Srbi u Argentini
 | |||||||||
| |||||||||
| Ukupna populacija | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| nepoznato 30.000 – 70.000 sa prostora Crne Gore[1] | |||||||||
| Regioni sa značajnom populacijom | |||||||||
| uglavnom provincije Buenos Ajres, Čako, Santa Fe i grad Buenos Ajres | |||||||||
| Jezici | |||||||||
| španski i srpski | |||||||||
| Religija | |||||||||
| katolicizam i pravoslavlje | |||||||||
| Srodne etničke grupe | |||||||||
| Srpska dijaspora | |||||||||
| Ovaj članak je deo serije o Srbima |
| Srbi |
|---|
 |
Srbi u Argentini su građani Argentine srpskog porekla ili ljudi rođeni u Srbiji koji žive i rade u Argentini.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Na teritoriji Republike Argentine danas živi oko 30.000 ljudi srpskog porekla, većim delom sa prostora današnje Crne Gore i Hrvatske, a manjim delom iz Srbije i Bosne i Hercegovine. Premda istog porekla kao i severnoamerička, argentinska emigracija je razvila specifičan i kompleksan društveni i kulturni karakter. Ipak, za razliku od severnoameričkih dijaspora, o kojima su napisane mnoge studije, o emigraciji u Argentini ne postoji nijedno istraživanje koje bi obuhvatilo istorijski pregled i okolnosti iseljavanja, odnosno – naseljavanja i života u Argentini, društveni i kulturni život emigranata, kao i niz veoma složenih pitanja, koja se tiču odnosa prema identitetu (etničkom, regionalnom, kulturnom, religijskom) i načinu njegovog oblikovanja i ispoljavanja, kako kroz istoriju tako i pod uticajem savremenih dešavanja u matici, odnosno zemljama porekla[2].
Srbi su počeli naseljavati Južnu Ameriku krajem prve polovine 19. veka. To su prvenstveno bili mornari iz Boka kotorske i Dalmacije koji su plovili na brodovima pod raznim zastavama. Jedan od bokeljskih mornara koji se naselio u Argentini bio je Miloš Vukasović. On je 1870. u Buenos Ajres u otvorio parobrodsko društvo "La Platense". Kasnije, Vukasović je imenovan i za počasnog konzula Kneževine Crne Gore u Argentini a bio je i počasni predsednik Slavjanskog društva uzajamne pomoći kojeg su 1880. u Buenos Ajresu osnovali jugoslovenski iseljenici, dok je sekretar društva bio njegov brat Božo Vukasović.
U periodu od 1857. do 1908. godine u Argentinu se uselilo 4,2 miliona ljudi, od južnoslovenskih naroda na listi doseljenika su se našli i Crnogorci - 300, Srbijanci - 21, ali i mnogi Srbi iz Austro-Ugarske - oko 500. Argentinski imigracioni zakon davao je strancima "veliku slobodu i široke mogućnosti - sva civilna prava građanina, bez obaveze da prihvate argentinsko državljanstvo." Među uglednim i starijim iseljenicima iz Crne Gore pominje se često familija Radonjić, koja vodi poreklo iz Njeguša. Radonjići su došli u Buenos Ajres 1870. godine a prvi među njima afirmisao se Dušan Radonjić, koji je postao ugledan biznismen i direktor lista "El economista". Bio je zet Milana Stojadinovića. Sin Dušana Radonjića, Huan Radonjić je poznati argentinski političar, a njegova kćerka Vanesa Radonjić je sa šesnaest godina 1986. postala argentinska kraljica lepote. Argentinci pamte i Huana Vučetića, kriminalističkog inspektora koji je izmislio daktiloskopiju. Mile Kovačević je vlasnik velike farme sa tridesetak hiljada ovaca, a Dragomir Kostić ugledan srpski emigrant i utemeljivač Srpske pravoslavne crkve u Argentini.
