Hispanizacija
Hispanizacija, poznata i kao kastiljanizacija, odnosi se na proces kojim mesto ili osoba postaju pod uticajem hispanske kulture ili proces kulturne i / ili jezičke promene u kojoj nešto što nije hispansko postaje hispansko[1]. Hispanizaciju ilustruju govorni španski, proizvodnja i potrošnja hispanske hrane, muzika na španskom jeziku i učešće na hispanskim festivalima i praznicima. U bivšim španskim kolonijama termin se koristi i u uskom jezičkom smislu španskog jezika koji zamenjuje autohtone jezike.[2]
Španija[uredi | uredi izvor]
Unutar Španije, izraz „hispanizacija“ može se odnositi na kulturnu i jezičku apsorpciju etnički berberskih Guanča, starosedelačkog stanovništva Kanarskih ostrva u veku nakon njihovog potčinjavanja u 15. veku.
Relativno se retko koristi kao sinonim za kastiljanizaciju, tj. Istorijski proces u kome se govornici manjinskih španskih jezika kao što su katalonski, baskijski, galicijski, astursko-leonezijski ili aragonski jezički asimiliraju i postupno napuštaju svoj jezik i zamenjuju ga španskim. Budući da su svi pomenuti jezici zajednički zvanični jezici zajedno sa kastiljskim španskim jezikom, poželjniji je termin kastilijanizacija.
Moriskosi (muslimani koji su prešli na hrišćanstvo, ali su nastavili da žive u različitim zajednicama) prošli su intenzivnu, prisilnu hispanizaciju. Nakon konverzije, svi su dobili španska imena pod kojima su bili poznati u svim službenim dokumentima (mada privatno, verovatno su često nastavili da koriste svoja izvorna arapska imena. 1567. godine, Filip II Španski je izdao kraljevski dekret kojim je Moriskosima zabranio upotrebu arapskog u svim prilikama, formalnog i neformalnog, govorenja i pisanja. Korišćenje arapskog jezika u bilo kom smislu te reči smatralo bi se zločinom. Dobili su tri godine da nauče „hrišćanski“ jezik, nakon čega bi se morali osloboditi od celog arapskog pisanog materijala. Nepoznato je koliko Moriskosa je poštovalo dekret i uništavalo sopstvene arapske knjige i koliko ih je držalo u suprotnosti sa kraljevim dekretom; poznato je da je dekret pokrenuo jednu od najvećih pobuna u Morisku[3]. Na kraju, Moriskosi su imali samo dva izbora - ili da prihvati potpunu hispanizaciju i odustane od bilo kakvog traga svog prvobitnog identiteta, ili da budu deportovani u Maroko.
Sjedinjene Američke Države[uredi | uredi izvor]
Prema popisu stanovništva u Sjedinjenim Državama iz 2000. godine, oko 75% svih Latinoamerikanaca kod kuće je govorilo španski. Stope zadržavanja hispanoamerikanaca su jako visoke u delovima Teksasa i Novog Meksika i duž granice, jer je i procenat Hispanaca koji tamo žive veoma visok. Laredo, Teksas; Šimaio, Novi Meksiko; Nogales, Arizona; i kasnije u 20. veku, na primer Koakela, u Kaliforniji, svi imaju hispansko stanovništvo veće od 90 procenata. Dalje, u ovim mestima živi većinsko hispansko stanovništvo još od vremena španskog osvajanja i kolonizacije područja u 15. i 16. veku.
Neki gradovi sa anglo-većinskom većinom od tada su postali većinski hispanoamerikanci, poput Majamija (hispanska većina do 70-ih) i San Antonio (hispanska većina do 80-ih).[4]
Hispanska Amerika[uredi | uredi izvor]
U španskoj Americi takođe se koristi za nametanje španskog jezika u bivšim španskim kolonijama poput Meksika i njegovo usvajanje od strane autohtonih naroda. To se odnosi na uticaj Španije koji je započeo krajem 15. veka i Špansko carstvo koje je započelo kolonizacijom Kanarskih ostrva 1402. godine, a koja su danas deo Španije. Kasnije iskrcavanje Kristofora Kolumba 1492. godine na Karibe, zatim Centralnu Ameriku i Južnu Ameriku. Sve ove zemlje su bile hispanizovane; međutim, tamo još uvek ima mnogo ljudi koji drže kulturu koja još uvek vodi poreklo od starosedelačkih naroda Amerike. Sve do nedavno, kastilijanizacija je bila zvanična politika vlada mnogih hispansko-američkih zemalja. Tek nedavno su u značajnoj meri uvedeni programi interkulturnog dvojezičnog obrazovanja. Ista situacija se dešava sa evropskim populacijama nešpanskog porekla, poput italijanskih i nemačkih populacija u Čileu i Venecueli; ovo je dobrovoljno, jer još uvek govore svoj maternji jezik.
Filipini[uredi | uredi izvor]
Filipinskim arhipelagom upravljalo se iz Meksika u periodu od 1565. do 1821. kao provincija Španije do 1898. Od kasnog 16. veka, hispanska kultura je neumereno uticala, oblikovala i postala temelj moderne filipinske kulturne. Izvedena iz austronezijskih i iberijskih uticaja, modernu filipinsku kulturu opisuju kao spoj istočne i zapadne (uglavnom španske) tradicije. Iako većina Filipinaca i dalje uglavnom govori austronezijski jezik, filipinski jezici imaju hiljade španskih pozajmljenica. Dalje, jedan broj Filipinaca na jugu govori španskom kreolom koja je poznata kao Čavakano. Mnogi nazivaju ove jezike Tihog okeana, hispano-austronezijski jezici, zbog velikog uticaja španskog na njih.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Dictionary definition of Hispanicization
- ^ Hispanic Spaces, Latino Places: Community and Cultural Diversity in Contemporary America, 2004. Edited by Dan Arreola, found in Chapter 14 "Hispanization of Hereford, Texas"
- ^ Kees Versteegh, et al.: Encyclopedia of Arabic Language and Linguistics, Brill Publishers, 2006.
- ^ Hispanic Community Types and Assimilation in Mex-America 1998. Haverluk, Terrence W. The Professional Geographer, 50(4) pages 465-480