Rašin Laz

Rašin Laz je lociran na severnim padinama Kite, jednog od zadnjih visova masiva Kukavice na južnom obodu Leskovačke kotline, na jednoj od terasa Leskovačkog mora, koju je ono stvorilo u toku svoga povlačenja. To je pravo planinsko naselje, po tipu slično naseljima razbijenog tipa.

Naziv sela

Ime ovoga sela sastavljeno je od dve reči: osobne imenice Raša i stvarne imenice laz, koja se u govornom jeziku ovog regiona, pa čak i u govornom jeziku srpskog naroda, više ne upotrebljava. Ovu reč laz zabeležio je Vuk u svome rečniku i ovako objasnio: 1) kao malu njivu i 2) (u Crnoj Gori) mjesto gdje je mnogo šume isječeno. Prema Stojanu Novakoviću, u starom srpskom jeziku nije bila poznata reč krčevina, već je u njenom značenju upotrebljavana reč laz. Prema tome, Rašin Laz je u staroj srpskoj državi bilo krčevina nekog Raše, to jest njegova njiva stvorena krčenjem šume na padinama Kite. U ovom regionu ima još lokaliteta sa nazivom laz i to i povezana sa vlastitom imenicom i samostalno. Tako imamo Bojin laz i samostalno Laz kao lokalitet u ataru sela Nakrivnja.

Tu na mestu rde je sada selo Rašin Laz, znači, zaselio se u staroj srpskoj državi neki Raša koji je najpre iskrčio svoju njivicu i kod nje se nastanio, a potom je došlo do naseljavanja i drugih ljudi, pa je formirano seosko naselje. Tvrdtnje stanovnika današnjeg Rašinog Laza da je ovo selo najstarije naselje u Leskovačkoj kotlini, nije nelogično, već veoma verovatno.

Iz prošlosti naselja

Rašin Laz je iz davnine smatran sastavnim delom sela Nakrivnja. I danas jedan njegov deo pripada administrativno ovom selu, a drugi Vučju iako, u stvari, ovo naselje čini odvojeno i samostalno selo, pa ga je kao takvo zabeležio i Milan Đ. Milićević. Pod Turcima bio je čitluk nakrivanjskih gospodara, pa su Rašinlaščani posle oslobođenja od Turaka plaćali i agrarni dug.

Zemlja

Zemlja ovog atara nalazi se na potesu Lomak. Tu su njive, voćnjaci, livade i šume. Rašinlaščani seju na svojim njivama pšenicu, raž, ječam, ovas, a sade i kukuruz. Konoplja nikada nisu sadili. Sade i duvan. Zemljište je porodno za negovanje voća. Rašin Laz ima dosta orahovih stabala, zatim kruške, šljive. Jabuka se manje gaji.

Do drugog svetskog rata, stanovnici ovog sela su se u velikoj meri bavili preradom drveta i izradom svih onih predmeta koje su izrađivali i Nakrivčani i Vučanci: vila, lopata, osovina („oske"), procepa, oplenja i čevrminja, stolica, pa svih vrsta lubova, jarmova, kovčega i naćvi i dr., jer im je šuma bila nadohvat ruku više no i jednom podplaninskom selu. Sada je ta radinost potpuno zamrla.

Kako je zemlja u ataru ovog sela po kvalitetu bila veoma slaba - sedme klase, prinosi žitarica su bili slabi. Sa gašenjem drvne delatnosti Rašinlaščani su zapali u teške privredne prilike iz kojih su mnogi našli izlaz u napuštanju sela i sišli u Nakrivanj i druga sela u blizini, a oni koji su ostali u selu zapošljavali su se u fabrici u Vučju, pa je gotovo svaka kuća imala bar jednog radnika u ovoj fabrici.