Crvene brigade

Crvene brigade
Brigate Rosse (BR)
Zastava Crvenih Brigada
Osnivači	Renato Kurćio Margerita Kagol Alberto Frančeskini
Vreme delovanja	1970–1988.
Motivi	Uspostavljanje socijalističke države u Italiji Povlačenje Italije iz NATO pakta
Delokrug	Italija
Ideologija	Marksizam-lenjinizam Krajnja levica Antifašizam
Poznati napadi	Kidnapovanje i atentat na italijanskog premijera Alda Mora Kidnapovanje američkog generala Džejmsa Dozijera Ubistvo američkog diplomate Limona Hanta

Crvene brigade (it: Brigate Rosse, BR) su komunističko-teroristička oružana formacija, formirana 1970. u Italiji. Cilj im je bio stvoriti komunističko društvo putem oružane borbe, terorističkih napada i odvojiti Italiju od Zapadne Alijanse. Intenzivno deluju u Italiji 1970-ih i 1980-ih godina, a smanjenim intenzitetom sve do danas, u početku kao oružano krilo šireg levog pokreta, a od sredine 1970-ih kao teroristička organizacija.

Vršili su ubistva i otmice pripadnika italijanskih vlasti i bogatih industrijalaca, od kojih su najpoznatija: ubistvo italijanskog premijera Alda Mora 1978. godine, otmica generala SAD Džejmsa Dozijera 1981. godine, a preuzeli su odgovornost i za ubistvo Limona Hunta iz Sinajskih multinacionalnih snaga i posmatračke grupe (Sinai Multinational Force and Observer Group), 1984. godine.

Uvod

Italijanski fašistički pokret je, uz podršku CIA koja svojom operacijom Gladio radi na rušenju uticaja Komunističke partije Italije, počeo sa „strategijom napetosti," tj. serijom terorističkih napada koji je trebalo da zaustave talas studentskih i radničkih protesta koji se širio zemljom i eventualno dovede do intervencije Italijanske države protiv levičara i zavođenja vanrednog stanja. U početku su fašisti delovali tajno, svaljujući krivicu na levičare. Godine 1969. su podmetnuli bombe u osam vozova, a iste godine su pokušali da dignu u vazduh jednu osnovnu školu u Trstu. Krajem 1969. su fašisti iz Novog poretka (Ordine Nuovo) postavili bombu na Trgu Fontana u Milanu i ubili šesnaest a ranili oko devedeset ljudi, što je bio najveći posleratni pokolj, nakon čega vlast hapsi oko preko 4.000. levičara i studentskih aktivista, od kojih mnogi ostaju u zatvoru godinama nakon toga, a neki umiru pod nerazjašnjenim okolnostima. 1970. u napadu na voz, je ubijeno šest, a ranjeno stotinjak ljudi. Tokom svih ovih napada, fašisti su tražili jaču vladu i pozivali na građanski rat protiv levičara.

Nastanak

Prva Crvena brigada je osnovana u Milanu 1970. sledeći marksističko-lenjinističku ideologiju, a ubrzo dolazi do osnivanja grupe u Torinu i tako postaju Crvene brigade. Cilj im je bio odvojiti Italiju od zapadnih alijansi, i to oružanom borbom, poput sličnih oružanih levih grupa koje su tada delovale, uključujući i Če Gevarinu gerilu u Južnoj Americi. Jedan od prvih vođa bio je Alberto Frančeskini (Alberto Franceschini), koji je, poput većine članova, došao iz radničkih, levo orijentisanih porodica.

Na samom početku svog postojanja fokusirali su se na uništenje ekstremne desnice. Tada su izvedeni mnogi napadi na fašističke organizacije i njihove skupove. Kao podrška sindikalcima i uopšte radnicima u štrajku, brigade su preduzele niz akcija uništavanja vlasništva velikih kompanija kao i sabotaže proizvodnje. Delovali su najviše na industrijski razvijenom severu Italije. Mete su im uglavnom bile postrojenja auto-industrije. Prve su akcije bile uništavanje automobila šefova u fabrikama, a kasnije se krenulo sa kidnapovanjem. Od kraja 1971, iz masovnog nasilnog pokreta izdvaja se grupa koja pokreće bolje planirane i strateški osmišljenije akcije paravojnog karaktera. Takođe, od tada počinju da biraju određene pojedince za svoje mete.

Crvene brigade su 1970-ih imale oko pet stotina aktivnih članova i veliki broj onih koji su ih podržavali. Aktivni članovi su bili između 30-40 godina starosti i dobijali su platu od 400 američkih dolara, prikupljenih pljačkom banaka (ili eksproprijacijom kapitala, kako su oni to zvali), a njihove su veze s brigadom sezale još u 1960-te i doba studentskih protesta. Među novim je članovima bilo dosta radnika iz Milana i Turinske regije. Veliku podršku, iako ne javnu, imali su i od Komunističke partije Italije, naročito od starih, ratnih komunista. Crvene brigade su u ovom periodu bile oružano krilo velikog društvenog pokreta koji su činile leve partije, grupe i sindikati.

Godine 1974. izdaju saopštenje za javnost u kojem obrazlažu svoje ciljeve i metode borbe. Objašnjavaju svoju nameru da udaraju po državnim simbolima i strukturama dokle god je ne unište, a sa njom i čitav sistem koji služi interesima krupnog kapitala. Počinju napadi na funkcionere konzervativnih i desnih partija, a mete prvog ubistvenog napada Crvenih brigada bili su aktivisti fašističkog Italijanskog socijalnog pokreta u Padovi.

