Spomenik Dositeju Obradoviću

Spomenik Dositeju Obradoviću
Spomenik Dositeju Obradoviću
	Spomenik Dositeju Obradoviću
Opšte informacije
Mesto	Beograd
Opština	Stari grad
Država	Srbija
Vreme nastanka	1914.
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture
	beogradskonasledje.rs

Dositej (Dimitrije) Obradović (Čakovo, 1739, 1742. ili 1744 — Beograd, 28. mart 1811) je bio srpski književnik, prosvetitelj i reformator revolucionarnog perioda nacionalnog buđenja i preporoda.

Dositejevo nasleđe[uredi | uredi izvor]

U svojim mnogobrojnim spisima izložio je prosvetiteljske ideje 18. veka, a najbitnija filozofska, pedagoška, društveno-politička, kulturna i prosvetna pitanja tadašnjeg vremena prilagođavao je potrebama kulture i prosvete svog naroda. Među najznačajnijim Dositejevim spisima ističu se Pismo Haralampiju, u kojem obrazlaže svoje prosvetiteljske ideje: narodni jezik kao književni, štampanje knjiga građanskim pismom, važnost obrazovanja; zatim prva autobiografija u srpskoj književnosti Život i priključenija, potom Sovjeti zdravago razuma, Basne, Etika, Sobranije raznih naravoučitelnih veščej i druge. Na vest o Prvom srpskom ustanku stupio je u vezu s Karađorđem i došao u Srbiju 1807. godine da svojim znanjem pomogne ustrojstvu nove države. Delovao je kao diplomata, boreći se za srpske ustaničke oslobodilačke interese, osnivač je Velike škole^[1] 1808. godine – potonjeg Univerziteta i Bogoslovije 1810. godine, a kao član Praviteljstvujuščeg sovjeta bio je prvi ministar prosvete u Srbiji. Preminuo je u Beogradu 1811. godine i sahranjen u porti Saborne crkve^[2]^[3] .

Spomenik Dositeju Obradoviću danas se nalazi u Akademskom parku^[4] , zajedno sa spomenicima istaknutim srpskim naučnicima Josifu Pančiću i Jovanu Cvijiću, u neposrednom okruženju fakultetskih zdanja Beogradskog univerziteta.

Spomenik Dositeju Obradoviću[uredi | uredi izvor]

Spomenik je podignut zalaganjem Jovana Skerlića, najvećeg poštovaoca Dositeja Obradovića krajem 19. i početkom 20. veka, i Srpske književne zadruge^[5] . Ideja o podizanju spomenika javila se sredinom 19. veka, a ponovo je postala aktuelna 1909. godine, kada su pokrenute aktivnosti povodom obeležavanja stogodišnjice Dositejeve smrti 1911. Tim povodom, oformljen je Odbor za proslavu na čelu sa Stojanom Novakovićem i Jovanom Skerlićem, koji je, pored niza svečanosti, planirao da se u Beogradu podigne spomenik ovoj znamenitoj ličnosti. Poduhvat je podržala Beogradska opština, koja je prikupila deo finansijskih sredstava i raspisala konkurs za podizanje spomenika velikom srpskom prosvetitelju na kojem su pravo učešća imali svi jugoslovenski umetnici. Odbor za proslavu odredio je uslove javnog konkursa, prema kojima je spomenik trebalo da predstavlja Dositejevu figuru u punoj veličini. Konkursnu komisiju činili su: Ljuba Davidović, predsednik Beogradske opštine, Bogdan Popović, Andra Stevanović i Bogdan Gavrilović, profesori Univerziteta, Vladimir R. Petković, pomoćnik direktora Narodnog muzeja^[6] , i Leger, šef opštinskih građevinara. Na konkurs se odazvalo dvanaest umetnika čiji su prispeli modeli bili izloženi u osnovnoj školi kod Saborne crkve(danas Osnovna škola „Kralj Petar Prvi“). Komisija je za tri prvonagrađena rada izabrala modele Rudolfa Valdeca, Tome Rosandića i Simeona Roksandića^[7] , a za najbolji je proglasila rad Rudolfa Valdeca, kome je bila i poverena izrada spomenika. U tekstu povodom izlaganja modela prispelih na konkurs, u časopisu Nova iskra, o Valdecovom projektu se kaže: „Dositej je zamišljen kao putnik, koga neka natprirodna sila, što se probudila u njemu, smelo pokreće napred. Oči su mu upravljene uzvišenoj meti, kojoj trebaju da ga odnesu njegove noge. Knjige pod pazuhom i pero u ruci ukazuju na plemenitu misiju njegovu. Oseća se, da put, koji on pred sobom krči, vodi slavi i večnosti“.

