Портал:Grčka

Dobrodošli na
Portal
Grčka

Grčka (grč. Ελλάδα [e̞ˈlaða] ili grč. Ελλάς [e̞ˈlas]), zvanično Helenska Republika (grč. Ελληνική Δημοκρατία) je država u jugoistočnoj Evropi, koja se nalazi na južnom delu Balkanskog poluostrva. Graniči se sa Albanijom, Bugarskom i Makedonijom na severu i Turskom na istoku. Egejsko more leži istočno i južno od kontinentalnog dela Grčke, dok se Jonsko more nalazi na zapadu. U oba ova mora se nalazi veliki broj ostrva. Glavni grad je Atina, a veći gradovi su Solun, Patras, Iraklion, Volos, Janjina, Larisa i Kavala.

Grčka se nalazi na raskršću Evrope, Azije i Afrike. Grčka istorija obuhvata period Antičke Grčke, Rimskog i Vizantijskog carstva i četiri veka osmanske vladavine. Grčka je kolevka demokratije, zapadnjačke filozofije, Olimpijskih igara, zapadne književnosti i istoriografije, političkih nauka, važnih naučnih i matematičkih principa i zapadnjačke drame, uključujući tu i komediju i tragediju.

uredi

Izabrani članak

Partenon, (stgrč. Παρθενών, grč. Παρθενώνας) je hram posvećen grčkoj boginji Atini, zaštitnici grada Atine, izgrađen u 5. veku p. n. e. na Akropolju. To je najznačajnija sačuvana građevina klasičnog stila, koja se smatra vrhuncem razvoja dorskog stila. Njegove dekorativne skulpture ubrajaju se u najvažnija dela starogrčke umetnosti. Partenon se smatra trajnim simbolom antičke Grčke i atinske demokratije, i spada u najveće svetske kulturne spomenike. Grčko ministarstvo kulture trenutno sprovodi projekat restauracije i rekonstrukcije.

Partenon je izgrađen umesto starijeg hrama posvećenog Atini, poznatog pod nazivom Pre-Partenon ili Stariji Partenon koji je uništen u invaziji Persijanaca iz 480. godine p. n. e. Kao i većina grčkih hramova, Partenon je korišćen kao trezor, a jedno vreme je bio trezor Delskog saveza. U 6. veku Partenon je korišćen kao hrišćanska crkva posvećena Bogorodici. Nakon što su Turci osvojili Grčku, korišćen je kao džamija početkom druge polovine petnaestog veka, oko 1460. godine i u to vreme je imao i minaret.

Pred kraj sedamnaestog veka, 28. septembra 1687. godine, tursko skladište municije koje se nalazilo unutar zgrade je bilo pogođeno mletačkim granatama. Rezultujuća eksplozija je u znatnoj meri oštetila Partenon i njegove skulpture, a zapovednik mletačke vojske, Venecijanac Frančesko Morosini je postao poznat kao čovek koji je teško oštetio Partenon.

...dalje...

uredi

Izabrana slika

Antički amfiteatar u Epidauru.

uredi

Da li ste znali

... da su pre Atine glavni gradovi Grčke bili Nafplio (1828-1829) i Egina (1829-1834)?
... da je grčki ples sirtaki stvorio grčki kompozitor Mikis Teodorakis 1964. za film „Grk Zorba“?
... da je Teatar svetog Jakova na Krfu, osnovan 1720, najstarije moderno opersko zdanje u Grčkoj?

uredi

Izabrana biografija

Mikis Teodorakis (grč. Μίκης Θεοδωράκης) je savremeni grčki kompozitor i vođa pokreta otpora protiv profašističke vojne hunte u Grčkoj tokom druge polovine dvadesetog veka. Svetsku slavu je stekao radeći muziku za filmove „Grk Zorba“ (1964), „Z“ (1969) i „Serpiko“ (1973). U politici zastupa levičarske stavove i bio je protivnik vojne hunte. Godine 1990. izabran je za poslanika grčkog parlamenta na listi Nove demokratije, stranke umerene desnice, a kasnije i ministar (1990-1992) u vladi Konstantinosa Micotakisa.