Radenko Lazarević

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Radenko Lazarević
Datum rođenja(1924-08-28)28. avgust 1924.
Mesto rođenjaStojnik
 Kraljevina SHS
Datum smrti28. maj 2022.(2022-05-28) (97 god.)
Mesto smrtiBeograd
 Srbija

Radenko Lazarević (Stojnik, kod Aranđelovca, 28. avgust 1924 — Beograd, 28. maj 2022)[1][2][3] bio je poznati srpski speleolog. Završio je Prirodno matematički fakultet, odsek Geografija u Beogradu. Doktorirao je 1959. godine. Radio je kao profesor na Šumarskom fakultetu u Beogradu, na Geografskom institutu SANU, u Saveznom izvršnom veću (vodoprivreda), u Institutu za Šumarstvo, od 1995. do 2007. na Prirodno matematičkom fakultetu u Banjaluci. Objavio je brojne knjige na teme speleologije, glaciologije, kartiranja erozije, eksperimentalnih istraživanja vodne erozije, o klizištima. Autor je 170 naučnih radova iz ovih oblasti, a uradio je više desetina speleoloških projekata i studija.[4]

Biografija[uredi | uredi izvor]

Detinjstvo je proveo u šumadijskom selu Stojnik smeštenom između planina Kosmaj i Bukulja, gde je stekao prva znanja o prirodi, a i geografiji u seoskoj osnovnoj školi Vuk Karadžić. Prve korake života naučio je od oca Boška i majke Angeline. Najveći utisak na ceo njegov budući život ostavio je deda Lazar, učesnik Prvog svetskog rata[4]. Posle osnovne škole, završene u rodnom mestu, dalje školovanje je nastavio u Beogradu. Geografski odsek Prirodno-matematičkog fakulteta (specijalnost geomorfologija), završio je 1950. godine, sa prosečnom ocenom 9,72. Doktorirao je na istom fakultetu, 3. jula 1959. godine. Od septembra 1944. godine učestvovao je u NOB, a demobilisan je 1946. godine. U toku studija bio je zaposlen u Centralnom veću Narodne omladine Jugoslavije, a zatim u Geografskom institutu Srpske akademije nauka i umetnosti, kao pripravnik-asistent za geomorfologiju. U novembru 1957. godine, zaposlio se u Saveznoj komisiji za vodoprivredu, sa zvanjem geomorfolog, a od 1963. godine u Saveznom sekretarijatu za poljoprivredu i šumarstvo. Od marta 1966. godine. nalazi se u Institutu za šumarstvo i drvnu industriju, Odeljenje za eroziju i melioracije u Beogradu i to prvo u zvanju naučnog saradnika, a od januara 1975. godine u zvanju naučnog savetnika. Aprila 1962. godine izabran je za honorarnog docenta, za predmet Geomorfologija sa hidrogeologjom, na Odseku za eroziju i melioracije Šumarskog fakulteta u Beogradu, a od 1966. godine je vanredni profesor i radi do oktobra 1975. godine. Od sredine 1968. godine do sredine 1973. godine, bio je rukovodilac Odeljenja za eroziju i melioracije, a zatim do oktobra 1974. godine, vršilac dužnosti upravnika Zavoda za eroziju, iskorišćavanje šuma i preradu drveta. U zvanju naučnog savetnika radio je do avgusta 1989. godine, kada je penzionisan. Odgovorni je urednik Stručno-informativnog biltena "Erozija". Organizovao je 12 međunarodnih studijskih putovanja bujičara Jugoslavije. 1948. godine, profesor Sima M. Milojević ga je poveo u istraživanja Nikšićkog polja. Posle samo jednog dana boravka u Grahovskom polju, Radenko Lazarević je skupio dovoljno materijala za svoj prvi naučni rad, publikovan već sledeće 1949. godine u Glasniku Srpskog geografskog društva. Kada je 1950. godine objavljen i njegov drugi rad iz studentskog perioda, pod naslovom "Reljef Nikšićkog polja", Radenko Lazarević se već bio opredelio za geomorfologiju. Sledećih deset godina se bavio problemima regionalne geomorfologije i bio je pod velikim uticajem "škole" profesora dr Petra Jovanovića, kojeg je izuzetno cenio kao naučnika i čoveka. Objavio je monografiju o urvinama i počeo svestrano da se bavi problemom vodne erozije. Dragoceno iskustvo, stečeno u neprekidnoj saradnji sa praksom, Radenko Lazarević je preneo na mlađe generacije, objavivši univerzitetski udžbenik iz geomorfologije.[5]

