Staro Bešenovo
| Staro Bešenovo rum. Dudeştii Vechi | ||
|---|---|---|
| Naselje | ||
| ||
 Južni Sloveni u Rumuniji | ||
  Staro Bešenovo Lokacija u Rumuniji | ||
| Koordinate: 46° 2′ 59″ N 20° 28′ 59″ E / 46.04972° S; 20.48306° I | ||
| Zemlja |  Rumunija | |
| Okrug | Timiš | |
| Opština | Staro Bešenovo | |
| Nadmorska visina | 79 m (259 ft) | |
| Stanovništvo (2012)[1] | ||
| • Ukupno | 5.746 | |
| Vremenska zona | Istočnoevropsko vreme (UTC+2) | |
| • Leti (DST) | Istočnoevropsko letnje vreme (UTC+3) | |
| Geokod | 678782 | |
Staro Bešenovo (bug: Star Bešenov, ban. bug.: Stár Bišnov, mađ: Óbesenyő, nem: Altbeschenowa) je selo u temišvarskom okrugu, Rumunija i sedište opštine Staro Bešenovo. Većinsko stanovništvu u selu predstavljaju Banatski Bugari.
Banatski Bugari[uredi | uredi izvor]
Banatski Bugari su manjinska etnička grupa Bugara koji su katoličke veroispovesti a potomci su Paulicijana (Paulicians), koji su naselili u ove krajeve iz severnih delova Bugarske a 1738 i osnovali Dudešti Veki. Kasnije, u periodu od 1868. godine do 1886. godine, izvestan broj porodica se odselio u Skorenovac i Ivanovo.
Paulicijani su grana hrišćana katolika koji su dobili ime po apostolu Pavlu. Jedinstvenost te grane je da tvrde da Isus nije sin Marijin i da ne priznaju Stari zavet. Najviše poklonika su imali u periodu od sedmog do devetog veka.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Po nekim podacima područje današnjeg naselja je bilo naseljeni još za vreme Neolita. Prve pismene zabeleške o selu datiraju iz 1213. godine. Samo bugarsko ime Bešenov potiče od Mađarskog naziva za stanovnike tog kraja Bešenje (mađ: besenyők), koji su živeli na tom području do 11. veka, kasnije u vreme dolaska Turaka ceo kraj je bio retko naseljen.
Godine 1666. došli su u varoš Bešenova kaluđeri iz srpskog manastira Pećke patrijaršije. U spisku priložnika nalaze se u to vreme: domaćin Vučihna, pop Stefan, barjaktar Janko, Peja Belić, Vidak, Koja, Juzbašin, Živana, Neić, Radojica Jovan, Vujica, Vuk, Bogić, Radomir, Mihailo, Vuk (drugi), knez Miloš, Marko, Lazar Grubić, Petko "ot Nevolina" i drugi.[2]
Austrijski carski revizor Erler je 1774. godine konstatovao da se mesto Stara Bešenova nalazi u Modoškom okrugu, Čanadskog distrikta. Tu se nalazi rimokatolička crkva a stanovništvo je pretežno vlaško.[3] Godine 1797. Bešenovo je parohijska filijala Dugog Sela.
Posle osnivanja sela došlo je do demografskog buma, i zbog prenaseljenosti došlo je do postepenog raseljavanja stanovništva. Selidbe su išle ovim redom :
- 1779. godine u Jaša Tomić (Modos),
- 1820. godine u Konak (Konok),
- 1820. godine u Stari Lec (Baracháza),
- 1825. godine u Belo Blato (Elizenhajm/Erzsébetlak),
- 1842. godine u Denta (Breša),
- 1842. godine u Banatski Dvor (Zvarnjak, Rogendorf),
- 1846. godine u Kolonija Bugara (Bolgártelep),
- 1886. godine u Skorenovac (Skorenovac) i
- 1886. godine u Ivanovo (Srbija)
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Osnivačka populacija iz 1738. iznosila je 2,200 stanovnika.
Po cenzusu iz 1910. godine Dudešti Veki je imao 5.909 stanovnika, a po popisu iz 1930. godine 6.073 stanovnika, od toga 5.385 Bugara (88,7%), 266 Mađara (4,4%), 209 Roma (3,5%), 111 Nemaca (1,8%), 74 Rumuna (1,2%), 3 Srba, i 25 ostalih. Po popisu iz 1941. godine u selu je živelo 6.311 stanovnika.
Po popisu iz 2002, ukupna populacija opštine, koja još uključuje i stanovništvo iz tri okolna sela, je iznosila 5,807 stanovnika a od toga
- Banatski Bugari: 2,987 (51,43%)
- Rumuni: 2,368 (40,77%)
- Mađari: 330 (5,68%)
- Romi: 62 (1,0%)
- Nemci: 44 (0,7%)
- Srbi: 16 (0,2%)
Po zadnjem popisu iz 2005 broj stanovnika je opao na 4,486.
Tabela[uredi | uredi izvor]
| Popis | Etnička struktura | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Godina | Populacija | Rumuni | Bugari | Nemci | Mađari | Romi | Srbi | Jevreji | Slovaci | Ostali |
| 1880. | 11.690 | 2.754 | n. p | 1.295 | 1.101 | n. p | n. p | n. p | n. p | 6.366 |
| 1910. | 12.638 | 3.121 | n. p | 1.403 | 2.152 | n. p | n. p | n. p | n. p | 5.962 |
| 1941. | 11.334 | 2.661 | n. p | 1.206 | 1.187 | n. p | n. p | n. p | n. p | 6280 |
| 1948. | 11.620 | 2.754 | 5.771 | 1.327 | 1.415 | 232 | 53 | 34 | 20 | - |
| 1956. | 9.653 | 2.340 | 5.610 | 478 | 995 | 210 | 6 | 5 | 7 | - |
| 1977. | 8.030 | 2.221 | 4.669 | 319 | 694 | 109 | 6 | 2 | 5 | 9 |
| 1992. | 6.409 | 1.996 | 3.633 | 57 | 379 | 305 | 11 | 1 | 9 | 17 |
| 2002. | 5.807 | 2.368 | 2.987 | 44 | 330 | 62 | 16 | − | − | − |
Grafikon[uredi | uredi izvor]
| Tendencija porasta/opadanja populacije | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Statistical Yearbook 2011” (PDF). Comisia Centrală pentru Recensământul Populaţiei şi Locuinţelor. Pristupljeno 2015-07-05.
- ^ Dušan Popović, S. Matić: "O Banatu i stanovništvu Banata u 17. veku", Sremski Karlovci 1931.
- ^ J.J. Erler: "Banat", Pančevo 2003.
