Usamljenost

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Usamljenost Hans Toma (Narodni Muzej u Varšavi).

Usamljenost je neprijatan emocionalni odgovor na percipiranu izolaciju. Opisuje se kao socijalni bol, psihološki mehanizam koji motiviše pojedince da traže društvene veze. Često se povezuje sa neželjenim nedostatkom povezanosti i intimnosti. Usamljenost se preklapa, a ipak razlikuje od samoće koja je jednostavno stanje odvojenosti od drugih, oni se svi ne osećaju usamljeno. Kao subjektivna emocija, usamljenost se može osetiti čak i kada su okruženi drugim ljudima. Uzroci usamljenosti su različiti, uključuju društvene, mentalne, emocionalne i faktore okoline.

Istraživanja su pokazala da se nalazi u čitavom društvu, uključujući i ljude u braku i one sa uspešnim karijerama. Većina ljudi u nekim trenucima svog života doživi usamljenost, dok je neki osećaju vrlo često. Kao kratkoročna emocija, može biti korisna tako što podstiče jačanje odnosa. Štetnom se smatra hronična usamljenost, a brojni pregledi i meta–studije zaključuju da je značajan faktor rizika za loše ishode mentalnog i fizičkog zdravlja.

Usamljenost je dugo bila tema u književnosti, počevši od Epa o Gilgamešu. Akademska studija o usamljenosti bila je oskudna sve do kraja dvadesetog veka. U 21. veku se sve više prepoznaje kao društveni problem, pri čemu i nevladine organizacije i vladini akteri nastoje da je istraže.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Usamljenost je bila tema u književnosti kroz vekove, sve do Epa o Gilgamešu.[1][2] Prema Faj Bund Alberti, reč je tek oko 1800. godine počela da označava negativno stanje. Uz neke izuzetke, raniji spisi i rečničke definicije usamljenosti su nastojali da ga izjednače sa samoćom, stanjem koje se često smatralo pozitivnim, osim ako nije preterano.[3] Od oko 1800. godine reč usamljenost je počela da dobija svoju modernu definiciju kao bolno subjektivno stanje što može biti posledica ekonomskih i društvenih promena nastalih tokom prosvetiteljstva.[4][5] Uprkos rastućoj svesti o problemu usamljenosti, široko rasprostranjeno društveno prepoznavanje problema je ostalo ograničeno, a naučna proučavanja oskudna, sve do poslednje četvrtine dvadesetog veka. Jednu od najranijih studija o usamljenosti objavio je Džozef Harold Šeldon 1948.[6] Knjiga The Lonely Crowd iz 1950. je pomogla u daljem podizanju profila usamljenosti među akademicima. Za širu javnost, svest je podigla pesma Eleanor Rigby Bitlsa iz 1966.[5]

Prema Judžinu Garfildu, Robert Stjuart Vajs je skrenuo pažnju naučnika na temu usamljenosti, svojom publikacijom Loneliness: The experience of emotional and social isolation iz 1973. godine.[7] Pre Vajsovog objavljivanja, ono malo studija o usamljenosti koje su postojale uglavnom se fokusiralo na starije odrasle osobe. Nakon njegovog rada, a posebno nakon objavljivanja UCLA skale usamljenosti 1978. godine, naučno interesovanje za ovu temu se proširilo i znatno produbilo, pri čemu su desetine hiljada akademskih studija sprovedene kako bi se istražila usamljenost samo među studentima, a mnogo više se fokusiralo na druge podgrupe i na cele populacije.[5][8][9][10]

Zabrinutost šire javnosti zbog usamljenosti se povećala decenijama od objavljivanja pesme Eleanor Rigby do 2018. godine kada su vlade podržale kampanje protiv usamljenosti u zemljama uključujući Ujedinjeno Kraljevstvo, Dansku i Australiju.[11]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Ben Lazare Mijuskovic (2012). Loneliness in Philosophy, Psychology, and Literature. iUniverse. str. 60—69. ISBN 978-1-4697-8934-7. 
  2. ^ John G. McGraw (2010). Intimacy and Isolation. Rodopi. str. 107—149. 417—420. ISBN 978-9042031395. 
  3. ^ According to Hannah Arendt (Chpt 13 of The Origins of Totalitarianism) Epictetus was the first to seriously discuss the difference between solitude and loneliness, though there had been some fragmentary even earlier remarks on these lines, such as Cato stating "never was he less lonely than when he was in solitude".
  4. ^ Pankaj Mishra (2017). Age of Anger. Penguin Books. str. 75, 172, 187–188, 269–270, 336–338. ISBN 9780141984087. 
  5. ^ a b v Fay Bound Alberti (2019). A Biography of Loneliness: The History of an Emotion. Oxford University Press. str. 1—40, 61—83. ISBN 9780198811343. 
  6. ^ Sheldon, J.H. (1948). „The Social Medicine of Old Age. Report of an Enquiry in Wolverhampton”. Journal of Gerontology. 3 (4): 306—308. 
  7. ^ Eugene Garfield (3. 2. 1986). „The Loneliness Researcher Is Not so Lonely Anymore” (PDF). Essays of an information scientist. University of Pennsylvania. Pristupljeno 1. 3. 2020. 
  8. ^ Anderson, Keith A. (2019). „The Virtual Care Farm: A Preliminary Evaluation of an Innovative Approach to Addressing Loneliness and Building Community through Nature and Technology”. Activities, Adaptation & Aging. 43 (4): 334—344. doi:10.1080/01924788.2019.1581024. 
  9. ^ Ami Sha'ked; Ami Rokach, ur. (2015). „3,4, 9,12, 16”. Addressing Loneliness: Coping, Prevention and Clinical Interventions. Psychology Press. ISBN 978-1138026216. 
  10. ^ Cody Delistraty (jul 2016). „Only the lonely”. aeon. Pristupljeno 5. 4. 2020. 
  11. ^ „Loneliness is a serious public-health problem”. The Economist. 1. 9. 2018. Pristupljeno 1. 3. 2020. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Mediji vezani za članak Usamljenost na Vikimedijinoj ostavi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Усамљеност&oldid=27030949”