Tapete
Tapeta (od srednjovekovnog latinskog: tapeta = zidna obloga, od latinskog: tapetum = tepih[1]) je dekorativni papir za pokrivanje zidova[2]. Prve tapete počele su se praviti krajem 15. veka, ubrzo nakon uvođenja papira u Evropu. Često se govori da su Kinezi izumeli tapete, ali za to nema dokaza, jer se u Aziji uopšte nisu koristile pre nastanka u Evropi.[2] Od samog početka tapete su se koristile zbog jeftinoće kao zamena za tapiseriju, tepihe, kožne i drvene obloge kojima su se dotad najčešće pokrivali zidovi zbog dekoracije ali i termoizolacije.[2]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Najstarije tapete u Engleskoj i Francuskoj bile su oslikane ručno ili pomoću šablona. Tokom 17. veka razvijene su nove tehnike za proizvodnju; - štampanje drvorezom i flokiranje (nanošenje usitnjenih pamučnih, vunenih vlakana na papir (baršunasti efekt). Najstariji postojeći primer tako proizvedene tapete dolazi iz Vustera i proizveden je oko 1680.
Krajem 17. veka počele su se uvoziti u Evropu ručno oslikane flokirane tapete iz Kine, koje su bile vrlo tražene i skupocene. Njihove evropske kopije nisu bile toliko cenjene.
Tokom 18. veka razvile su se brojne metode za manufakturnu proizvodnju tapeta, - Christophe-Philippe Oberkampf je 1785. izumio prvu mašinu za štampanje tapeta, a ubrzo nakon toga - Luj Robert je osmislio proces proizvodnje beskonačnih rolna[2].
Manufakturna proizvodnja tapeta u Francuskoj[uredi | uredi izvor]
Francuska je početkom 19. vijeka bila lider u dizajnu i produkciji tapeta, a isticali su se Jean-Baptiste Réveillon koloritom i Joseph Dufour dekorativnim panoramama. U to vreme francuski proizvođači tapeta nisu više koristili kao motiv samo pejzaž, već su simulirali raznorazne arhitektonske elemente, kao štukature, stubove i kapitele, što je zahtevalo pažnju i veštinu kod lepljenja.
Engleska je svoj zenit u dizajnu i proizvodnji dostigla sredinom 19. veka. Prve mašinski odštampane tapete proizvedene su 1840. u Lankasteru. S druge strane Vilijam Moris i njegov pokret Umetnost i zanat unapredili su dizajn tapeta.
Narednih 100 godina, malo se toga bitnog desilo u proizvodnji tapeta, ali se 1950-ih i 60-ih dogodilo toliko toga u dizajnu i proizvodnji tapeta da je to premašivalo sve što se do tada dogodilo. Novi procesi omogućili su štampanje fotografija što je dizajnerima omogućilo da daju oduška svojoj mašti. Uz to poboljšana je njihova trajnost i olakšano održavanje od kad se plastificiraju.[2]
Nakon pojave printera sa mastilom velikih formata krajem 20. veka, mogućnosti su se beskonačno proširile, ali se istovremeno desilo to da su tapete izašle iz mode u dizajnu enterijera.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Duden | Tapete | Rechtschreibung, Bedeutung, Definition, Herkunft”. www.duden.de (na jeziku: nemački). Pristupljeno 2019-10-05.
- ^ a b v g „Wallpaper | interior design”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2019-10-05.