Iako je prvobitno planirano da spomenik bude svečano otkriven 1. septembra 1911. godine, usled odabira lokacije za njegovo postavljanje, ovaj događaj se odigrao tri godine kasnije. Odbor za proslavu je u svom proglasu navodio da će on biti postavljen „na jednom od najlepših mesta u Beogradu“. Jedan predlog je bio da spomenik bude podignut „na preuređenim Terazijama“, drugi na skveru u Makedonskoj ulici, međutim, ove ideje su ubrzo odbačene. Spomenik je svečano otkriven 27. maja (9. juna po novom) 1914. godine^[8] na skveru ispred hotela „Srpska kruna“ (danas Biblioteka grada Beograda^[9]), kao pandan spomeniku Karađorđu, otkrivenom godinu dana ranije na kraju glavne kalemegdanske aleje, duž koje su bile postavljene biste mnogih znamenitih Srba. Na taj način je Dositej doveden u direktnu vezu sa vođom Prvog srpskog ustanka. Skulptura je postavljena na visokom pravougaonom postamentu, na čijoj je prednjoj strani isklesana posveta „Dositeju Obradoviću zahvalni srpski narod“, a na zadnjoj piščev moto preuzet iz Pisma Haralampiju^[10] : „Ja ću pisati za um, za srce i za naravi človečke, za braću Srblje kojega su god oni zakona i vere“. Bronzana figura Dositeja Obradovića prikazuje prvog srpskog prosvetitelja kao „heroja pera, koji putuje svetom u potrazi za znanjem“. Dositej je predstavljen u pokretu, sa šeširom, knjigama i štapom u ruci, dok su na donjem delu postamenta ispisane njegove reči: „Iduć’ uči, u vekove gleda!“.

Sve do kraja treće decenije 20. veka, spomenik se nalazio na prvobitnoj lokaciji, na skveru ispred hotela „Srpska kruna“, kada je, prilikom formiranja Akademskog parka na mestu nekadašnje Velike pijace, premešten u ovaj park kao pandan spomeniku posvećenom velikom srpskom naučniku Josifu Pančiću. Spomenik Dositeju Obradoviću jedno je od najznačajnijih dela izvedeno u punoj plastici i najistaknutiji javni spomenik u okviru stvaralačkog opusa Rudolfa Valdeca. Predstavlja redak primer javnog spomenika u našoj sredini s početka 20. veka posvećen istaknutoj ličnosti iz nacionalne istorije izveden u vidu cele figure. Podizanjem ovog spomenika u prestonici srpski narod se odužio ovom velikom i istaknutom prosvetitelju. Spomenik Dositeju Obradoviću proglašen je za spomenik kulture 1967. godine (Rešenje Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda br. 1031/1 od 20. 12. 1967).

Rudolf Valdec^[11] (Krapina, 8. mart 1872. – Zagreb, 1. februar 1929) značajan je predstavnik hrvatskog vajarstva na prelazu iz 19. u 20. vek. Umetničko obrazovanje je započeo u Obrtnoj školi u Zagrebu, a nastavio u Beču i Minhenu. Zajedno sa Belom Čikošem Sesijom i drugim hrvatskim umetnicima bio je utemeljivač Akademije likovnih umetnosti u Zagrebu, gde je tokom svoje umetničke karijere bio profesor. Najbolja ostvarenja dao je u oblasti portreta i medaljarstva (Štrosmajer, F. Rački, I. Mažuranić i dr.). Izveo je brojne javne i nadgrobne spomenike (F. Račkog i S. Miletića u Zagrebu, S. Kranjčevića u Sarajevu, D. Obradovića u Beogradu, P. Karađorđevića u Zrenjaninu i Bijeljini itd.), a njegovi radovi iz oblasti arhitektonske plastike nalaze se na pojedinim zdanjima u Zagrebu.

