Potlačena klasa

Alegorijski prikaz društvenih klasa u kapitalizmu, sa odgovarajućim motom svake klase: „Mi vam vladamo” (vladajuća klasa), „Mi vas lažemo” (sveštenstvo), „Mi vas streljamo” (vojska), „Mi jedemo za vas” (buržoazija), „Mi radimo sve” (radnici) i „Mi hranimo sve” (seljaštvo).

Potlačena klasa je izraz koji se koristi za one pojedince, odnosno društvene grupe, slojeve i klase pojedinog društva koji su institucionalno ili vaninstitucionalno isključeni od svih ili većine prava, privilegija i/li elemenata materijalnog blagostanja koje postoje u tom društvu. Za taj sloj društva se ponekad slikovito koristi dno društva, a ponekad se, pod uticajem zapadne terminologije, koristi i izraz potklasa (engl. underclass) kako bi se istaklo njegovo otuđenje ne samo od „normalnog” društva, nego i od njegovih klasnih podjela.

Iako potlačena klasa u najširem smislu pripada nižoj klasi, ta dva pojma nisu sinonimi, a definicija potlačene klase se razlikuje s obzirom na istorijska razdoblja ili različite države i kulture. Tako su u robovlasničkim antičkim društvima potlačenu klasu činili robovi, u feudalnim društvima kmetovi, dok su u kastinskim društvima to pripadnici kasta „nedodirljivih” koji se jedini smatraju dostojnima raditi „nečiste” poslove. U 19. vijeku je Karl Marks za pripadnike najnižih društvenih slojeva koristio izraz lumpenproletarijat kako bi ga razlikovao od „zdravog” proletarijata.

U savremenim zapadnim društvima se u kategorije potlačene ili potklase često miještaju pojedinci i društvene grupe koje su „nevidljive” i nepoželjne za sve ostale društvene slojeve, u što spadaju ilegalni imigranti, beskućnici, prosjaci, prostitutke, alkoholičari, narkomani, sitni kriminalci i sl.

Vidi još

• Polusvijet