Rudare (Leskovac)

Koordinate: 42° 57′ 08″ S; 21° 57′ 30″ I / 42.952333° S; 21.958333° I / 42.952333; 21.958333
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Za drugu upotrebu, pogledajte stranicu Rudare.

Rudare
Panorama sela
Administrativni podaci
DržavaSrbija
Upravni okrugJablanički
GradLeskovac
Stanovništvo
 — 2011.510
Geografske karakteristike
Koordinate42° 57′ 08″ S; 21° 57′ 30″ I / 42.952333° S; 21.958333° I / 42.952333; 21.958333
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina306 m
Rudare na karti Srbije
Rudare
Rudare
Rudare na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj016
Registarska oznakaLE

Rudare je naseljeno mesto grada Leskovca u Jablaničkom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 510 stanovnika (prema popisu iz 2002. bilo je 551 stanovnika).

Ovde se nalazi Manastir Rudare.

Etimologija[uredi | uredi izvor]

Naziv sela Rudare ukazuje na rudarsku delatnost koja je nekada postojala u ovom kraju. Postoji predanje da je na Rudarskoj čuki u blizini sela postojao rudokop po čemu je selo dobilo ime. Radivoje Maksimović zabeležio je „da se bakarna ruda eksploatisala u srednjem veku i kod Leskovca, gde u selu Rudaru i danas postoje stara bakarna troskovišta”.[1]

Položaj[uredi | uredi izvor]

Rudare je selo u Jablaničkom okrugu, a nalazi se na oko 4 kilometra južno od Leskovca na putu ka Vučju. Smešteno je na najnižoj terasi Rudarske čuke, a delom u aluvijalnoj ravnici reke Veternice. Od glavnog puta koji spaja Leskovac i Vučje udaljeno je između 200 i 300 metara.[2]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Pre dolaska Slovena na ova područja, na mestu gde se danas nalazi selo postojalo je veće vizantijsko naselje. Dokazi za to predstavljaju temelji današnje Rudarske crkve dugi 19 metara, a široki 9 metara, koji su nekada bili temelji vizantijske bazilike iz 6. veka, na kojima je kasnije podignuta pravoslavna crkva. Nemački putopisac Feliks Kanic, koji je u 19. veku obilazio ove krajeve, zabeležio je da je u blizini Rudarske crkve nekada postojala latinska varoš.[3] Meštani ovog sela su u prošlosti, obrađujući svoje posede, često nalazili delove grnčarije neobičnog oblika, kao i cigle koje su različitih dimenzija od današnjih.[4]

I Rudare je, kao i sva ostala sela u okolini, poturčeno dolaskom Osmanlija na ove prostore. Međutim, postojanje crkve koja datira najkasnije iz 17. veka, a možda i ranije, kao i nadgrobnih spomenika, stećaka i sarkofaga iz prve polovine 19. veka na groblju u blizini crkve, ukazuje na izvesnu samostalnost meštana sela. Prema nekim podacima, Rudare je, kao i susedno selo Veliko Trnjane, uspelo da očuva svoju samostalnost. Naime, tokom 19. veka izvesni Sulejman Skopljak pokušao je da nametne svoju vlast Rudaru i Velikom Trnjanu, ali su se sela oduprla tako što su poslala izaslanike u Carigrad koji su od Porte uspeli da dobiju potvrdu da su sela slobodna i da niko njima ne može gospodariti.[2]

  • Primeri stećaka i spomenika iz 19. veka

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Rudare živi 453 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,6 godina (41,7 kod muškaraca i 41,6 kod žena). U naselju ima 141 domaćinstvo, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,91.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija[5]
Godina Stanovnika
1948. 470
1953. 497
1961. 483
1971. 522
1981. 560
1991. 552 552
2002. 551 557
2011. 510
Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[6]
Srbi
  
 549 99,63%
Crnogorci
  
 2 0,36%
nepoznato
  
 0 0,0%


Stanovništvo prema polu i starosti[7]
m
ž
? 0
  
  
 1
80+ 4
  
  
 6
75—79 11
  
  
 20
70—74 17
  
  
 16
65—69 11
  
  
 14
60—64 18
  
  
 17
55—59 22
  
  
 11
50—54 22
  
  
 22
45—49 28
  
  
 29
40—44 12
  
  
 20
35—39 16
  
  
 11
30—34 17
  
  
 14
25—29 24
  
  
 18
20—24 21
  
  
 20
15—19 11
  
  
 15
10—14 6
  
  
 15
5—9 14
  
  
 13
0—4 16
  
  
 19
Prosek : 41,7 41,6
Domaćinstva
Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 70 80 92 113 137 137 141
Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek
Broj domaćinstava 10 32 21 25 19 22 9 3 0 0 3,91
Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol Ukupno Neoženjen/Neudata Oženjen/Udata Udovac/Udovica Razveden/Razvedena Nepoznato
Muški 234 50 172 9 3 0
Ženski 234 28 168 33 5 0
UKUPNO 468 78 340 42 8 0
Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija
Muški 125 28 0 0 52
Ženski 62 14 0 0 32
UKUPNO 187 42 0 0 84
Pol Proizvodnja i snabdevanje Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 5 7 7 2 11
Ženski 0 2 6 1 0
UKUPNO 5 9 13 3 11
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad
Muški 0 1 2 6 2
Ženski 0 0 1 2 2
UKUPNO 0 1 3 8 4
Pol Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 2 0 0 0
Ženski 0 0 0 2
UKUPNO 2 0 0 2

Galerija[uredi | uredi izvor]

Panorama sela
  • Istureno odeljenje OŠ “Nikola Skobaljić” iz Velikog Trnjana
    Istureno odeljenje OŠ “Nikola Skobaljić” iz Velikog Trnjana
  • Konak Rudarskog manastira
    Konak Rudarskog manastira
  • Zvonik manastira Rudare
    Zvonik manastira Rudare
  • Crkva Svete Petke
    Crkva Svete Petke

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Radivoje Maksimović, Naše rudarstvo i topioničarstvo
  2. ^ a b Jovan V. Jovanović, Leskovačko Porečje: antropogeografska i sociološka studija. Leskovac, Narodni muzej, 1972.
  3. ^ Feliks Kanic (1999). Srbija: zemlja i stanovništvo od rimskog doba do kraja XIX veka. BMG. ISBN 978-86-7330-093-1. 
  4. ^ „Vučje i mesta u okolini”. Arhivirano iz originala 25. 04. 2017. g. Pristupljeno 19. 04. 2016. 
  5. ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9. 
  6. ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9. 
  7. ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Rudare na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Рударе_(Лесковац)&oldid=26995296”