Reference[uredi | uredi izvor]

^ M.Gordić, Velika škola 1808-1813. godine, Beograd 2004.
^ Beogradsko nasleđe, publikacije, 9.10.2013. http://beogradskonasledje.rs/wp-content/uploads/2012/06/Saborna_crkva.pdf
^ B.Vujović, Saborna crkva u Beogradu, GGB, knj.XXX, Beograd 1983, 95.
^ S.G.Bogunović, Studentski trg, Arhitektonska enciklopedija Beograda XIX i XX veka, Arhitektura (I), Beograd 2005, 400.
^ Srpska književna zadruga, 9.10.2013. http://www.srpskaknjizevnazadruga.com/115godina.php?stranica=1 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (5. novembar 2011)
^ Beogradsko nasleđe, katalog nepokretnih kulturnih dobara, Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda 9.10.2013. http://www.srpskaknjizevnazadruga.com/115godina.php?stranica=1 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (5. novembar 2011)
^ M.B.Protić, Umetnost na tlu Jugoslavije, skulptura XX veka, Beograd, Zagreb, Mostar 1982.
^ "Politika", 28. maj 1914. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (7. mart 2016), str. 2-3. digitalna.nb.rs (pristupljeno 17.10.2015.)
^ Biblioteka grada Beograda, http://www.bgb.org.rs/, pristupljeno 10.10.2013. godine
^ M. Timotijević, Heroj pera kao putnik: tipološka geneza javnih nacionalnih spomenika i Valdecova skulptura Dositeja Obradovića, Nasleđe, III, Beograd, 2001, 46.
^ Antica Pavlović, Javni spomenici na području grada Beograda, Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, Beograd 1962

Izvori i literatura[uredi | uredi izvor]

Dokumentacija ZZSKGB – Dosije spomenika kulture.
M. Timotijević, Heroj pera kao putnik: tipološka geneza javnih nacionalnih spomenika i Valdecova skulptura Dositeja Obradovića, Nasleđe, III, Beograd, 2001, 39–56.
S.Mihajlov, Spomenik Dositeju Obradoviću, katalog spomenika kulture, Beograd 2011.
http://beogradskonasledje.rs/kd/zavod/stari_grad/spomenik_dositeju_obradovicu.html
http://beogradskonasledje.rs/wp-content/uploads/2012/06/k4/dositej.pdf

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] M.Gordić, Velika škola 1808-1813. godine, Beograd 2004.

[2] Beogradsko nasleđe, publikacije, 9.10.2013. http://beogradskonasledje.rs/wp-content/uploads/2012/06/Saborna_crkva.pdf

[3] B.Vujović, Saborna crkva u Beogradu, GGB, knj.XXX, Beograd 1983, 95.

[4] S.G.Bogunović, Studentski trg, Arhitektonska enciklopedija Beograda XIX i XX veka, Arhitektura (I), Beograd 2005, 400.

[5] Srpska književna zadruga, 9.10.2013. http://www.srpskaknjizevnazadruga.com/115godina.php?stranica=1 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (5. novembar 2011)

[6] Beogradsko nasleđe, katalog nepokretnih kulturnih dobara, Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda 9.10.2013. http://www.srpskaknjizevnazadruga.com/115godina.php?stranica=1 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (5. novembar 2011)

[7] M.B.Protić, Umetnost na tlu Jugoslavije, skulptura XX veka, Beograd, Zagreb, Mostar 1982.

[8] "Politika", 28. maj 1914. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (7. mart 2016), str. 2-3. digitalna.nb.rs (pristupljeno 17.10.2015.)