Naučne, stručne i društvene aktivnosti[uredi | uredi izvor]

Radenko Lazarević je bio potpredsednik Srpskog geografskog društva i jedan od organizatora 10. kongresa geografa Jugoslavije u Beogradu. Sa referatima je učestvovao na velikom broju naučnih i stručnih skupova. Njegova predavanja u Srpskom geografskom društvu, gde retko koje godine da nije istupao, uvek su bila aktuelna, zanimljiva i dobro posećena. Objavio je 10 naučnih monografija, 85 naučna rada, jedan univerzitetski udžbenik i 9 monografija. Ono što je napisao a nije objavljeno, zauzelo bi police čitave jedne biblioteke. Dosta je doprineo razvoju speleologije i speleoturizma kod nas. Prema njegovim projektima i pod njegovim neposrednim nadzorom uređene su za turističke posete pećine: Rajkova pećina kod Majdanpeka, Lazareva i Vernjikica kod Zlota, Ceremošnja kod Kučeva, Risovača kod Aranđelovca, Petnička kod Valjeva, Potpećka pećina kod Užica i Ledenica kod Bosanskog Grahova. Osim toga, uradio je projekte za turističko aktiviranje još pet pećina (Ravništarka kod Kučeva, Stopića pećina na Zlatiboru, Vaganska kod Šipova, Čađava kod Bosanskog Grahova i Orlovača kod Sarajeva)[5].

Radovi[uredi | uredi izvor]

Naučni radovi iz geomorfologije[uredi | uredi izvor]

  • Grahovsko polje, Glasnik Srpskog geografskog društva, sv. 29, 2, s. 143-146, Beograd 1949.
  • Reljef Nikšićkog polja, Zbornik studentskih radova Prirodno-matematičkog fakulteta, br. 2, Beograd 1950.
  • Reljef neposrednog sliva Dunava između Grocke i Smedereva, Zbornik radova Geografskog instituta SANU, knj. 13, s. 165-190, Beograd 1957.
  • Sliv Jezave, Ralje i Konjske reke, Zbornik radova Geografskog instituta SANU, knj. 13, s. 95-164, Beograd 1957.
  • Azanjska fosilna dolina, Posebna izdanja Srpskog geografskog društva, sv, 18, s. 151-172, Novi Sad 1960.

Naučni radovi iz speleologije[uredi | uredi izvor]

  • Pećina u selu Potpeće, Zbornik radova Geografskog instituta SANU, knj. 14, s. 103-135, Beograd 1959.
  • Pećina Topla peć, Glasnik Srpskog geografskog društva, sv. 64, br. 1, s. 67-69, Beograd 1964.
  • Uređenje pećina u turističke svrhe, Osmi jugoslovenski speleološki kongres (Borsko jezero 1980), s. 147-154, Beograd 1981.
  • Zaštita pećine Vernjikice, Osmi jugoslovenski speleološki kongres (Borsko jezero 1980), s. 179-183, Beograd 1981.
  • Karakteristike i potencijali pećina uređenih za turističke posete u SR Srbiji, Savetovanje o izgradnji skloništa, s. 1-12, Kragujevac 1981.

Naučni radovi iz hidrografije i hidrologije[uredi | uredi izvor]

  • Jadransko-crnomorska vododelnica u Dinarskoj kraškoj oblasti, Zbornik radova Instituta za šumarstvo i drvnu industriju, knj. VIII, s. 127-175, Beograd 1968.
  • Retenzija i preraspodela voda u slivu Jasenice, na osnovu eksperimentalnih istraživanja, Erozija, br. 6, s. 29-42, Beograd 1975.
  • Watershed between the Adriatic and the Black Sea in the Dinaric karst region, Memoris of Serbian Geographical Society, v. 13, s. 53-57, Belgrade 1976
  • Podzemne hidrografske veze na Dubašnici (istočni Kučaj), Odbor za kras i speleologiju SANU, knj. II, s. 37-54, Beograd 1986.

