Snajperska puška Dragunov
| Snajperska puška Dragunov | |
|---|---|
 Snajperska puška Dragunov, kalibar 7.62x54R | |
| Vrsta | Poluautomatska snajperska puška |
| Poreklo |  Sovjetski Savez |
| Upotreba | |
| Upotreba u | SSSR, Rusija i drugi |
| Bojno delovanje | Vijetnamski rat Kinesko-vijetnamski rat Kambodžansko-vijetnamski rat Sovjetski rat u Avganistanu Iračko-iranski rat Zalivski rat Rat za Nagorno-Karabah Raspad Jugoslavije Prvi čečenski rat Invazija Dagestana Drugi čečenski rat Rat u Gruziji (2008) Rat u Iraku Građanski rat u Siriji i brojni drugi sukobi |
| Proizvodnja | |
| Proizvođač | IŽMAŠ (od 2013. Kalašnjikov koncern) |
| Varijante | vidi Verzije |
| Specifikacije | |
| Masa | 4.30 kg |
| Dužina | 1.225 mm |
| Dužina cevi | 620m mm |
| Kalibar | 7,62x54R mm |
| Vrsta operacije | Pozajmica barutnih gasova |
| Način dejstva | Poluautomatski |
| Brzina paljbe | 30 met/min |
| Brzina zrna | 830 m/s |
| Maks. ef. domet | do 800 m |
| Magacin | 10 metaka |
| Nišan | Optički nišan PSO-1, noćne sprave 1PN51/1PN58 i podesivi mehanički nišani |
Snajperska puška Dragunov (rus. Снайперская Винтовка Драгунова), poznata i kao SVD ili samo Dragunov je sovjetska i ruska poluautomatska snajperska puška kalibra 7.62x54R.[1] Konstruisao ju je početkom 1960-ih Jevgenij Dragunov, iskusni konstruktor preciznog oružja, te je u njegovu čast i dobila ime.[2]
Snajperska puška Dragunov je u to vreme bila u samom vrhu snajperskog naoružanja, a i danas je jedna od najprepozatljivijih i narasprostanjenijih snajperskih pušaka na svetu.[3][4]
Razvoj[uredi | uredi izvor]
Krajem 1950-ih objavljen je konkurs za izradu poluautomatske snajperske puške za sovjetsku vojsku. Na konkursu je pobedio konstruktorski tim na čelu s konstruktorom Jevgenijem Dragunovim.[5] Oni su napravili pušku koja funkcioniše po principu pozajmice barutnih gasova i rotirajućeg zatvarača, a 1963. je uvedena u naoružanje vojske i nazvana je po imenu njenog konstruktora (Snaйperskaя Vintovka Dragunova). Specijalno za ovu snajpersku pušku bio je napravljen novi „snajperski” metak kalibra 7,62x54R sa zrnom od čeličnog jezgra, puška takođe može koristiti i običan pešadijski ili mitraljeski metak u tom kalibru ukoliko specijalan snajperski nije dostupan. Uporedo za Dragunov snajper su razvijene i nove optičke sprave, dnevni optički nišan PSO-1 koji je u to vreme predstavljao sam svetski vrh, a svojom jednostavnošću je uz minimalnu obuku omogućavao laganu upotrebu čak i neiskusnim strelcima.[6] Razvijene su i noćne optičke sprave 1PN51, a kasnije i 1PN58 kako bi strelcu omogućile dejstvo po mraku.[7]
Opis[uredi | uredi izvor]
Dragunov se pokazao vrlo dobro tokom Prvog rata u Avganistanu, Iračko-iranskog rata i u brojnim drugim sukobima širom sveta i predstavlja jedan od najtraženijih ratnih trofeja. Strani stručnjaci su pisali o snajperskoj pušci Dragunov: „Nema ništa nepotrebno, ništa komplikovano niti osetljivo za rukovanje. Sve što vam preostaje je – nišani i pali. U švajcarskom vojnom časopisu Schweizer Waffen-Magazin je 1989. objavljen članak posvećen ovom oružju.[2] U njemu je pisalo:
| „ | Sovjetska snajperska puška Dragunov za klasično rusku municiju kalibra 7,62x54R sa prstenastim obodom na dnu čaure ubraja se u retke kolekcionarske predmete na zapadu. Jednu od njih smo podvrgli praktičnoj proveri... Snajper Dragunov je vrlo dobro konstruisan. Uprkos tradicionalnim kanonima projektovanja preciznog oružja, bivši sportski strelac Dragunov svoju pušku je napravio kao lako oružje. Norme NATO-a za snajperske puške propisuju maksimalni efektivni domet od 600 jardi (548,6 m) u seriji od 10 hitaca – 15 in (38 cm). Sovjetska snajperska puška Dragunov s lakoćom nadilazi te zahteve. Trzaj je umeren, bez obzira na relativno krupan metak. Puške Dragunov poznate su po tome da pouzdano funkcionišu i u najsloženijim okruženjima bez potrebe za posebno pedantnim održavanjem. | ” |
U konstrukciji Dragunova koristi se isti rad automatike kao i kod automatske puške AK-47, ali s izmenjenim sistemom korišćenja energije gasova. Osim osnovnog optičkog nišana sa fiksnim povećanjem 4H na ovu pušku se mogu postaviti i noćni nišani. Na ranijim verzijama kundak i obloge bili su izrađeni od drva, dok je na savremenijim verzijama obloga izrađena od plastike, kundak može biti drven ili polimerski. Na puškama s oznakom SVD-S postoji poseban polimerski rukohvat i metalni preklopni kundak. Jedna od karakteristika snajperske puške Dragunov je što cev ima posebni dodatak za montiranje bajoneta. Snajperska puška Dragunov i njen optički nišan bez znatnih smetnji provereno funkcionišu na temperaturama od -50 °C do +50 °C.
