Religija u Alžiru
_en_2011.JPG)
U Alžiru dominira muslimansko stanovništvo koje čini oko 99% ukupnog stanovništva.[1] Većina muslimana u Alžiru pridržava se sunizma, malikijskog mezheba, škole sudske prakse. U državi postoji oko 100.000 hrišćana, koji su uglavnom pripadnici protestantskog pentakostalnog pokreta. Prema popisu iz 2012. godine u državi postoji 2000 Jevreja, prema Stejt departmentu.
Prema popisu iz 2012. godine, islam je bio dominantna religija koju su činili 99,75% stanovništva, dok su hrišćani i jevreji činili 0,25% stanovništva.[2]
Islam[uredi | uredi izvor]
Islam, religija gotovo svih Alžiraca izuzetno utiče na svakodnevni život naroda. On pruža društvu svoj centralni socijalni i kulturni identitet i daje većini pojedinaca osnovna etička uverenja.[3]
Od Alžirskog rata za nezavisnost, režimi su nastojali da razviju islamsko arapsku socijalističku državu, kako bi ministarstvo delovalo u vezi religioznih pitanja. Režim koji je sproveo Huari Bumedijen dosledno je tražio u mnogo veći meri od svojih prethodnika, da se poveća islamska svet i smanji uticaj zapadnih zemalja, a prava nemuslimanskog stanovništva i dalje poštuju. Vlada pod predsednikom Bumedijenom sprovodila je sličnu politiku.[3]
Rana istorija[uredi | uredi izvor]
Pre naseljavanja Arapa u Alžiru, većina Berbera koji su živeli u planinskim predelima, usvojila je tradicionalnom berbersku mitologiju. Neki od njih primali su judaizam, a u obalnim predelima zemlje mnogo su prihvatili hrišćanstvo pod Rimljanima. Sveti Avgustin Hiponski je jedan od važnijih teologa u zapadnom hrišćanstvu, a rođen je u Suk Arasu, a predavao u Anabi, koju su tada nazivali Hipo. Početkom dolaska Arapa u Mageb u drugoj polovini 7. veka, doveo je do toga da islam postane dominantna religija na ovom području.[4]
Tokom 7. veka, muslimani su stigli i u sevenru Afriku, a do početka 8. veka, gotovo svi Berberi su bili islamizovani. Muslimani u Alžiru uglavnom su pripadnici sunizma, dok postoji i mali broj njih koji su pripadnici ibaditskog pokreta. Ne postoje značajna prisustva pripadnika šiitskog islama.[4]
Jedna od dominantnih karekteristika muslimana u severnoj Africi bila je kult svetih ljudi ili marabut. Verovali su da marabuti imaju božansku milost, što se ogledalo u njihovim navodnim sposobnostima da izvedu čuda. Prepoznati kao duhovni ljudi, marabuti su često imali veliki broj sledbenika na lokalnom i regionalnom nivou. Muslimani su verovali da se božanstvo barakat može naslediti ili da ga marabuti mogu preneti na njih, odnosno proglasiti ih svojim sledbenicima.[4]
Turuk, što znači put ili bratstvo bili su još jedan deo islama u Magrebu, tokom srednjeg veka. Svako bratstvo je imalo svoj propisan put do spasenja, sopstvene rituale, znakove, simbole i misterije. Bratstva su naročito preovladavala u ruralnim i planinskim predelima Alžira i drugim delovima severne Afrike. Njihovi lideri su često bili marabuti ili šeici. Sunitski muslimani su tada dominirali u urbanim predelima, bili tradicionalno obučeni i dosta religiozni, a sprovodili su verske i pravne poslove muslimanske zajednice.[4]
Islam i država Alžir[uredi | uredi izvor]
Jevreji i hrišćane, čije religije su priznate prema kuranu i koji su zbog svoje pismenosti nazivani narodom knjige, imali su dozvolu da nastave svoje živote i verski se opredele, sve doh ih muslimanske vlasti ne okarakterišu kao opasne. Plaćali su poreze, a nisu ni na kakav način ometali praksu islama.[5]
Ubrzo po dolasku francuske kolonijalne vlasti u Alžir, bilo je podsticanje tradicionalne muslimanske i alžirske kulture. Francuske ideje , za slobodne religije su se razlikovale od ideja muslimanskog stanivništva. Iz tog razloga islam je bio snažan element otpora prema Francuzima.[5]
