Spomenik revolucije naroda Moslavine
Spomenik revolucije naroda Moslavine je monumentalan spomenik kod mesta Podgarić u Moslavini, rad vajara Dušana Džamonje. Visok je 10, a širok 20 metara.
Istorijska pozadina[uredi | uredi izvor]
Moslavačka Gora je tokom Narodnooslobodilačkog rata bila ustanička i partizanska baza Moslavine i šireg područja sve do Zagreba. U blizini sela Podgarić je 1942. godine bila osnovana partizanska bolnica „Stara konspiracija”. S vremenom je Podgarić postao centar ustanka, te je u njemu boravilo Poverenstvo Centralnog komiteta Komunističke partije Hrvatske za severnu Hrvatsku. Uz selo su bile podignute bolnice i radionice, a u samom mestu organizovani su razni kursevi i održavale se pozorišne predstave.[1]
Rad na spomeniku[uredi | uredi izvor]
Dušan Džamonja dobio je 1965. godine narudžbu za dizajniranje spomenika revolucije kod malog mesta Podgarić. To je za njega bila nova tema, jer se do tada uglavnom bavio spomenicima posvećenim žrtvama fašizma. Džamonja je napravio gomilu skica za ovaj spomenik, od kojih su mu neke poslužile za kasnija spomenička ostvarenja. Džamonja je zamislio spomenik kao arhitektonski projekat skulpture čiji su volumeni od betona stavljeni u takav odnos kako bi do izražaja došla dinamika kretanja masa.[2] Spomenik je završen 1967. godine, a svečano ga je otvorio predsednik SFRJ, Josip Broz Tito, 7. septembra.
Na prilazu do spomenika nalazi se spomen-kosturnica u kojoj su sahranjeni posmrtni ostaci oko 1000 poginulih i umrlih boraca u partizanskim bolnicama s tog područja.[3]
Dizajn spomenika[uredi | uredi izvor]
Ovaj spomenik je jedan od primera apstraktne plastike, koja predstavlja stilizovana krila slobode i pobede. Krila na spomeniku su horizontalno položeni rebrasti krakovi, od kojih su dva na jednom, a tri na drugom krilu. Telo spomenika spojeno je sa tlom preko kvadratne baze, što simbolizuje penetraciju u prostor, odnosno crpljenje energije iz same Zemlje.[4] Sačasti amblem, sastavljen od uglatih komada svetlog aluminijuma simbolizije život, što u konačnici obedinjuje spomenik u simbol pobede života nad smrću i porazom.[2]
Galerija[uredi | uredi izvor]
|
Ovaj članak je deo članka o Spomenicima posvećenim Narodnooslobodilačkoj borbi 1941—1945.
|
-
Pogled na spomenik -
Detalj sa stražnje strane -
Spomen-ploča na kosturnici
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Revolucionarno kiparstvo - ovde je metak ludovao Arhivirano na sajtu Wayback Machine (3. decembar 2013), Pionirov glasnik
- ^ a b Argan, Džulio Karlo. Džamonja. „Mladost“, Zagreb 1981. godina, 61.-62. str.
- ^ Rušenje antifašističkih spomenika u Hrvatskoj 1990-2000. „SABARH“, Zagreb 2002. godina, 21. str.
- ^ Revolucionarno kiparstvo. „Spektar“, Zagreb 1977. godina, 16. str.
