Stevan Čolović

stevan čolović
stevan čolović
	Stevan Čolović
Lični podaci
Datum rođenja	2. februar 1910.
Mesto rođenja	Radobuđa, kod Arilja, Kraljevina Srbija
Datum smrti	2. novembar 1941. (31 god.)
Mesto smrti	Ivanjica, Srbija
Profesija	trgovački pomoćnik
Delovanje
Član KPJ od	1928.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Heroj
Narodni heroj od	14. decembra 1949.
Odlikovanja

Stevan Čolović (Radobuđa, kod Arilja, 2. februar 1910 — Ivanjica, 2. novembar 1941) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 2. februara 1910. u selu Radobuđa, kod Arilja, gde danas postoji njegova rodna kuća, koja je proglađena za spomenik kulture. Potiče iz siromašne seljačke porodice. Osnovnu je školu završio u Arilju, a potom je šegrtovao je u trgovinskim radnjama u Arilju i Užicu i postao trgovački pomoćnik.

Posle završenog zanata otišao je u Beograd 1926. godine, i ubrzo se povezao sa radničkim pokretom, pristupajući podružnici Saveza trgovačkih pomoćnika, aktivno se uključio u rad Kulturno-umetničkog društva „Abrašević“. Sarađivao je i u listu „Trgovački glasnik“. Najprije je primljen u Savez komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ), a zatim je postao član Mesnog komiteta SKOJ-a za Beograda i Pokrajinskog komiteta SKOJ-a za Srbiju. U Komunističku partiju Jugoslavije (KPJ) primljen je 1928. godine.

Zbog rasturanja letaka po Beogradu, odmah posle zavođenja šestojanuarske diktature kralja Aleksandra, uhapšen je januara 1929. godine i osuđen, u maju, na pet godina robije. Kaznu je najpre izdržavao u Sremskoj Mitrovici, a zatim u Lepoglavi, gde su se tada nalazili Josip Broz Tito, Jovan Trajković i Salomon Levi. Svi zajedno, početkom 1931. godine, prebačeni su u Mariborski zatvor, gde su zatekli Radomira Vujovića i Rodoljuba Čolakovića. Zajedničkim snagama uspeli su da izbore posebnu sobu za političke zatvorenike.

U leto 1934. godine, posle izdržane robije, proteran je u rodno mesto. Posle dolaska u Radobuđu, Stevan je nastavio partijski rad, bio je aktivan na celoj teritoriji od Požege do Ivanjice. Bio je aktivan u opozicionom demokratskom pokretu i, u okviru njega, osnivao razna legalna udruženja, rasturao revolucionarnu legalnu štampu i ilegalni materijal.

Početkom okupacije Kraljevine Jugoslavije, naročito posle 22. juna 1941. godine, održavao je brojne sastanke i konferencije po selima svoga kraja, na kojima je objašnjavao da su ispunjeni svi uslovi za uspešnu borbu protiv okupatora. Posle formiranja Ariljske partizanske čete 31. jula 1941. postao je njen prvi politički komesar. Posle oslobođenja Požege, Stevan se vratio u ariljski kraj da formira Narodnooslobodilačke odbore. Dok su se ariljski partizani borili na frontu prema Višegradu, četnici Bože Javorskog su 9. oktobra ušli u Arilje i opljačkali partizanske magacine. Steva je o tome obavestio Vrhovni štab NOP odreda Jugoslavije i okupio ariljske čete u Sevojnu 16. oktobra 1941. godine, i od njih formirao Ariljski bataljon.

Po odobrenju Vrhovnog štaba, pošto se Draža Mihailović odrekao Bože Javorskog, dve ariljske i jedna moravička partizanska četa, pod komandom Stevana Čolovića, su na juriš oslobodile Arilje 18. oktobra, a zatim i Ivanjicu 24. oktobra. U Ivanjici je Stevan, 1. novembra, sklopio sporazum o saradnji s četnicima Draže Mihailovića iz ovog kraja. Sporazum je trebalo da stupi na snagu 4. novembra 1941. godine. Međutim, četnici su iznenada napali nespremne partizane u Ivanjici, 2. novembar i izvršili juriš na partizanski štab. Četnički juriš je odbijen, ali je u toj borbi Stevan poginuo.

Ukazom Predsedništva AVNOJ-a posthumno je 6. jula 1945. odlikovan Ordenom zasluga za narod prvog reda.^[1] Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine FNR Jugoslavije 14. decembra 1949. proglašen je za narodnog heroja.^[2]

Po njemu se zove Osnovna škola „Stevan Čolović“ u Arilju.