Ostali radovi[uredi | uredi izvor]

  • Perspektive geografije, Glasnik Srpskog geografskog društva, sv. 43, 1, s. 1-16, Beograd 1963.
  • Neki vodoprivredni problemi sliva Velike Morave, Glasnik Srpskog geografskog društva, sv. 45, 1, s. 25-42, Beograd 1965.
  • Geografija i vodoprivreda, Glasnik Srpskog geografskog društva, sv. 45, 2, s. 155-168, Beograd 1965.

Udžbenici - monografije[uredi | uredi izvor]

  • Geomorfologija (univerzitetski udžbenik), s. 1-484, Beograd 1975.
  • Rajkova pećina, s. 1-115, Majdanpek 1975. (I izdanje), Beograd 1988. (II izdanje), Beograd 1983. (III izdanje)
  • Potpećka pećina, s. 1-72, Valjevo 1988.
  • Kučevska potajnica, Beograd 1991.
  • Ledeno Doba u Jugoslaviji i svetu (rukopis)

Stučno-informativni radovi[uredi | uredi izvor]

  • Prvi broj Biltena, Erozija, br. 1, s. 1-4, Beograd 1970.
  • I Stručna ekskurzija i Savetovanje jugoslovenskih stručnjaka za zaštitu zemljišta od erozije i uređenje bujica. Erozija, br. 1, s. 45-46, Beograd 1970.
  • II Stručna ekskurzija i Savetovanje jugoslovenskih stručnjaka za zaštitu zemljišta od erozije i uređenje bujica - Italija, Erozija, br. 2, s. 85-187, Beograd 1971.

Naučno-istraživačke studije i projekti[uredi | uredi izvor]

  • Pregled reljefa i hidrografije Dinarske kraške oblasti, s. 1-156, priloga 11 (za Saveznu komisiju za vodoprivredu), Beograd 1958.
  • Vodoprivredna osnova sliva Velike Morave, sv. I (Geografski položaj i geomorfološke karakteristike) i sv. III (dopuna odeljka o klimi), Savezna komisija za vodoprivredu, Beograd 1958.

Projekti za uređenje speleoloških objekata u turističke svrhe[uredi | uredi izvor]

  • Užička pećina - projekat, s. 1-29, priloga 3, Institut za šumarstvo i drvnu industriju, Beograd 1980. (projekat je izveden)
  • Vaganska pećina (BiH) - projekat, s. 1-36, priloga 29, Institut za šumarstvo i drvnu industriju, Beograd 1980.
  • Pećina Ravništarka - projekat, s. 1-37, priloga 28, Institut za šumarstvo i drvnu industriju, Beograd 1981.
  • Stopića pećina - projekat, s. 1-23, priloga 17, Institut za šumarstvo i drvnu industriju, Beograd 1985.
  • Risovača - projekat, s. 1-18, priloga 11, Institut za šumarstvo i drvnu industriju, Beograd 1983.

Katastri speleoloških objekata[uredi | uredi izvor]

  • Speleološka istraživanja krečnjačkog pojasa između Jezera i Velikog Peka, s. 1-27, priloga 29, Institut za šumarstvo i drvnu industriju, Beograd 1974.
  • Pećina Valja fundata i krečnjački pojas između akumulacionog jezera i Velikog Peka, Institut za šumarstvo i drvnu industriju, s. 1-16, priloga 7, Beograd 1974.
  • Katastar speleoloških objekata - Sliv Malog Peka i sliv Šaške, s. 1-43, priloga 34, Institut za šumarstvo i drvnu industriju, Beograd 1976.
  • Katastar speleoloških objekata - Sliv Zlotske reke, s. 1-124, priloga 48, Institut za šumarstvo i drvnu industriju, Beograd 1976.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „U ZNAK SEĆANjA – umro Radenko Lazarević, aranđelovački velikan”. Stvarnost. 28. 5. 2022. Pristupljeno 16. 7. 2022. 
  2. ^ „IN MEMORIAM prof. dr Radenko Lazarević 1924 – 2022”. RTV Šumadija. 29. 5. 2022. Pristupljeno 16. 7. 2022. 
  3. ^ „Preminuo prof. dr Radenko Lazarević”. eKučevo. 29. 5. 2022. Pristupljeno 16. 7. 2022. 
  4. ^ a b Planeta: speleologija
  5. ^ a b Dr Radenko Lazarević dobitnik medalje Jovan Cvijić Glasnik Srpskog geografskog društva, sveska LXXI, br. 1, str. 3-13, Beograd, 1991.


Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Раденко_Лазаревић&oldid=27347211”