Porodica Tarana
Porodica Tarana, (engl. Bringing Up Father) je satirični strip američkog crtača stripa Džordža „Džoa“ Makmanusa (engl. George „Geo” McManus) koji je redovno izlazio od 1913. do 2000. godine. [1]
Likovi i radnja[uredi | uredi izvor]
Glavni likovi su Tarana (engl. Jiggs), prostodušni zidarski pomoćnik irskog porekla koji je osvojio milion dolara na lutriji [2] i koji u životu želi samo dobar provod sa „pajtašima“ uz kriglu piva i „papke u saftu“ ili „kupus sa svinjarijama“ u omiljenoj kafani „Kod Toše na ćoše“ i njegova žena Magda (engl. Maggie), tipična skorojevićka koja se iz sve snage trudi da ga spreči u tome, jer se to nikako ne uklapa u njeno viđenje otmenosti koju nosi novostečno bogatstvo. Magda, kao i svaka otmena dama, uzima časova klavira i rado peva, uz Taranino glasno negodovanje i još glasnije zavijanje njihovog psa Fifike.
Među sporedne likove spadaju lepa Nora, Taranina i Magdina kćerka koja nemilice troši, njihova groteskno gojazna kuvarica, batler, Taranini „pajtaši“ kojih je obično trojica, kao i Magdin brat Tika Luftika – neradnik koji večito zajmi pare, a u kasnijim godinama i Čupko - bradati i dugokosi „bitnik“.
Osim po živopisnom jeziku i vrcavom humoru, strip je ostao zapamćen i po elegantnoj grafici koja predstavlja sjajne primere art dekoa i secesije.
Uspeh izvan SAD[uredi | uredi izvor]
Strip je doživeo veliki uspeh i van granica SAD, posebno u Norveškoj i Turskoj, gde ga je je najveći dnevni list „Hirijet“ (tur. Hürriyet), objavljivao u dnevnim epizodama sve do devedesetih pod imenom tur. Güngörmüşler, kao i u Finskoj, gde je Tuevo Tolio (fin. Teuvo Tolio) 1939. godine snimio prvu celovečernju tonsku filmsku adaptaciju.
Strip „Porodica Tarana“ je u Jugoslaviji bio veoma popularan. Prvi put je objavljen 1935. u strip reviji „Crtani film“, dodatku „Jugoslovenskih ilustrovanih novina“. [3]
Od 1. septembra 1954. do 1989. izlazio je u dnevnim epizodama od jednog kaiša u listu Večernje novosti, a sporadično i u strip reviji Stripoteka, kao kratki strip od jedne table, ili u dužim epizodama.
„Porodica Tarana“ je ostala zapamćena po izuzetnom prevodu tadašnjeg urednika „Novosti“, kasnije dramskog pisca i urednika Televizije Beograd, Miodraga Ilića, koji je veštom i izuzetno duhovitom adaptacijom uspeo u potpunosti da dočara čitaocima izvorni duh ovog stripa. [4]
Porodica Tarana u drugim medijima[uredi | uredi izvor]
Ogroman uspeh stripa koji se vešto poigravao etničkim i socijalnim stereotipovima, kao i američkim snom, poslužio je kao osnova i inspiracija za pozorišne predstave, šlagere, kao i igrane i animirane filmove.
Na Brodveju je već 1914. postavljena istoimena predstava, koja je ostvarila zapažen uspeh, pa su ubrzo usledili i nastavci „Porodica Tarana na Floridi“ (engl. Bringing Up Father in Florida),, „Porodica Tarana na Brodveju“ (engl. Bringing Up Father on Broadway), „Porodica Tarana u Irskoj“ (engl. Bringing Up Father in Ireland), „Porodica Tarana u inostranstvu“ (engl. Bringing Up Father Abroad) i „Porodica Tarana na Vol Stritu“ (engl. Bringing Up Father in Wall Street). [5]
Na temu ovog stripa snimljen je i čitav niz kratkih igranih i animiranih filmova, ali i više dugometražnih:
- Porodica Tarana (engl. Bringing Up Father) iz 1928, nema komedija u režiji Džeka Konveja (engl. Jack Conway).
- Finska, celovečernja tonska filmska adaptacija po imenu fin. Vihtori ja Klaara u režiji Tueva Tolija (fin. Teuvo Tolio) iz 1939. Ovaj film je značajan kao prva tonska dugometražna komedija snimljena po stripu.
- Porodica Tarana (engl. Bringing Up Father) iz 1946. u režiji Edvarda F. Klajn (engl. Edward F. Cline), u kojoj se pojavljuje i Džordž Makmanus u sopstvenoj ulozi. Ovaj film je do 1950. doživeo još četiri nastavka, a serija je prekinuta smrću glavnog glumca Džoa Jula (engl. Joe Yule).
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Don Markstein's Toonopedia: Bringing Up Father
- I Love Comix Archive: Bringing Up Father
- Bringing Up Father pinbacks
- "Bringing Up Father: 1913-14 Annotations" by Allan Holtz Arhivirano na sajtu Wayback Machine (23. februar 2012)
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Goulart, Ron, editor. The Encyclopedia of American Comics. Facts on File, 1990.
- ^ Merwin, Ted. "In Their Own Image", Rutgers, 2006., Pristupljeno 23. 4. 2013.
- ^ [Projekat Rastko] Zdravko Zupan i Slavko Draginčić: Istorija jugoslovenskog stripa I
- ^ Nova era novinarstva | Ostali članci | Novosti.rs
- ^ The Holloway Pages: Bringing Up Father page, Pristupljeno 23. 4. 2013.