Nakon nezavisnosti, alžirska Vlada uvela je državnu kontrolu verskih aktivnostu u cilju nacionalne konsolidacije i političke kontrole. Islam je postao državna religija u ustavu i religiji državnih lidera. Niti jedan zakon ne bi mogao biti donet ako bi on na neki način ugrozio islamsku veru ili njena uverenja. Državala je monopolizovala izgradnju džamija, a Ministarstvo verskih poslova kontrolisalo je oko 5000 javnih džamija do sredine osamdesetih godina 20. veka. Imame su obučavali, imenovali i plaćali ih. Ministarstvo verskih poslova je upravljalo verskom imovinom i islamskim školama, pružalo je versko obrazovanje i obuku, stvorilo posebne institucije za islamsko učenje.[5] I pored svih mera, veliki deo naroda nije bio zadovoljan. Godine 1964. pojavio se militanti islamski pokret Al Kiam i postao je prethodnica Islamskog fronta spasa. Al Kiam je pozvao na dominantnu ulogu islama u pravnom i političkom sistemu Alžira i suprostavio se onom što je zapadna praksa u društvenom i kulturnom životu Alžira.[5] To se pokazalo kao najteži izazov u državi, uz onaj kada je pokušato da se priključu socijalistička politika uz islamski nacionalni identitet. Novi lideri Alžira videli su islam i socijalizam kao kompatibilne i karakteristike alžirkse kulture i društva, dok je društvo videlo islam kao jedini karakteristiku i smatrali je nekompatibilnom sa socijalizmom.[6]
Huari Bumedijen je u velikoj meri kontrolisao militantni islamizam tokom svoje vladavine, iako je tokom sedamdesetih godina delovao po drugim imenom i sa novom organizacijom. Nakon smrti Bumedijena, Šadli Bendžedid postao je novi predsednik Alžira, 1979. godine. Čadliov režim je bio mnogo tolerantniji kod islamista. Ipak, politika arabizacije (upotreba arapskoh jezika u profesionalnim instutuacijama i povećanje arapskog obrazovanja) nije uspelo da se realizuje, Francuska je ostavila pečat u zemlji, a stanovništvo koje je znalo francuski jezik, lakše su nalazili posao.[5]
Verske manjine[uredi | uredi izvor]
Hrišćanstvo je stiglo u severnu Afriku za vreme rimske ere. Njegov uticaj je opao tokom invazija Arapa, ali je bio ojačan u narednom, vizantijskom periodu, a nakon toga je posteneno nestajao nakon arapskim invazija u 7. veku. U državi postoji mala pentekostalistička i evengelistička zajednica.[7]
Katolička crkva ponovo je uspostavljena nakon francuskog osvajanja, kada je stvorena alžirska biskupija 1838. godine. Prozelitizam muslimanskog stanivništva bio je strogo zabranjen. Nekoliko rimokatoličkih misija osnovanih u Alžiru bavilo se humanitarnim i pomoćnim radom. Osnovane su škole, radionice, bolnice i obuka za osoblje novih ustanova. Neki od misionara ovih orgnaizacija ostali su u zemlji i nakon nezavisnosti Alžira, radeći među i pomažući najsiromašnije stanovništvu. Počekom osamdesetih godina bilo je 45.000 katolika, a većina njih su bili stranci ili Alžirke koje su se udale za Francuze ili Italijane. Osim toga postojala je i protestantska zajednica. Vlada je usvojila politiku nepitanja o verskoj pripadnosti propisima i anketama, kako bi izbegla religiozne tenzije. Broj hrišćana tokom devedesetih godina nije poznat.[7]
Pripadnici bahai vere prvi put su popisani 1952. godine u Alžiru.[8] Iako je religija dostigla određeni rast i delovala organizovano 1967. godine, period nezavisnosti Alžira doveo je do toga da su pripadnici bahai vere islamizovani ili proterani, a ova religije je zabranjena u državi 1968. godine.[9] Međutim, Udruženja Volfam i Alfa koja se bave religijskim popisima, procenili su da je u Alžiru bilo od 3,300 i 3,800, 2005 odnosno 2010. godine.[10][11][12][8]
Jevrejska zajednica Alžira ima značajnu istoriju, a neki istoričari tvrde da su Jevreji nastanjivali ovo područje još za vreme Rimskog carstva. Većina današnjih Jevrea su potomci izbeglic aiz španskih progona u 15. veku. Pre alžirskog rata za nezavisnost, bilo ih je oko 140.000, a danas su gotovo svi napustili zemlju.
