Pljevaljska gimnazija
| Gimnazija Tanasije Pejatović | |
|---|---|
 Osnivački pečat 1901 | |
| Lokacija | Pljevlja |
| Država |  Crna Gora |
| Veb-sajt | Gimnazija Tanasije Pejatović Pljevlja |
Pljevaljska gimnazija „Tanasije Pejatović“ je najstarija gimnazija u istorijsko geografckoj oblasti Stare Hercegovine i Stare Srbije ili hrišćanske nahije Bobovci, Drobnjaci, Jezera i Šaranci[1]. Osnivanje Srpske gimnazije u Pljevljima 1901. godine predstavlja istorijski podatak prosvjetnog i kulturnog života ne samo u Pljevljima i pljevaljskom kraju,nego i u cijelom Potarju i Polimlju. Prije osnivanja pljevaljske Gimnazije radile su tri srpske gimnazije u Osmanskom carstvu - Skoplju,Solunu i Carigradu. Njeni osnivači bili su Kraljevina Srbija, Raško-prizrenska mitroplija i Srpska pravoslavna crkveno-školska opština u Pljevljima. Glavni cilj je bio da se osnivanjem gimnazije u Pljevljima stvori jako kulturno i prosjvetno središte koje bi poslužilo obrazovanju srpske inteligencije i istovremeno bio protivteža poličtiko - propagandnom i kulturnom uticaju Austrougarske iz Bosne i Hercegovine ali i iz samih Pljevalja iz austrougarskog garnizona na Dolovima.
Ideju o osnivanju gimnazije 1898. godine iznio je iguman manastira Sveta Trojica Vasilije Popović: „Mi smo na pragu propasti, pisao je on, ako se ovde u Pljevljima ne otvori gimnazija i trgovačka škola, a tako i učitelji osnovnih škola ako se ne budu najljubaznije sa svima ponašali... Pljevlja su vrata austrijske propagande, pohitajmo da vrata podupremo“.
Istorija[uredi | uredi izvor]
direktor
Počela je sa radom 18. novembra 1901. godine,i imala je samo prvi razred. Od školske 1920-1921. god. postepeno se otvaraju viši razredi tako da je, školske 1924-1925. god. postala potpuna osmorazredna gimnazija. Prvi direktor bio je saradnik Jovana Cvijića, ugledni profesor i naučnik Tanasije Pejatović, čije ime nosi ova ustanova. Nastavni jezik je, kao i drugim školama tog vremena bio srpski jezik, a učili su se društvene i prirodne nauke,istorija, društvena i fizička geografija, antropologija i etnografija.
Period Osmanskog carstva[uredi | uredi izvor]
- 1901 - god. 18 novembra počela sa radom - zvaničan naziv Srpska Gimnazija u Pljevljima.
Spisak direktora Srpske gimnazije u Pljevljima za vreme turske vlasti[uredi | uredi izvor]
- Tanasije Pejatović (1901–1903)
- Ilija Lalević (1903–1906)
- Đorđe Pejanović zastupnik direktora školske (1905/6–1906/7)
- Petar Kosović (1907–1911)
- Aleksandar Marić (1911–1912)[1]
Period posle Balkanskih ratova[uredi | uredi izvor]
- 1913 - god. Prelazi u nadležnost Kraljevine Crne Gore, zvaničan naziv Kraljevska crnogorska državna gimnazija.
Period posle Prvog svjetskog rata[uredi | uredi izvor]
- 1919 - god. 29 marta prelazi u nadležnost Ministarstva prosvjete Kraljevine SHS.
Period posle 1919 god.[uredi | uredi izvor]
- 1922 - god. Korespondencija prosvetnih pitanja vezana za Užičku oblast - Užice.
- 1929 - god. Korespondencija prosvetnih pitanja vezana za Zetsku banovinu - Cetinje.
Period posle Drugog svjetskog rata[uredi | uredi izvor]
- 1944 - god. nastavljen redovan rad.
- 1945 - god. 8 aprila prešla u nadležnost Ministarstva prosvjete Crne Gore.
- 1968 - god. zvaničan naziv - Tanasije Pejatović.
- 1977 - god.u okviru reforme školstva Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (tzv. „usmjereno obrazovanje“ Stipe Šuvara) gimnazija se integršie sa školskim centrom za stručno obrazovanje, i dobija status centra za kontinuirano obrazovanje.
- 1978 - god. zvaničan naziv Treća proleterska Sandžačka.
- 1991 - god. vraća se gimnazijski plan i program.
- 1991 - god. vraća se naziv - Tanasije Pejatović.
Zgrada[uredi | uredi izvor]
Prema konceptu Mileta, dozvola za rad izdata je na ime Crkveno školske opštine Pljevlja, i ogromna školska zgrada podignuta je u Miletu, u podnožju brda Golubinja.
Prva zgrada Pljevaljska gimnazije, izgorela je u požaru 1904. godine. Izgradnja nove zgrade,počela 1905. godine uz dozvolu pljevaljskog načelnika, Sulejman Haki-paše. Nastava u novoizgrađenoj zgradi počela je 18. novembra 1907. godine. Sagrađena u stilu akademizma sa jasno naglašenim klasicističkim elementima u bogatoj spoljnoj i unutrašnjoj plastičnoj dekoraciji. Zgrada predstavlja najbolji primjerak prve najmodernije školske arhitekture sa početka dvadesetog vijeka po svojim konstruktivnim, funkcionalnim i stilskim odlikama.
Sadašnja zgrada gimnazije[uredi | uredi izvor]
Sadašnja zgrada gimnazije Tanasije Pejatović je zgrada izgrađena za potrebe osnovne škole u Pljevljima 1936 godine. Po konačnom oslobođenju Pljevalja 20novembra 1944 godine, odmah se pristupilo pripremama za početak rada srednjih škola, prvenstveno gimnazije.
Paraleleno sa stvaranjem uslova za obnovu i početak rada gimnazije, vršene su intezivne pripreme za početak rada stručne škole. Tako je školske 1955/1956 godine gimnazija otpočela sa radom u zgradi u kojoj se i danas nalazi.
Atanasije Tanasije Pejatović[uredi | uredi izvor]
Atanasije Tanasije Pejatović (Pljevlja 21.01.1875 - Pljevlja 05.05.1905) je bio učenik Jovana Cvijića, istorijsko geografski istraživač stare Raške, profesor i prvi direktor srpske gimnazije u Pljevljima, od 1901-1905. godine. Svoj životni vijek je prerano završio umro je u 29. godini.
Pedagoški kolektiv posle Drugog svjetskog rata[uredi | uredi izvor]
- U grupi starijih, iskusnijih profesora, koji će u Gimnaziji ostati do kraja svog radnog vijeka, iškolovati više od četrdeset generacija. Svojim ugledom i velikim autoritetom, posebno su se isticali profesori Milivoje Kandić, Momčilo Poleksić, Ilija Lopušina, Dragoslava Leovac i mnogi drugi.
Bivši đaci[uredi | uredi izvor]
Tradiciju dobre škole gradili su ugledni profesori,ali i sve generacije đaka Pljevaljske gimnazije, među kojima su i mnogi, akademici i vrhunski stručnjaci u raznim oblastima nauke i umjetnosti.
