Rajko Bosnić

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
rajko bosnić
Rajko Bosnić
Lični podaci
Datum rođenja(1919-08-19)19. avgust 1919.
Mesto rođenjaVrtoče, kod Drvara, Kraljevstvo SHS
Datum smrti31. mart 1942.(1942-03-31) (22 god.)
Mesto smrtiJošavka Gornja, kod Čelinca, ND Hrvatska
Delovanje
Član KPJ od1941.
Učešće u ratovimaNarodnooslobodilačka borba
SlužbaNOP i DV Jugoslavije
Heroj
Narodni heroj od24. jula 1953.

Rajko Bosnić (Vrtoče, kod Drvara, 19. avgust 1919 — Jošavka Gornja, kod Čelinca, 31. mart 1942), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 19. avgusta 1919. godine u selu Vrtoče, kod Drvara. Poticao je iz mnogočlane porodice, njegov otac Jovo imao je devetoro sinova i dve kćeri. Osnovnu školu je završio u Drvaru, a kao odličan đak, dobio je stipendiju od opštine Drvar i završio Nižu poljoprivrednu školu u Banja Luci, 1935. godine. Potom je završio i Srednju poljoprivrednu školu u Negotinu, 1939. godine.[1]

Rodna kuća Rajka Bosnića

Još kao učesnik srednje škole, najpre u Banja Luci, a potom i u Negotinu, povezao se sa omladinskim revolucionarnim pokretom. Kao veoma aktivan omladinac, početkom 1939. godine je bio primljen u članstvo Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ). Po povratku u rodni kraj, 1940. godine, aktivno se uključio u rad skojevskih organizacija, a sam je rukovodio skojevskim aktivima u selima — Podovi, Vrtoče i Šipovljani. Iz Banja Luke je donosio razne brošure, letke i drugu literaturu.[1]

Aprilski rat 1941. godine, zatekao ga je na odsluženju vojnog roka. Nakon kapitulacije Jugoslovenske vojske, izbegao je zarobljavanje i vratio se u rodni kraj. Odmah se povezao sa partijskom organizacijom i ubrzo potom bio primljen u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). U toku priprema oružanog ustanka, bio je postavljen za sekretara Sreskog komiteta KPJ za područje Drvara i Bosanskog Grahova. Tada je obilazio aktive SKOJ-a u gotovo svim selima drvarske opštine.[1]

Kao istaknuti omladinski rukovodilac, juna 1941. godine, postavljen je za vojnog poverenika u selu Podovi. Radio je na pripremama za podizanje ustanaka i neposredno učestvovao u formiranju Crljivičko-zaglavičkog partizanskog odreda. U početku ustanka, 27. jula 1941. godine, u borbi za oslobođenje Drvara, a nešto kasnije u avgustu i u borbama oko Bosanskog Petrovca, istakao se kao borac i rukovodilac — jurišao je na čelu svojih boraca.[1]

Rukovodstvo ustanka ga je ubrzo uputilo na teren Prekraje i Glamoča, sa zadatkom da pomogne tamošnjim kadrovima u organizovanju ustanka. Tamošnji Prekajski partizanski odred je s puškomitraljezom u rukama, predvodio u borbama sa ustaško-domobranskim snagama kod Bravske, Srnetice i Mliništa. Uporedo sa učešćem u borbama, radio je na organizacionom učvršćivanju odreda i omasovljavanju partijskih ćelija KPJ i aktiva SKOJ-a na oslobođenoj teritoriji.[2]

U jesen 1941. godine, posle prodora Italijana na slobodnu teritoriju Drvara, kao sekretar Okružnog komiteta SKOJ-a za Drvar radio je na konsolidaciji vojno-političkih prilika u novonastaloj situaciji. Organizovao je politički rad na terenu i aktivno vršio propagandu protiv saradnje sa italijanskim okupatorom, koja je dovodila do razbijanja ustaničkih redova. Tada je radio na formiranju Druge čete Drvarskog partizanskog bataljona i Prekajske čete Partizanskog bataljona „Budućnost” — koje su u to vreme bile jedne od najjačih partizanskih jedinica u drvarskom kraju.[2]