Dekreti iz 1870. godine imali su za cilj da asimiluju koloniste Alžira u Francusku, a Jevrejima je dato francusko državljanstvo, pa je većina njih otišla tamo.[7] Devedesetih godina 20. veka procenjivalo se da ih ima oko 1000. Iako se tokom arapsko-izraelskih ratova nije 1967. i 1973. godine nije dogodio nijedan incident, grupa mladića je uništila jednu sinangogu u Alžiru, početkom 1977. godine.[7]
Studija iz 2015. godine procenjuje da u Alžiru živi oko 380.00 hrišćanskih vernika koji imaju muslimansko poreklo, a većina njih su pripadnici evangelističke crkve.[13]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Africa: Algeria”. The World Factbook. Central Intelligence Agency. Arhivirano iz originala 07. 12. 2009. g. Pristupljeno 7. 12. 2009.
- ^ „Africa :: ALGERIA”. CIA The World Factbook. Arhivirano iz originala 30. 09. 2012. g. Pristupljeno 20. 09. 2018.
- ^ a b Deeb, Mary Jane. "Islam[mrtva veza]." Algeria (Country Study). Federal Research Division, Library of Congress; Helen Chapan Metz, ed. December 1993. This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
- ^ a b v g Deeb, Mary Jane. "Early History." Algeria (Country Study). Federal Research Division, Library of Congress; Helen Chapan Metz, ed. December 1993. This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
- ^ a b v g d Deeb, Mary Jane. "Islam and the Algerian State." Algeria (Country Study). Federal Research Division, Library of Congress; Helen Chapan Metz, ed. December 1993. This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
- ^ Hill, Jonathan N.C. (2006). „Identity and instability in postcolonial Algeria1”. The Journal of North African Studies. 11: 1—16. S2CID 143111584. doi:10.1080/13629380500409735.
- ^ a b v g Deeb, Mary Jane. "Religious minorities" Algeria (Country Study). Federal Research Division, Library of Congress; Helen Chapan Metz, ed. December 1993. This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
- ^ a b Hassall, Graham (c. 2000). „Bahá'í Communities by Country: Research Notes; Algeria”. Asia Pacific Bahá'í Studies: Bahá'í Communities by country. Bahá'í Online Library. Pristupljeno 23. 4. 2013.
- ^ Cameron, G.; Momen, W. (1996). A Basic Bahá'í Chronology. Oxford, UK: George Ronald. str. 309,316,330,373,380. ISBN 978-0-85398-404-7.
- ^ „Algeria religions”. Wolfram Alpha. Online. Wolfram Alpha (curated data). 13. March 2010. Pristupljeno 23. 4. 2013. Proverite vrednost paramet(a)ra za datum:
|date=(pomoć) - ^ „Most Baha'i Nations (2005)”. International > Regions > Northern Africa. The Association of Religion Data Archives. 2005. Arhivirano iz originala 14. 04. 2010. g. Pristupljeno 23. 4. 2013.
- ^ Taylor, Paul M. (2005). Freedom of religion: UN and European human rights law and practice. Cambridge University Press. str. 57. ISBN 978-0-521-85649-2.
- ^ Johnstone, Patrick; Miller, Duane Alexander (2015). „Believers in Christ from a Muslim Background: A Global Census”. IJRR. 11 (10): 1—19. Pristupljeno 30. 10. 2015.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Cameron, G.; Momen, W. (1996). A Basic Bahá'í Chronology. Oxford, UK: George Ronald. str. 309,316,330,373,380. ISBN 978-0-85398-404-7.
- Taylor, Paul M. (2005). Freedom of religion: UN and European human rights law and practice. Cambridge University Press. str. 57. ISBN 978-0-521-85649-2.
