Uže područje Brestovačke banje

Uže područje Brestovačke banje
Uže područje Brestovačke banje
	Letnji dvorac kneza Aleksandra Karađorđevića
Opšte informacije
Mesto	Brestovačka banja
Opština	Bor
Država	Srbija
Vreme nastanka	19. vek
Tip kulturnog dobra	Prostorna kulturno-istorijska celina
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture

Uže područje Brestovačke banje predstavlja nepokretno kulturno dobro kao prostorna kulturno-istorijska celina sa spomenicima kulture sa istorijskim i arhitektonskim vrednostima kao i prirodnim karakteristikama same banje.^[1]

Ova prostorna celina obuhvata središnji deo Brestovačke banje koja zahvata: lekovite izvore(izvorska voda koja i danas leči bolesti očiju, želutca i nervnog sistema), stara „Kupatila”, konak kneza Miloša, turski hamam, knežev dvorac, vilu „Toplica”, konak „Izletnik” i vilu „Toplica II”.

Knez Miloš je sebi sagradio konak, od 1835. do 1837. godine, pravougaone osnove građen u bondruku i hamam turskog tipa, u vidu turbeta. Knez Aleksandar Karađorđević je od 1855. do 1856. godine podigao „Knežev dvorac”, kao jednospratnu zgradu građenu u duhu arhitekture onog vremena. Vila „Toplica” i vila „Toplica II” sagrađene su krajem 19. veka sa karakteristikama austrougarske arhitekture. Konak „Izletnik”, dvospratni je ugostiteljski objekat koji je pretrpeo manje promene i objekti „Kupatila” o kojima nema pouzdanih podataka o vremenu nastanka.

Lekovita svojstva ove banja su poznata još iz davnina. Sačuvan hamam u centru banje potvrđuju činjenicu da je banja bila razvijena i korišćena i u tursko vreme. Nakon oslobođenja od Turaka 1833. godine u ovoj banji počinje da se zvanično razvija zdravstveni turizam. U njoj su boravili srpski vladari i viđeniji ljudi 19. veka koristeći je za odmor i za uspostavljanje političkih veza. Banja je danas pretrpela manje izmene i prilagođavanja zdravstvenom turizmu ali se na njoj i dalje sagledava hronologija razvoja same banje.