[9] Biblioteka grada Beograda, http://www.bgb.org.rs/, pristupljeno 10.10.2013. godine

[10] M. Timotijević, Heroj pera kao putnik: tipološka geneza javnih nacionalnih spomenika i Valdecova skulptura Dositeja Obradovića, Nasleđe, III, Beograd, 2001, 46.

[11] Antica Pavlović, Javni spomenici na području grada Beograda, Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, Beograd 1962

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

p r u Nepokretna kulturna dobra u gradu Beogradu
Barajevo	Kuća porodice Jeftić Crkva brvnara u Vraniću Zgrada škole u Vraniću Nadgrobni spomenik Milisava Čamdžije Stara škola, Boždarevac Stara mehana u Barajevu Kuća porodice Stevanović Crkva Svetog arhanđela Mihaila u Beljini Crkva Svete Trojice u Baćevcu
Voždovac	Rodna kuća vojvode Stepe Stepanovića u Kumodražu Stara kuća porodice Živković Mitrovićev dom na Avali Banjički logor Spomenik Neznanom junaku na Avali Hotel „Avala“ u Beogradu Crkva Svete Trojice u Ripnju
Vračar	Kuća vojvode Petra Bojovića Zgrada Treće beogradske gimnazije Zgrada Državne hemijske laboratorije u Beogradu Dom braće Krstić Kuća braće Nikolić Socijalistički narodni dom Kafana „Tri lista duvana“ Kuća vajara Đorđa Jovanovića Dom Društva za ulepšavanje Vračara Vozarev krst Muzička škola „Stanković“ Genčićeva kuća Spomenik Vasi Pelagiću Narodna biblioteka Srbije Kuća arhitekte Milana Zlokovića Kuća arhitekte Momira Korunovića Kuća Popovića Kuća Bogdana Gavrilovića Dom Udruženja novinara Srbije Kuća Mihaila Popovića Kuća Flašar u Beogradu Kuća pukovnika Elezovića u Beogradu Zgrada Tehničkog fakulteta u Beogradu Dom Udruženja jugoslovenskih inženjera i arhitekata u Beogradu Spomenik Karađorđu u Beogradu Zgrada auto servisa „Fiat” u Beogradu Kuća Josifa Šojata u Beogradu Kuća Petronijevića
Grocka	Rimska grobnica u Brestoviku Rimska grobnica na lokalitetu Dubočaj Rančićeva kuća Mitrovićeva kuća Karapešićeva kuća Vlajkovićeva kuća Cincarska kuća u Grockoj Teomirovićeva kuća Panićeva kuća Topalovićeva kuća Popovićeva kuća Smiljanićeva kuća Markovićeva kuća Božićeva kuća u Grockoj Manastir Rajinovac Spomenik i spomen kosturnica u Ritopeku
Zvezdara	Spomenik Vuku Karadžiću Novo groblje (Beograd) Astronomska opservatorija u Beogradu Crkva Sv. Nikole u Višnjici Hram Pokrova Presvete Bogorodice u Beogradu Studentski dom kralj Aleksandar I u Beogradu Crkva Svetog Antuna Padovanskog u Beogradu
Zemun	Zemunska tvrđava Nikolajevska crkva u Zemunu Kuća porodice Karamata Kuća u kojoj se rodio Dimitrije Davidović Kuća Afrodite Bialo Kuća sa sunčanim satom Crkva Sv. Trojice u Zemunu Kuća u Ul. Glavnoj 7 Špirtina kuća Magistrat u Zemunu Zgrada carinarnice u Zemunu Markovićeva kuća u Grockoj Ičkova kuća Kontumacka kapela Svetih arhanđela Mihaila i Gavrila Kontumacka kapela Svetog Roka Livnica Pantelić Kuća Burovca na Gardošu Crkva Sv. Dimitrija (Hariševa kapela) Crkva Svetih Arhanđela Mihaila i Gavrila u Batajnici Bogorodičina crkva (Zemun) Dom srpske pravoslavne crkvene opštine Zemun Zemunsko groblje na Gardošu Zemunska gimnazija Kuća inženjera Pavla Horvata Kuća dr Save Nedeljkovića Srpska škola u Gornjoj varoši u Zemunu Zemunska pošta Evangelistička crkva (Zemun) Zgrada komande vazduhoplovstva Zgrada Dečjeg doma kraljice Marije Osnovna škola Kraljica Marija Binderova kuća u Zemunu Stara kapetanija u Zemunu Zgrada Vodne zajednice u Zemunu Stara zgrada Poljoprivrednog fakulteta u Zemunu Srpska škola u Batajnici Crkva Uznesenja Blažene djevice Marije
Lazarevac	Spomen crkva u Lazarevcu Spomenik knezu Stanoju Nadgrobni spomenik knezu Aksentiju Miladinoviću Čaršijska kuća porodice Vasić Kuća porodice Dimitrijević Kuća porodice Đurđić Kuća porodice Miletić Kuća porodice Perlić Kuća porodice Krdžalić Crkva Svetog Velikomučenika Dimitrija
Mladenovac	Manastir Pavlovac Spomenik despotu Stefanu Lazareviću (Crkvine) Spomen česma „Crkvenac“ Spomenik palim ratnicima 1912—1918. Kuća porodice Badžak Crkva Svetih apostola Petra i Pavla u Jagnjilu sa sobrašicama
Novi Beograd	Staro sajmište Muzej savremene umetnosti Crkva Svetog Georgija u Bežaniji Palata Srbije Hangar Starog aerodroma Zgrada Stare osnovne škole u Bežaniji Sava centar Zapadna kapija Beograda
Obrenovac	Kuća u selu Draževcu Kuća u kojoj se rodio narodni heroj Vlada Aksentijević Crkva brvnara u Orašcu Stara mehana u Ušću Mehana Uzun Mirka Apostolovića Stara Osnovna škola Dom porodice Mihajlović Crkva u Obrenovcu Stara varoška kuća Spomenik streljanim taocima Stara zadružna kuća Rankovića Manastir Grabovac Crkva Svetog Vaznesenja u Drenu Crkva Pokrova Presvete Bogorodice u Bariču Sokolski dom (Obrenovac)
Palilula	Memorijalni muzej Nadežde i Rastka Petrovića Crkva Svetog Marka u Beogradu Univerzitetska biblioteka „Svetozar Marković“ Zgrada Arhiva Srbije Groblje oslobodilaca Beograda Poslovno-stambena zgrada Petra Jankovića Hotel „Metropol“ Kuća Milutina Milankovića Crkva Svetog cara Konstantina i carice Jelene u Ovči Zgrada Seizmološkog zavoda Zgrada Pravnog fakulteta u Beogradu Palata Glavne pošte Zgrada Vojnogeografskog instituta u Beogradu Kuća Nevene Zaborski u Beogradu Vila Prendić u Beogradu Stara mehana u Velikom Selu
Rakovica	Manastir Rakovica
Savski venac	Konak kneza Miloša u Topčideru Topčiderska crkva (Crkva Sv. Apostola Petra i Pavla) Crkveni konak u Topčideru Amam kneza Miloša Muzej Tome Rosandića Manakova kuća Porodična kuća Nikole Nestorovića Skulptura „Žetelica“ Muzej 4. jula Ilegalna štamparija CK KPJ na Banjičkom vencu Obelisk u Topčiderskom parku Spomenik Arčibaldu Rajsu Doktorova kula u Beogradu Zgrada Oficirske zadruge Vaznesenjska crkva Kuća porodice Veljković Kuća Branislava Nušića Zgrada prve srpske opservatorije Zaostavština Dragomira Glišića Kuća porodice Popović-Predić Abadžijske kuće Beogradska nadbiskupija Železnička stanica Beograd–Glavna Kuća dr Arčibalda Rajsa Kuća Isidore Sekulić Kuća porodice Najdanović Zgrada Oficirskog