Sinbad Moreplovac

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Sinbad Moreplovac, crtež Majla Vinter (1914)

Sinbad Moreplovac (/ˈ s ɪ n b ӕ d / ; arap. سندباد البحري; pers. سُنباد بحری ili Sindbad) je izmišljeni mornar i junak ciklusa priča persijskog porekla. Opisano je da je poreklom iz Bagdada i da je rođen tokom ranog Abasidskog kalifata (8. i 9. vek nove ere). Tokom sedam putovanja po morima istočno od Afrike i južno od Azije, on ima fantastične avanture u magičnim carstvima, susrećući se sa čudovištima i svedočeći natprirodnim pojavama.

Na osnovu legende snimljeno je nekoliko desetina igranih, crtanih filmova, TV serija i drugih adaptacija.

Poreklo i izvori[uredi | uredi izvor]

Priče o Sinbadu su relativno kasni dodatak Hiljadu i jednoj noći – one se ne nalaze u najranijem rukopisu iz 14. veka, a pojavljuju se kao nezavisni ciklus u zbirkama iz 18. i 19. veka. Priča odražava trend arapskih i muslimanskih mornara koji istražuju svet u abasidskom carstvu. Priče prikazuju narodne i teme prisutne u delima tog vremena. Abasidska vladavina bila je poznata kao period velikog ekonomskog i društvenog rasta. Arapski i muslimanski trgovci bi tražili nove trgovačke rute i ljude sa kojima bi trgovali. Ovaj proces rasta se ogleda u pričama o Sinbadu. Priče o Sinbadu imaju različite teme. Kasniji izvori uključuju abasidska dela kao što su „Čuda stvorenog sveta“, koja odražavaju iskustva arapskih pomoraca iz 13. veka koji su hrabrili Indijski okean.[1]

Ciklus o Sinbadu smešten je u vreme vladavine abasidskog kalifa Haruna al-Rašida (786–809). Priče o Sinbadu su uključene u prvi evropski prevod Noći, Les mille et une nuits, contes arabes traduits en français, čije se englesko izdanje pojavilo 1711. kao The new Arabian winter nights entertainments[2] i kroz brojna izdanja tokom 18. veka.

Najranija zasebna publikacija Sinbadovih priča na engleskom koja se nalazi u Britanskoj biblioteci je adaptacija kao The Adventures of Houran Banow, etc. (Preuzeto iz Arapskih noći, treće i četvrto putovanje Sinbada Moreplovaca),[3] oko 1770.

Rano američko izdanje, Sedam putovanja Sinbada moreplovaca. I Priča o Aladinu; ili, Čudesna lampa, objavljena je u Filadelfiji 1794.[4] Početkom 19. veka usledila su mnoga popularna izdanja, uključujući izdanje u priručniku Tomasa Tega. Njen najpoznatiji potpuni prevod bio je možda kao priča 120 u 6. tomu prevoda knjige Hiljadu noći i noći ser Ričarda Bartona iz 1885. godine.[5][6][7]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Pinault 1998, str. 721–722.
  2. ^ The new Arabian winter nights entertainments. Containing one thousand and eleven stories, told by the Sultaness of the Indies, to divert the Sultan from performing a bloody vow he had made to marry a virgin lady every day, and have her beheaded next morning, to avenge himself for the adultery committed by his first Sultaness. The whole containing a better account of the customs, manners, and religions of the Indians, Persians, Turks, Tartarians, Chineses, and other eastern nations, than is to be met with in any English author hitherto set forth. Faithfully translated into English from the Arabick manuscript of Haly Ulugh Shaschin., London: John de Lachieur, 1711, Arhivirano iz originala 03. 07. 2020. g., Pristupljeno 29. 12. 2022 .
  3. ^ The Adventures of Houran Banow, etc. (Taken from the Arabian Nights, being the third and fourth voyages of Sinbad the Sailor.), London: Thornhill and Sheppard, 1770 [mrtva veza].
  4. ^ The seven voyages of Sinbad the sailor. And The story of Aladdin; or, The wonderful lamp, Philadelphia: Philadelphia, 1794 [mrtva veza]
  5. ^ Burton, Richard. „The Book of one thousand & one nights” (translation online). Woll amshram. Pristupljeno 17. 10. 2011. 
  6. ^ Marzolph, Ulrich; van Leeuwen, Richard (2004), The Arabian nights encyclopedia, 1, str. 506—8 .
  7. ^ Irwin, Robert (2004), The Arabian nights: a companion .

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Haddawy, Husain (1995). The Arabian Nights. 1. WW Norton. ISBN 978-0-393-31367-3. 
  • Pinault, D. (1998). „Sindbad”. Ur.: Meisami, Julie Scott; Starkey, Paul. Encyclopedia of Arabic Literature. 2. Taylor & Francis. str. 721—723. ISBN 9780415185721. 

Dodatna literatura[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Синбад_Морепловац&oldid=26518220”