Januara 1942. godine na partijskoj konferenciji u Krnjeuši, kod Bosanskog Petrovca, odato mu je priznanje za uspešan rad s omladinom. Krajem januara 1942. godine, Oblasno partijsko rukovodstvo uputilo ga je kao iskusnog omladinskog i partijskog rukovodioca, na rad na područje Četvrtog krajiškog partizanskog odreda, gde se već u to vreme osećao jak uticaj neprijatelja usresređen na jačanje i pomaganje četničkog pokreta. Odmah po dolasku, Rajko je postao svestan situacije na terenu i odmah je počeo sa političkim radom. Održavao je sastanke, ubeđivao mase i tumačio im liniju KPJ. Na Oblasnoj partijskoj konferenciji, održanoj u februaru 1942. godine u Skender Vakufu, kao član Oblasnog komiteta SKOJ-a podneo je Referat „O radu s omladinom”. Nakon Konferencije, bio je postavljen za sekretara Okružnog komiteta KPJ i nastavio rad na sprovođenju zaključaka Konferencije.[2]

Grob narodnog heroja Rajka Bosnića u Drvaru

Krajem marta, Rajko se nalazio u selu Jošavka Gornja, kod Čelinca, gde se nalazio Štab Četvrtog krajiškog partizanskog odreda. Jedan od članova Štaba ovog odreda — Rade Radić, pripremio je i sa šezdesetak svojih istomišljenika, u noći između 31. marta i 1. aprila izveo četnički puč. On je za puč iskoristio pogodan trenutak, jer su 30. marta komandant i politički komesar Odreda — Danko Mitrov i Vojo Stupar, sa glavninom Odreda otišli u pravcu Teslića. Zajedno sa još 25 partizana, Rajko je bio ubijen od bivših saboraca. U toku iste noći četnici su zarobili teško ranjenog Mladena Stojanovića, koji se nalazio na lečenju u Donjoj Jošavci, a u toku iduće noći su ga ubili.[2][3]

Rajko Bosnić je još za života bio stekao veliki ugled među narodom, a posebno omladinom Bosanske krajine. Kada je u jesen 1942. godine, na oslobođenoj teritoriji u okolini Ključa, formirana prva omladinska radna brigada ona je ponela njegovo ime. Takođe, Rajkovo ime je u toku Narondooslobodilačkog rata nosio i Drvarski bataljon Petog krajiškog odreda.[2]

Danas ime Rajka Bosnića nosi Poljoprivredna škola sa domom učenika u Negotinu, čiji je nekada bio đak.[4] Takođe njegovo ime nosi i nekoliko ulica u Negotinu, Banja Luci i Krajišniku.

Učenici negotinske Poljoprivredne škole koja nosi ime Rajka Bosnića posetili su 1961. grob ovog narodnog heroja

Ukazom predsednika Federativne Narodne Republike Jugoslavije Josipa Broza Tita, 24. jula 1953. godine, proglašen je za narodnog heroja.[2][5]

Čitava porodica Rajka Bosnića učestvovala je u Narodnooslobodilačkom pokretu (NOP), a šestoro članova su bili partizanski borci. Jedan od njegove braće bio je Ljubo Bosnić (1924—1944), član Okružnog komiteta SKOJ-a za Drvar, koji je stradao tokom nemačkog desanta na Drvar, maja 1944. godine.[1]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g d Narodni heroji Jugoslavije (tom prvi) 1982, str. 103.
  2. ^ a b v g d đ Narodni heroji Jugoslavije (tom prvi) 1982, str. 104.
  3. ^ Bašić 1969.
  4. ^ Poljoprivredna škola sa domom učenika „Rajko Bosnić” Negotin
  5. ^ Vojna enciklopedija (tom šesti) 1973.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Рајко_Боснић&oldid=26988060”