doma Stara zgrada Generalštaba Zgrada „Manježa“ Kuća dr Aleksandra Belića Dom sirote dece Parni mlin u Beogradu Krst sa Male pijace Hotel „Bristol“ Vojna bolnica na Vračaru Zgrada državne štamparije Univerzitetska dečja klinika Kasarna 7. puka Kuća kralja Petra I Karađorđevića Kuća Vukićevića Vučina kuća na Savi Kuća Dragoljuba Gošića Palata Ministarstva finansija Kraljevine Jugoslavije Vila Dušana Tomića Vila Olge Mos Palata Ministarstva šuma i ruda i Ministarstva poljoprivrede i voda Zgrade Generalštaba vojske Srbije i Crne Gore i Ministarstva odbrane Manastir Vavedenje Presvete Bogorodice u Beogradu Crkva Svetog arhangela Gavrila u Beogradu Zgrada Sokolskog doma „Matica“ Zgrada Arhiva Jugoslavije Kuća trgovca Dušana Lazića u Beogradu Vila Stevke Milićević u Beogradu Zgrada Ministarstva saobraćaja u Beogradu Hala 1 Beogradskog sajma Dvorski kompleks na Dedinju u Beogradu Fabrika hartije Milana Vape Vila Rajh u Beogradu Zgrada Socijalnog osiguranja u Beogradu Vila Lazića i Mitrovića u Beogradu Vila glumice Marice Popović u Beogradu Zgrada Ministarstva socijalne politike i narodnog zdravlja u Beogradu Kuća arhitekte Jovana Ilkića u Beogradu Dom Radničke komore u Beogradu Vila Šterić u Beogradu
Sopot	Crkva Sv. Nikole u Sibnici Sopotski han Stara kuća porodice Žujović Han Radosavljevića Han Pantića Osnovna škola u Malom Popoviću Manastir Kastaljan Nadgrobni spomenik vojvodi Pavlu Cukiću Stara kuća porodice Žmurić Crkva Svetog Marka u Stojniku
Stari grad	Dositejev licej Konak kneginje Ljubice Beogradska tvrđava Božićeva kuća Terazijska česma Turbe Šeih Mustafe Kafana "?" Spomenik knezu Mihailu Kapetan Mišino zdanje Bajrakli džamija u Beogradu Kuća slikara Đorđa Krstića Dom Jevrema Grujića Zgrada zadužbine Nikole Spasića Dom Jovana Cvijića Krsmanovićeva kuća na Terazijama Prva varoška bolnica Zgrada Uprave fondova u Beogradu Zgrada Realke u Beogradu Spomenik zahvalnosti Francuskoj Čukur česma Stara kuća na Varoš kapiji Zgrada Ministarstva pravde Zgrada Smederevske banke Zgrada Narodne banke Srbije u Ulici kralja Petra Osnovna škola Kralj Petar Prvi Dorćolska osnovna škola Palilulska osnovna škola Kuća Jovana Smederevca Građanske kuće u Ul. Knez Mihailovoj br. 46, 48 i 50 Dom Mike Alasa Zgrada Beogradske zadruge Zgrada Ministarstva prosvete Zgrada trgovca Stamenkovića Robni magazin Spomenik Dositeju Obradoviću Spomenik Josifu Pančiću Saborna crkva u Beogradu Palata „Anker“ Palata „Atina“ Zgrada stare telefonske centrale Zgrada hotela „Moskva“ Dom porodice Pavlović Umetnički paviljon „Cvijeta Zuzorić“ Kuća Branislava Kojića Igumanova palata Zgrada „Srpska kruna“ Zgrada u Ul. Kralja Milana 1 Zgrada u Ul. Kralja Milana 3 Zgrada Narodnog pozorišta u Beogradu Crkva Aleksandra Nevskog Dom Svetog Save Kuća Stevana Mokranjca u Beogradu Zgrada Beogradske opštine Zgrada Starog dvora Zgrada Novog dvora Grobnica narodnih heroja na Kalemegdanu Hotel „Nacional” Zgrada umetničke škole