Godine 1886. Argentinska republika je odlikovala Srbina iz Boke, Jova Vukasovića kapetana na francuskom brodu "Minervi" zlatnommedaljom za njegove zasluge. Industrijsku klub mu je tim povodom priredio svečanost u pozorištu gde je pohvalni govor održao dr Moret. Na tamošnjoj "Slavjanskoj čitaonici" viorila se srpska trobojka. Pesnik Niko Abramović objavio je u nekom tamošnjem listu pesmu posvećenu Vukasoviću.[3] Umro je 1887. godine u Buenos Ajresu Srbin iz Zadra, dr Bortolaci, lekar i naučnik. On je bio aktivan među tamošnjim iseljenicima, biran je za predsednika slovenskog društva "Spavajući lav", koje je izdavalo svoj list "Iskra slovenske slobode".[4]
Beogradski list navodi 1905. godine tadašnje Srbe, milionere u Argentini. Tako je M. Mihanović Srbin Bokelj bio brodovlasnik u Buenos Ajresu, i istovremeno počasnik konzul Austrougarske. Za njega se kaže "da je od strane Srba omrznut". Drugi uspešni Srbin u tom gradu je Niko Kožunić. Taj Bokelj starac od 80 godina, uživao je u penziji, nakon što se povukao iz biznisa. Živeo je u svojoj vili procenjenoj na 3,5 miliona dolara. Marko Vukasović Srbin Dalmatinac je takođe brodovlasnik u glavnom gradu Argentine. Iako je reč o mladom čoveku njegov kapital je tada procenjen na 50 miliona dolara. Njegovi veliki prekookeanski brodovi su održavali saobraćaj između Argentine i Španije (Evrope). Profesor Rafajlović je učeni Srbin, profesor klasične filologije na tamošnjem univerzitetu. Taj Vojvođanin, je kao i Vukasović "bio dobar Srbin".[5]
Naime, od početka doseljavanja, pa sve do kraja četrdesetih godina 20. veka, na području Južne Amerike nije bilo predstavnika SPC-a, te su pravoslavni iseljenici većinom bili usmereni na Rusku pravoslavnu crkvu, koja je na ovim prostorima postojala još od kraja 19. veka, a u nekim mestima – i na druge pomesne pravoslavne crkve. Terenska istraživanja obavljena u Argentini ukazuju na to da je srpsku pravoslavnu versku zajednicu duži niz godina karakterisalo osipanje (slabija zainteresovanost iseljenika), pre svega zbog toga što su druga, treća i naredne generacije potpuno integrisane u argentinsko društvo, i njihovi pripadnici su najčešće u mešovitim brakovima. Iako se veliki broj njih i dalje venčava i krštava u Srpskoj pravoslavnoj crkvi, oni većinom doskora nisu uzimali nikakvo učešće u crkvenom životu. Godine 2011. osnivana je Buenosaireška i južno- centralnoamerička eparhija sa sedištem u Buenos Airesu (Eparhija buenosajreska) i postavljen je arhiepiskop cetinjski, mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije za administratora, do izbora eparhijskog arhijereja[2][6].
Danas, naše iseljenike u Argentini u najvećem delu čine potomci prvih iseljenika i iseljenika posle Drugog svetskog rata. Znatno manji deo predstavlja emigracija s kraja 20. veka, a nju većinom čine visokoobrazovani imigranti.14 Takođe, u poslednjih nekoliko godina primećena je tendencija doseljavanja radi sklapanja mešovitih brakova između građana Srbije i Argentine.[2]
Poznate ličnosti[uredi | uredi izvor]
- Eleodoro Damjanović, lekar i general
- Miloš Vukasović, preduzetnik i počasni konzul Kneževine Crne Gore
- Huan Vučetić, antropolog, policijski inspektor i pronalazač
- Krsto Popović, u razdoblju od 1922. do kraja 1929. živeo u Argentini
- Milan Stojadinović, srpski političar, pravnik i ekonomista
- Đorđe Glišić, general koji je posle Drugog svetskog rata emigrirao u Argentinu gde je i umro
- Jakov Jovović, kapetan korvete i aktivni učesnik u vojnom puču od 27. marta 1941.
- Blagoje Jovović, borac JVUO i čovek koji je izvršio atentat na Anta Pavelića 1957. u Argentini.
- Heraldin Živić, argentinska i kolumbijska glumica[7]
- Horhe Kapitanić, gradonačelnik Resistensije i bivši guverner provincije Čako
- Emilio Ognjenović, katolički nadbiskup
- Paola Vukojičić, golman u hokeju na travi
- Migel Avramović, ragbista
- Nikolas Vujović, automobilista
- Federiko Grabić, plivač
- Marselo Bursać, fudbaler[8]
- Agustin Vuletić, fudbaler
- Federiko Rašić, fudbaler
- Esteban Saveljić, fudbaler
- Gaston Bojanić, fudbaler
- Nikolas Pavlović, fudbaler
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Iz udaljene Argentine novinar.de
- ^ a b v „Naša” dijaspora u Argentini − istorijski pregled i preliminarna istraživanja. (Milesa Stefanović-Banović, Branislav Pantović) Glasnik Etnografskog Instituta SANU 61(1), Beograd, 2013
- ^ "Zastava", Novi Sad 1886. godine
- ^ "Zastava", Novi Sad 13/25. mart 1887. godine
- ^ "Pravda", Beograd 1905. godine
- ^ Branislav Pantović, Milesa Stefanović-Banović - Srpska pravoslavna crkva kao deo kulturno-istorijskog nasleđa "naših" iseljenika u Argentini. Zbornik radova sa naučne konferencije sa međunarodnim učešćem: Očuvanje i zaštita kulturno-istorijskog nasleđa Srbije u inostranstvu (IV), Institut za međunarodnu politiku i privredu, Beograd, Srbija 2013
- ^ Las mujeres mas hermosas de Colombia Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. april 2016) listas.20minutos.es
- ^ Orlovi iz Južne Amerike Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. jul 2015) mozzartsport.com
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Druge autohtone zemlje | | |
|---|---|---|
| Iseljeništvo | ||
