Ustavni sud Republike Srpske
 |
| Ovaj članak je dio serije o političkom sistemu Republike Srpske |
Ustavni sud Republike Srpske je samostalan i nezavisan organ koji štiti ustavnost i zakonitost i obezbeđuje zaštitu prava i sloboda građana u Republici Srpskoj.
Ustanovljen je Ustavom Republike Srpske koji je donesen 28. februara 1992, a počeo je sa radom 1. jula 1994. godine.
Nadležnost[uredi | uredi izvor]
Ustavni sud:
- odlučuje o saglasnosti zakona, drugih propisa i opštih akata sa Ustavom;
- odlučuje o saglasnosti propisa i opštih akata sa zakonom;
- rešava sukob nadležnosti između organa zakonodavne, izvršne i sudske vlasti;
- rešava sukob nadležnosti između organa Republike, grada i opštine;
- odlučuje o saglasnosti programa, statuta i drugih opštih akata političkih organizacija sa Ustavom i zakonom.
- prati pojave od interesa za ostvarivanje ustavnosti i zakonitosti, obaveštava najviše ustavne organe Republike o stanju i problemima u toj oblasti i daje im mišljenja i predloge za donošenje zakona i preduzimanje drugih mera radi obezbeđenja ustavnosti i zakonitosti i zaštite sloboda i prava građana, organizacija i zajednica;
- može ocenjivati ustavnost zakona i ustavnost i zakonitost propisa i opštih akata koji su prestali da važe, ako od prestanka važenja do pokretanja postupka nije proteklo više od jedne godine;
- odlučuje o saglasnosti zakona, drugih propisa i opštih akata Narodne skupštine sa odredbama Ustava o zaštiti vitalnih interesa konstitutivnih naroda;
- odlučuje o pitanjima imuniteta, koja proističu iz zakona kojima se uređuje imunitet u Republici Srpskoj.
Odluke Ustavnog suda su opšteobavezne i izvršne na teritoriji Republike Srpske, a njihovo izvršenje obezbeđuje Vlada Republike Srpske.
Sastav[uredi | uredi izvor]
Ustavni sud ima devet sudija, uključujući i predsednika Suda, od kojih se najmanje dvojica sudija biraju iz svakog konstitutivnog naroda i jedan iz reda ostalih. Sudije Ustavnog suda se biraju na osam godina i ne mogu biti ponovo birani. Sud ima i dva potpredsednika, koji su iz reda drugih naroda u odnosu na predsednika Suda.
Veće za zaštitu vitalnog interesa Ustavnog suda Republike Srpske je osnovano kako bi odlučivalo o pitanjima vitalnog interesa u proceduri opisanoj u Amandmanu LXXXII Ustava RS. Ovo veće razmatra sva pitanja koja su od vitalnog interesa.
Veće za zaštitu vitalnog interesa sastoji se od sedam članova, dva iz svakog konstitutivnog naroda i jedan član iz reda Ostalih. Sudije bira Narodna skupština Republike Srpske i Veće naroda Republike Srpske.
Narodnoj skupštini kandidate za predsednika i sudije Ustavnog suda predlaže predsednik Republike, a na predlog Visokog sudskog i tužilačkog saveta Bosne i Hercegovine.
Trenutni članovi Ustavnog suda su:
- Džerard Selman, predsjednik, (prvi mandat, od juna 2012)
- Snežana Savić, potpredsjednik, (prvi mandat, od juna 2012)
- Milenko Arapović, potpredsjednik (prvi mandat, od juna 2012)
- Vojin Bojanić, (drugi mandat, od oktobra 2003)
- Amor Bukić, (prvi mandat, od juna 2012)
- Zlatko Kulenović, (prvi mandat, od maja 2013)
- Duško Medić, (drugi mandat, od oktobra 2003)
- Marko Rajčević, (drugi mandat, od marta 1998) i
- Irena Mojović, (prvi mandat, od maja 2015).
Postupak[uredi | uredi izvor]
Svako može dati inicijativu za pokretanje postupka za ocenjivanje ustavnosti i zakonitosti.
Postupak pred Ustavnim sudom mogu, bez ograničenja, pokrenuti predsednik Republike, Narodna skupština i Vlada, a ostali organi, organizacije i zajednice pod uslovima utvrđenim zakonom.
Ustavni sud može i sam pokrenuti postupak za ocenjivanje ustavnosti i zakonitosti.
Kad Ustavni sud utvrdi da zakon nije u saglasnosti sa Ustavom ili da drugi propis ili opšti akt nije u saglasnosti sa Ustavom ili zakonom, taj zakon, drugi propisi ili opšti akt prestaje da važi danom objavljivanja odluke Ustavnog suda.
Sedište[uredi | uredi izvor]
Sedište Ustavnog suda Republike Srpske je u Banjoj Luci, u Ulici Kralja Alfonsa XIII broj 11.