Zgrada Narodne skupštine Palata „Albanija“ Kuća Nikole Pašića Bioskop „Balkan“ Kuća Filipa Filipovića Kuća Nikole Predića Zanatski dom Dom vojske u Beogradu Zgrada Patrijaršije Zgrada PRIZAD-a (TANJUG) Zgrada Prometne banke Kuća Bete i Riste Vukanovića Kuća Jovana Skerlića Kuća porodice Ribar Kuća Milana Piroćanca Zgrada Velike škole Zgrada Kolarčevog narodnog univerzizeta Etnografski muzej Kuća Laze Pačua Zgrada Agrarne banke Kuća dr Stanoja Stanojevića Dom društva Crvenog krsta Atelje Uroša Predića Kuća u Ul. Cara Dušana 10 Kuća Stevana Kaćanskog Spomenik Moši Pijade Kuća Dimitrija Krsmanovića Kuća vajara Dragomira Arambašića Kafana „Ruski car“ Zgrada Ekonomske škole Zgrada Prve beogradske gimnazije Spomenik Pobedniku Kuća Miladina Pećinara Palata SANU Zgrada Druge ženske gimnazije (Škola „Nikola Tesla“) Zgrada Trgovačke akademije Fotografski atelje Milana Jovanovića Kuća porodice Hristić-Mijušković Kuća Milana A. Pavlovića Moderna garaža u Beogradu Hotel „Mažestik“ Kuća Leone Panajot Kuća Mihaila Đurića Kuća porodice Milovanović Kuća Radisava Jovanovića Zgrada Društva svetog Save Kuća Dimitrija Živadinovića Kuća Andre Đorđevića Parno kupatilo braće Krsmanović Kuća Zdravka Đurića Zgrada Ljubomira Miladinovića Kuća trgovca Crvenčanina Zgrada Josifa Šojata Kuća Milorada Pavlovića Zgrada Jakova Čelebonovića Spomen dom vajara Radete Stankovića Botanička bašta Jevremovac Zgrada Ministarstva pošta Kompleks radničkih stanova Palata penzionog fonda Zgrada Aero kluba Dom vračarske štedionice u Beogradu Zgrada Penzionog fonda Beočinske fabrike cementa u Beogradu Kuća izdavača i knjižara Gece Kona u Beogradu Dom sindikata (Beograd) Bitef teatar Beogradska sinagoga Kuća knjižara Marka Markovića Termoelektrana „Snaga i svetlost“ Zgrada Klasne lutrije u Beogradu Hotel „Prag” u Beogradu Umetnička livnica „Plastika“ u Beogradu Spomenik vojvodi Vuku Kuća građevinara Karla Knola u Beogradu Zgrada sa slikarskim ateljeima i galerijom Salona Muzeja savremene umetnosti u Beogradu Dom Saveza nabavljačkih zadruga državnih službenika u Beogradu Spomenik Vasi Čarapiću u Beogradu Zgrada predstavništva Prvog dunavskog parobrodarskog društva u Beogradu Zgrada „Progresa” u Beogradu Zgrada Doma štampe Zgrada Hempro Zgrada Službe društvenog knjigovodstva Jugoslavije
Surčin	Crkva Sv. Paraskeve u Boljevcima Crkva Svetog Vaznesenja u Jakovu Crkva Sv. Nikole u Dobanovcima Manastir Fenek Crkva Svetog Arhanđela Gavrila u Progaru Stara porodična kuća Aćimovića Crkva Svete Petke u Surčinu Crkva Svetog Save u Bečmenu Crkva Svetog Jovana Preteče u Petrovčiću Muzej vazduhoplovstva u Beogradu Crkva Svetog velikomučenika Georgija u Ugrinovcima
Čukarica	Zgrada škole u Žarkovu Osnovna škola „Ljuba Nenadović“ Crkva Svetog Nikole u Ostružnici Janićevi dućani u Ostružnici Janićeva kafana u Ostružnici Zgrada u Ul. Turgenjevljevoj 1 Fabrika šećera Zgrada Kovnice novca Crkva Rođenja Bogorodice sa Boračkim grobljem