vasilija I. Beograd: Vizantološki institut SANU. 
• Nikolić, Dragan (2019). „Pravna materija u odgovorima pape Nikole Bugarima 866. godine”. Crkvene studije. 16 (2): 463—475. 
• Ostrogorski, Georgije (1969). Istorija Vizantije. Beograd: Prosveta. 
• Popović, Radomir V. (1983). „Sveti Fotije patrijarh carigradski i njegovo doba” (PDF). Teološki pogledi. 16 (4): 191—211. 
• Popović, Radomir V. (2007). „Neke od najvećih hrišćanskih jeresi prvog milenijuma: arijanstvo, monofizitstvo, filiokve (filioque)”. Crkva Hristova i svet religije: Antologija pravoslavnih viđenja (2. dopunjeno izd.). Beograd: Dosije. str. 331—336. 
• Fine, John V. A. (1991) [1983]. The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. 
• Ware, Timothy (2005). Pravoslavna crkva. Zagreb: Prosvjeta. 

Spoljašnje veze

• Mediji vezani za članak Pokrštavanje Bugarske na Vikimedijinoj ostavi