Tihomir (veliki župan iz 10. veka)
 | Ovaj članak verovatno sadrži originalno istraživanje. |
| Tihomir | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 10. vek |
| Datum smrti | 10. vek |
| Porodica | |
| Supružnik | ćerka Časlava Klonimirovića |
| Potomstvo | Ljutomir |
| Veliki župan | |
| Period | 960—969. |
| Prethodnik | Časlav Klonimirović |
Tihomir (Tihomil) je bio srpski plemić, koji se pominje samo kod popa Dukljanina, koji je služio kao knez Raške od oko 960. do 969. godine. Najverovatnije je nasledio Časlava. Na njegov značaj kao naslednika Časlava je ukazao srpski istoričar Tibor Živković.[1]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Detinjstvo i mladost[uredi | uredi izvor]
Dukljanin o njegovoj mladosti piše: „Tihomir je živeo u predelu Sraga i bio je sin nekog sveštenika iz Rabike. On i njegov otac su čuvali ovce od nekog kneza Budiislava. Tihomir je bio veoma brz i jak, snažan lovac, pa bi ga knez stalno vodio u lov sa njim jer je bio vešt. Tako je u jednom lovu, Tihomir štapom slučajno ubio jednu kuju, po imenu Paluzija. Bio je strašno preplašen, jer ju je knez mnogo voleo. Nakon toga je Tihomir pobegao u bekstvo.”[2]
Vladavina[uredi | uredi izvor]
Tihomirov prethodnik Časlav (927—960) je spojio nekoliko slovenskih plemena, tj. proširio Srbiju, koja se zatim širi između obala Jadranskog mora, reke Save i kod Morave. Mađari su oko 950. ili oko 960. godine napali u Bosni. Srpske vojske su se srele sa njima na obali reke Drine, nizvodno od današnje Foče.[3][4] Mađari i njihov Kiš su bili poraženi, a njihovog Kiša je ubio Tihomir. Zbog svog junaštva, Časlav je imenovao Tihomira za vojvodu Drine i dao mu je svoju ćerku.[5]
Udovica Kiša je tražila od Mađarskog vladara da joj da vojsku za osvetu. Sa nepoznatim brojem vojnika je krenula na Časlava u Srem.[4] Mađari su iznenadili Srbe kada je bila noć, uhvatili su Časlava i sve njegove muške rođake. Vezali su ih za ruke, a potom su ih bacili u Savu.[4] Ovaj događaj se desio posle 960. godine ili pre. Pošto je bio udat za Časlavovu ćerku, postao je vladar Raške.[1]
Vladavina Tihomira je završena najverovatnije 969. godine. Posle nekog vremena je uspostavljen Katepanat Ras koji je postojao od oko 971. do oko 976. godine u vreme vladavine Jovana I Cimiskija (969—976). Država stratega Rasa je bila pod upravom Jovana I Cimiskija. Tom državom je vladao katepan nazvan Jovan, mada ima mnogo malo informacija o njemu.[6] Vizantijsko vojno prisustvo se završilo ubrzo posle rata sa Bugarskom, i bila je obnovljena 1018. sa kratkotrajnom Temom Sirijuma, koja se, međutim, ne odnosi na Rašku.[7]
Smrt[uredi | uredi izvor]
Dukljanin piše: „Posle Tihomirove smrti je zemlja ostala bez vladara, pa su neki banovi počeli da vladaju u svojim pokrajinama i oblastima i proglašavali su sebe županima. Niko nije hteo da prisvoji naziv knez, kao i Tihomir. Njega je nasledio njegov sin Ljutomir.”[2]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Živković 2006, str. 57.
- ^ a b Pop Dukljanin 1988.
- ^ Brkljača 1997, str. 30.
- ^ a b v Grupa autora, „Istorija srpskog naroda I“, Beograd 1981.
- ^ Živković 2006, str. 53.
- ^ Krsmanović, Maksimović & Kolias 2008, str. 189.
- ^ Stephenson 2003, str. 42.
Izvori i literatura[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- Moravcsik, Gyula, ur. (1967) [1949]. Constantine Porphyrogenitus: De Administrando Imperio (2. izd.). Washington: Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies.
- Ferjančić, Božidar (1959). „Konstantin VII Porfirogenit”. Vizantijski izvori za istoriju naroda Jugoslavije. 2. Beograd: Vizantološki institut. str. 1—98.
- Kunčer, Dragana (2009). Gesta Regum Sclavorum. 1. Beograd-Nikšić: Istorijski institut, Manastir Ostrog.
- Živković, Tibor (2009). Gesta Regum Sclavorum. 2. Beograd-Nikšić: Istorijski institut, Manastir Ostrog.
- Mijušković, Slavko, ur. (1988) [1967]. Ljetopis popa Dukljanina (2. izd.). Beograd: Prosveta & Srpska književna zadruga.
- Šišić, Ferdo, ur. (1928). Letopis Popa Dukljanina. Beograd-Zagreb: Srpska kraljevska akademija.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Brkljača, Seka (1997). Bosna i Hercegovina i svijet. Institut za istoriju Sarajevo.
- Krsmanović, Bojana; Maksimović, Ljubomir; Kolias, Taxiarchis G. (2008). The Byzantine province in change: on the threshold between the 10th and the 11th century. Institute for Byzantine Studies, Serbian Academy of Sciences and Arts.
- Stephenson, Paul (2003). The Legend of Basil the Bulgar-slayer. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-81530-7.
- Živković, Tibor (2006). Portreti srpskih vladara (IX-XII vek). Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
- Stevan Sremac, Veliki župan Časlav, Sabrana dela Stevana Sremca;, knj. 5
- Živković, Tibor (2000). Sloveni i Romeji: Slavizacija na prostoru Srbije od VII do XI veka.
- Živković, Tibor (2002). Južni Sloveni pod vizantijskom vlašću (600—1025). Beograd: Istorijski institut SANU, Službeni glasnik.
- Ćirković, Sima (1995). Srbi u srednjem veku. Beograd: Idea.
- Ćirković, Sima (2004). Srbi među evropskim narodima. Beograd: Equilibrium.