Crkva Svete Nedjelje u Zabrđu
| Crkva Svete Nedjelje u Zabrđu | |
|---|---|
 | |
| Osnovni podaci | |
| Jurisdikcija | Mitropolija crnogorsko-primorska Srpska pravoslavna crkva |
| Osnivanje | 17. vijek |
| Mesto | Zabrđe, Luštica |
| Država | Crna Gora |
Crkva Svete Nedjelje u Zabrđu ili Svete Neđelje (lokalizam), hram je (sadašnji) iz 17. vijeka i pripada Mitropoliji crnogorsko-primorskoj Srpske pravoslavne crkve.
To je jedna od tri pravoslavne crkve u Zabrđu i posvećena je Svetoj mučenici Nedjelji. Ostale dvije su posvećene Rođenju Presvete Bogorodice i Svetog apostola Andreja Prvozvanog. Po parohu luštičkom Nikoli Urdešiću, i crkva Svetog Haritona spada u Zabrđe, a ne u selo Klinci, pa u tom slučaju Zabrđe ima četiri crkve (turistička mapa 89 crkava u opštini Herceg Novi, crkvu Sv. Haritona smješta u Klince).[1] [2] U ranija vremena, svako bratstvo (ako je bogatije) bi imalo svoju crkvu. Ova crkva je vezana za bratsvo (prezime) Mendegaja. Hram je manjih dimenzija i građen je od kamena. Na južnom i sjevernom zidu hrama je po jedan prozor, kao i na polukružnoj oltarskoj apsidi. Iznad vrata je zvonik na preslicu sa jednim zvonom. Iz dvorišta crkve, koja se nalazi na brdu, se vidi dio Bokokotorskog zaliva.
Porta crkve i crkva su obnovljeni 2019. godine, po zadnjoj želji Branka Pera Mendegaje, a to je urađeno zahvaljujući njegovoj supruzi Franki i sinovima Petru i Nenadu, kako stoji na spomen ploči u porti crkve. U porti, bliže zapadnom zidu (kod vrata) je i grobnica tri jeromonaha i jedne monahinje, koji su se prezivali Mendegaja. Grobnica je obnovljena 2008. godine, isto po želji pokojnog Branka Pera Mendegaje, kako piše na spomen ploči o obnovi grobnice.
Po natpisu sa ikonostasa se vidi da je ikonostas rad Đorđa Vasiljevića iz 1802. godine. Sve do 1453. kada je Druško Kotoranin, sipajući otrov u čorbu, pobio bratiju Carske lavre Svetih Arhangela Prevlačkih, ova je svetinja bila skit prevlački. O konaku koji se nalazio u porti hrama se zna samo iz predanja, jer ostaci danas više ne postoje.[3]
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Pogled na dio Boke u blizini crkve -
Kapija porte je ukrašena sa jednim od srpskih nacionalnih simbola, krstom sa četiri ocila -
-
-
-
Spomen ploča o obnovi crkve i porte, 2019. godine -
Obnovljena grobna ploča četvero monaha, u porti crkve -
Porta ima klupe od kamena, kao i ostale porte crkava ovoga kraja -
-
-
-
-
Krst na kapiji crkve
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ 89 crkava hercegnovske opštine, br. 81.
- ^ Luštica - mala Sveta gora. Arhivirano iz originala 17. 08. 2021. g. Pristupljeno 02. 09. 2021.
- ^ Urdešić, Nikoka (2017). Hramovi i vijekovi Luštice. Herceg Novi. str. 27.