Hrišćanstvo u Siriji
Hrišćani u Siriji čine oko 10% stanovništva. U Siriji, preovlađuje Pravoslavna crkva, i mali broj protestanata.[1]
Hrišćani u Siriji[uredi | uredi izvor]
Damask je bio jedan od prvih regiona u kojima je apostol Pavle počeo da propoveda hrišćanstvo. Broj hrišćana u Damasku je bio znatno veći u to vreme, nego u drugim gradovima. Ali tokom Umajadskog carstva i širenja islama, mnogi od njih su islamizovani.
Hrišćanske crkve u Damasku su bile brojne. Službe u crkvama su se služile svake nedelje. Hrišćanske škole imale su pravo da ne rade subotom i nedeljom, dok sirijska država kao neradne dane priznaje petak i subotu.
Sirijski hrišćani su imali svoje sudove, koji su se bavili građanskim predmetima kao što su brak, razvod, i sl. Oni su zasnovani na učenjima Biblije.
Prvi po veličini hrišćanske denominacije u Siriji je Antiohijska patrijaršija. Drugi po veličini - Jermenska istočnokatolička crkva.
Sirijski hrišćani su gušće naseljeni od muslimana, i koncentrisani u gradovima. Najveći broj njih živi u Damasku, Alepu, Hami, i Latakiji.[2]
Istorija[uredi | uredi izvor]
U istoriji hrišćanstva Sirija zauzima vrlo važno mesto. Hrišćanstvo je u Damasku primio sam apostol Pavle, koji je osnivač jedne od prvih hrišćanskih zahednica u njemu. U sirijskom gradu Antiohija Hristovi učenici su prvi sebe nazvali „hrišćani“. Poseban značaj za hrišćanstvo ima svetitelj Isak Sirin sa ovih prostora.
Asirija je postala središte pravoslavnog hrišćanstva i sirijske književnosti od 1. veka do srednjeg veka.
424. godine Asirijska crkva Istoka dobila je autokefalnost u odnosu na Antiohijsku patrijaršiju.
635. godina Siriju su osvojili Arapi. Značajan deo hrišćana je islamizovan ali su sačuvali aramejski jezik. U prvim vekovima nakon islamskog osvajanja, asirski učenjaci i lekari imali su relativno dobar položaj, no od 13. veka pa do danas, asirski hrišćani bili su žrtve verskog i etničkog progona, ali i brojnih pokolja.
Tokom Prvog krstaškog pohoda Sirija i sirijski hrišćani bili su meta osvajanja krstaša. Nakon osvajanja Antiohije (1188) pod vođstvom Boemunda krstaši osvajaju veći deo Sirije. 1187. godine egipatski sultan Saladin je osvojio Siriju od krstaša. Prilikom svih ovih borbi hrišćani sa ovih prostora su stradali od svih osvajača.
Tokom Tamerlanovih osvajanja u 14. veku, hrišćanski narod je bio desetkovan. U Tikritu je tada ubijeno više od 70.000 asirskih hrišćana, a zatim još 90.000 u Bagdadu.[3]
Sirija je bila u sastavu Otomanskog carstva, od 1516. godine pa sve do Prvog svetskog rata. Arapske trupe, predvođene Emirom Fejsalom zajedno sa britanskim snagama, zauzele su 1918. godine Damask i tako okončale Otomansku vladavinu.
Liga naroda dala je Francuskoj mandat nad Sirijom posle Prvog svetskog rata, ali su Francuzi morali da se izbore sa nekoliko ustanaka u Siriji. Francuska je 1930. godine priznala Siriju kao nezavisnu Republiku, ali je zemlja još uvek bila predmet mandata Francuske.
Sirija je dobila nezavisnost 1946. godine, i iste godine poslednje francuske trupe su napustile Siriju.
Hrišćanske crkve[uredi | uredi izvor]
Glavna hrišćanska crkva u Siriji je pravoslavna Antiohijska patrijaršija, ali hrišćanstvo u Siriji nije monolitno. Predstavljeno je i različitim manjinskim denominacijama:
Orijentalno-pravoslavna crkva u Siriji:
- Sirijska orijentalno-pravoslavna crkva (miafiziti)
- Jermenska apostolska crkva u Siriji (miafiziti)
Katolička crkva u Siriji:
- Rimokatolička crkva u Siriji (katolici latinskog obreda)
- Sirijska istočnokatolička crkva (katolici sirijskog obreda)
- Melkitska katolička crkva u Siriji (katolici grčkog obreda)
- Jermenska istočnokatolička crkva u Siriji (katolici jermenskog obreda)
- Maronitska katolička crkva (katolici maronitskog obreda)
Takođe, u Siriji postoji i nekoliko manjih protestantskih crkava.
Hrišćani u gradovima[uredi | uredi izvor]
Hrišćani širom Sirije su činili većinu stanovništva u mnogim provincijama i gradovima, uglavnom u Alepu. Homs je bio i drugi po veličini hrišćanski grad, sve do nemira građanskog rata u Siriji, kada je veliki broj hrišćana proteran sa ovih prostora i prebegao najvećim delom u Evropu.[4]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „CIA World Factbook, People and Society: Syria”. Arhivirano iz originala 25. 12. 2018. g. Pristupljeno 13. 07. 2015.
- ^ Lage und Tätigkeitsbericht des Gustav-Adolf-Werkes für das Jahr 2013/14 Diasporawerk der Evangelischen Kirche in Deutschland (GAW yearly report, in German)
- ^ Mert Sahinoglu: 14th century annihilation of Iraq Arhivirano na sajtu Wayback Machine (26. avgust 2019)
- ^ John Platts. A new universal biography, containing interesting accounts. str. 479.