Delovanje

Prva značajnija akcija se dogodila 1974. godine, kada su kidnapovali Sosija, glavnog tužioca Đenove. Zamenili su ga za dva uhvaćena člana Crvenih brigada, koji na kraju nisu vraćeni, a tužilac koji je zaustavio njihovo puštanje je ubijen. Brigade ubrzo postaju poznate svakom Italijanu posle otmice guvernera oblasti Rima, Đenove i Venecije.

U ovom periodu njihove akcije se potpuno povlače iz fabrika. Više nisu deo protestnog pokreta, već nezavisna oružana grupa, potpuno ilegalna i tražena od države. Pretnja Crvenih brigada u Italiji postaje ogromna i sveprisutna, a svojim rezultatima zasenjuje sve ostale terorističke aktivnosti u evropskim zemljama.

Brigade pozivaju radnike da se ujedine u moćnu Borbenu komunističku partiju (što je bio zvaničan naziv Crvenih brigada), istovremeno podmećući bombe i pucajući na policiju. Usvajaju taktiku svakodnevnih napada na razne oblasti delovanja države, i sistematski napadaju policajce, karabinjere i zatvorske čuvare. Cilj im je da se zaplaši pravosuđe, da ne pokreće sudske procese protiv revolucionara. Politička klima 1977. u Italiji opet podseća na 1968. Ulice su prepune nezadovoljnih studenata (ogorčenih reformom školstva i zakonima za mlade), nezaposlenih i nedovoljno plaćenih radnika. U takvoj atmosferi Crvene brigade regrutuju još operativaca za svoju borbu. Militantno jezgro broji preko 500 osoba, a grupa uživa veliku podršku masa.

Ubistvo Alda Mora

Godine 1978. Crvene brigade izvode akciju kidnapovanja, a zatim i ubistva Alda Mora. Aldo Moro je bio premijer Italije iz redova Demohrišćanske partije, a brigade su ga otele 16. marta kada je šetao prema Parlamentu, ubivši pet njegovih telohranitelja. U Parlamentu je trbalo da se usvoji “istorijski sporazum” između demohrišćana i Komunističke partije Italije (KPI), protiv čega su bili svi radikalni levičari. Moro je bio predsednik Hrišćanske demokratske Partije, vladajuće stranke u Italiji, i jedan od glavnih zagovornika sporazuma. Komunisti su javno osudili otmicu i to predstavlja njihovo definitivno prekidanje bilo kakve podrške akcijama Crvenih brigada.

Kidnapovani Aldo Moro ispod simbola grupe

Dana 18. marta brigade su javnosti poslale sliku Mora, nazvavši ga političkim zatvorenikom, a njegovo kidnapovanje držanjem u narodnom zatvoru. Dan kasnije pronađen je jedan od automobila kojim je kidnapovan, a ubrzo posle policijske istrage uhapšeni su neki od vođa: Renato Ćurćijo (Renato Curcio) i Alberto Frančeskini (Alberto Franceschini). Ćurćijeva supruga Mara Cagol ubijena je prilikom hapšenja jer je pružala oružani otpor. Iako su uhapšeni vodeći članovi, policija nije uspela da potpuno provali i slomi organizaciju. Crvene brigade su ponudile razmenu premijera Alda Mora za Renata Ćurćija i trinaest ostalih članova, kojima je suđenje trebalo skoro početi. Čak je i sam Moro pisao Andreotiju, koji ga je zamenio kada je otet, da napravi razmenu i da glavni cilj njihove politike treba da bude izbegavanje još nepotrebnih žrtava, ali Andreoti je bio čvrst u odluci da ne pregovara sa teroristima, koju nije promenio ni nakon više od mesec dana molbi Morove porodice. Kritičari kažu da nije želeo povratak premijera, jer se nalazio na njegovom upražnjenom mestu. Crvene brigade su pogubile Alda Mora, 9. maja 1978. godine, nakon 55 dana zatočeništva, a njegovo beživotno telo su, veoma simbolično, ostavili na pola puta između sedišta demohrišćana i KPI.

Epilog

Posle ubistva Alda Mora država je krenula u odlučan rat protiv terorizma, koristeći sva raspoloživa sredstva. Ubistvo popularnog političara izazvalo je udaljavanje mnogih intelektualaca i javnih ličnosti koji su imali simpatija za delatnost Crvenih brigada. Javna podrška je opala. Čak su i Ćurćio i Frančeskini iz zatvora osudili ovu akciju i vođu Brigada Marija Moretija.

1980-ih godina, jedan od članova Crvenih brigada, Patricio Peci (koji je kasnije ubijen), je odao policiji priličnu količinu informacija, nakon čega je usledio niz hapšenja. Uprkos tome, izvedeno je još nekoliko akcija poput otmice sudije Đovanija Dursa, a uslov za njegovo puštanje je bio da vlada zatvori jedan od najgorih zatvora u Italiji, Asinaru.

Godine 1984. dele se na dve frakcije, Borbenu komunističku partiju i Uniju borbenih komunista. Od 1989. godine, nakon što ih je većina zatvorena, aktivnosti su im znatno smanjene. Ipak sredinom 1990-ih je napadnuta američka baza u Avianu.

Do 1999. smatralo se da je domaći terorizam u Italiji pobeđen, ali, tada je autor vladine reforme zakona o radu Masimo Danton (Massimo D'Anton), ubijen ispred svoje kuće. Na zidu iznad tela sprejom je bilo ispisano Brigate Rosse. Izdato je saopštenje u kojem se kaže da će tako proći svako ko pokuša da oduzme prava radničkoj klasi. Godine 2001. ubijen je još jedan vladin savetnik za pitanje rada, Marko Biađi. Krajem decembra 2003. italijanska policija je u centru Rima, u podrumu stambene zgrade, otkrila tajno skladište oružja koje je pripadalo Crvenim brigadama.

Crvene Brigade danas deluju tek povremeno, a pretpostavlja se da ih nema više od pedesetak.