Verzije[uredi | uredi izvor]
- SVD- osnovni model
- SVDS- model sa preklopnim kundakom, namenjen padobranskim trupama
- SVU- verzija u bulpap konfiguraciji
- SVDK- krupnokalibarska verzija Dragunova sa jačim metkom- 9,3×64mm i preklopnim kundakom
- TSV-1- malokalibarska verzija u kalibru .22 Long Rifle, namenjena za trening i obuku
- SVDM- uapređeni Dragunov sa Pikatini šinom i preklopnim kundakom za lakše nošenje
Zemlje korisnice[uredi | uredi izvor]
Rusija- zemlja porekla
Ukrajina
Kazahstan
Belorusija
Moldavija
Mongolija
Kina- kineska kompanija Norinco je proizvodila kopiju pod imenom Type 79, kasnije je razvijen novi model Type 85.[8]
Rumunija- proizvodila domaću verziju pod imenom „Puşcă Semiautomată cu Lunetă model 1974”, poznata i kao PSL.
Bugarska
Tadžikistan
Uzbekistan
Turkmenistan
Jermenija
Azerbejdžan
Gruzija
Iran- iranska fabrika naoružanja od 1980-ih proizvodi domaću kopiju Nakhjir 3. Iranska verzija je izvrsnog kvaliteta koji se ne razlikuje od originala.[9][10]
Turska- Žandarmerija Turske i specijalna jedinica policije koriste Dragunov
Irak- iračka firma Al Kadesija proizvodila domaću verziju baziranu na originalnom SVD-u i rumunskoj kopiji PSL
Sirija
Filipini- filipnska vojska koristila kinesku kopiju Tip 85. Rusija 2017 donirala određenu količinu tokom Opsade Maravija
Vijetnam- Dragunov se u vijetnamskoj vojsci koristi još od Vijetnamskog rata
Venecuela- 2007. godine kupila preko 1.000 komada
Severna Koreja
Indija- državna fabrika Ordnance Factories Board proizvodila Dragunov po licenci. Dragunov je glavna snajperska puška indijske armije.[8]
Mađarska
Češka
Slovačka
Poljska- modernizovana verzija Dragunova proizvedena pod oznakom SWD-M. Poljska verzija ima ojačanu cev i prednje nožice za obezbeđenje stabilnosti
Libija
Albanija
Avganistan
Finska- uvedena u naoružanje pod oznakom 7.62 TKIV Dragunov.[11]
Bolivija
Kirgistan
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Weapons corner: sniper rifles then and now”. Infantry Magazine. 2006.
- ^ a b „Dragunov sniper rifle completes 50 years in Russian military”. Pristupljeno 2. 6. 2013.
- ^ „Dragunov dot net - SVD rifles in use in Europe”. Arhivirano iz originala 11. 2. 2013. g. Pristupljeno 6. 2. 2013.
- ^ 7,62mm odstřelovačská puška vzor 63 Dragunov (modifikace) // RUČNÍ ZBRANĚ AČR. Ministerstvo obrany České republiky — AVIS. 2007. ISBN 978-80-7278-388-5. str. 30-33.
- ^ Opisanie SVD Arhivirano na sajtu Wayback Machine (18. februar 2010) na saйte OAO «NPO «Ižmaš».
- ^ Russian PSO-1 sniper scope
- ^ Pegler 2004, str. 283
- ^ a b 7.62 mm SNIPPING RIFLE. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (6. januar 2009) Retrieved on September 29, 2008.
- ^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 17. 7. 2011. g. Pristupljeno 17. 2. 2018.
- ^ Walter 2006, str. 100–101.
- ^ „The Finnish Defence Forces 7.62 TKIV Dragunov”. Arhivirano iz originala 28. 04. 2009. g. Pristupljeno 17. 02. 2018.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Walter, John (2006). Rifles of the World. Krause Publications. str. 100-101. ISBN 978-0-89689-241-5.
- Pegler, Martin (2004). Out of Nowhere: The History of the Military Sniper. Osprey Publishing. ISBN 978-1-84603-140-3.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Proizvedeno u SSSR-u: Snajperska puška Dragunov (TV Zvezda - Zvanični kanal)
- IZHMASH JSC official site: 7.62 mm Dragunov Sniper Rifle "SVD"
- IZHMASH JSC official site: 7.62 mm Dragunov Sniper Rifle with folding butt "SVDS"
- Dragunov.net Dragunov rifle information
- Designatedmarksman.net Romanian PSL and Iraqi Al Kadesiah rifle information Arhivirano na sajtu Wayback Machine (11. jul 2016)
- Buddy Hinton Collection
- SVD with 20-round magazine
- SVD field manual
- Technical data, instructional images and diagrams of the Dragunov sniper rifle (jezik: ruski)
- Video of operation na sajtu YouTube (jezik: japanski)
- Dragunov Variations: Military SVD, Izhmash Tiger, Chinese NDM-86
